Σύμφωνα με επίσημες ανακοινώσεις της συριακής κρατικής τηλεόρασης Ekhbariya, ο προσωρινός πρόεδρος της Συρίας, Άχμεντ αλ Σαράα, δεν θα συμμετάσχει στη Σύνοδο Κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου στη Βαγδάτη στις 17 Μαΐου. Αντ’ αυτού, την ηγεσία της συριακής αντιπροσωπείας αναλαμβάνει ο υπουργός Εξωτερικών Ασάντ αλ Σιμπανί, όπως έγινε γνωστό τη Δευτέρα 12 Μαΐου.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως απάντηση σε κύμα έντονων αντιδράσεων από σιιτικούς πολιτικούς κύκλους και διαδηλωτές στο Ιράκ, οι οποίοι εναντιώνονται στη συμμετοχή του αλ Σαράα επικαλούμενοι το παρελθόν του σε σουνιτικές εξτρεμιστικές οργανώσεις που αναδύθηκαν μετά την αμερικανική εισβολή το 2003. Ο αλ Σαράα, παράλληλα με τον ρόλο του ως προσωρινού προέδρου, ηγείται της οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), η οποία θεωρείται τρομοκρατική και έχει ιστορικούς δεσμούς με την αλ Κάιντα.
Το φθινόπωρο του περασμένου έτους, η HTS καθοδήγησε αντικαθεστωτική επίθεση με την υποστήριξη της Τουρκίας, οδηγώντας στην ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ έπειτα από πολυετή διακυβέρνηση. Ένα μήνα μετά την αποπομπή Άσαντ, οι ηγέτες των ανταρτών όρισαν τον αλ Σαράα ως μεταβατικό πρόεδρο για «αόριστο» χρονικό διάστημα.
Από τη στιγμή της ανάληψης των καθηκόντων του, ο αλ Σαράα έχει πραγματοποιήσει επισκέψεις και έχει λάβει τη στήριξη ορισμένων περιφερειακών δυνάμεων, όπως της Τουρκίας, της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Μπαχρέιν. Στα μέσα Απριλίου επισκέφθηκε το Κατάρ, όπου συνάντησε τον εμίρη Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θανί — υποστηρικτή της HTS — καθώς και τον Ιρακινό πρωθυπουργό Μοχάμεντ αλ Σουντανί. Κατά τη συνάντηση αυτή, ο αλ Σουντανί ζήτησε από τον αλ Σαράα να προστατεύσει τις συριακές μειονότητες που βρίσκονται στο στόχαστρο της σεχταριστικής βίας μετά την πτώση Άσαντ και κάλεσε τη Δαμασκό να αναλάβει δράση κατά του ISIS, ο οποίος διατηρεί ακόμη παρουσία σε Ιράκ και Συρία.
Στο ίδιο ταξίδι, ο αλ Σουντανί προσκάλεσε τον αλ Σαράα να παραστεί στην επικείμενη σύνοδο στη Βαγδάτη. Η κίνηση προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων από σιιτικές φατρίες του Ιράκ, οι οποίες κατηγορούν τον αλ Σαράα για προσχεδιασμένες επιθέσεις κατά σιιτικών στόχων κατά το διάστημα που δρούσε με την αλ Κάιντα. Μάλιστα, 57 σιίτες βουλευτές του ιρακινού κοινοβουλίου υπέγραψαν αίτημα προς τον πρωθυπουργό να αποσύρει την πρόσκληση και να απαγορεύσει την έλευση του αλ Σαράα στη Βαγδάτη.
Σε ανακοίνωσή του στο δικτυακό πρακτορείο Rudaw με έδρα το Ερμπίλ, το σιιτικό κόμμα Ισλαμικό Νταουά τόνισε πως «το αίμα των Ιρακινών δεν μπορεί να είναι τόσο φθηνό ώστε να προσκαλούνται ή να καλωσορίζονται στη Βαγδάτη αυτοί που το έχυσαν».
Διαδηλώσεις στη Βασόρα
Στις 13 Μαΐου, το Rudaw μετέδωσε ότι η ανακοίνωση περί συμμετοχής του αλ Σαράα στη σύνοδο προκάλεσε οργισμένες διαδηλώσεις στη σιιτική πόλη της Βασόρα. «Όχι στον Τζολανί! Όχι στην τρομοκρατία!», φώναζαν οι διαδηλωτές, καθώς ο αλ Σαράα ήταν γνωστός παλαιότερα ως Μοχάμεντ αλ Τζολανί και είχε πολεμήσει στο πλευρό της αλ Κάιντα στο Ιράκ μετά την αμερικανική εισβολή.
Παρά τη σθεναρή στήριξή του από σουνιτικούς περιφερειακούς «παίκτες» όπως Τουρκία, Κατάρ και Σαουδική Αραβία —χώρες που είχαν διαχρονικά στηρίξει τους Σύριους αντικαθεστωτικούς — ο αλ Σαράα και η HTS παραμένουν βαθιά αντιδημοφιλείς στους σιιτοκρατούμενους κύκλους του Ιράκ, εκεί όπου η επιρροή του Ιράν είναι έντονη. Ούτε η Βαγδάτη ούτε η Ουάσιγκτον έχουν αναγνωρίσει επίσημα την προσωρινή συριακή κυβέρνηση υπό τον αλ Σαράα.
Σε αντίθεση με αυτό το κλίμα, αρκετοί σουνίτες πολιτικοί του Ιράκ έχουν εκφράσει στήριξη στην HTS και τον αλ Σαράα, χαιρετίζοντας την αρχικά προγραμματισμένη συμμετοχή του στη σύνοδο. Με έμμεση αναφορά προς φιλοϊρανικά στοιχεία, ο επικεφαλής της σουνιτικής κοινοβουλευτικής παράταξης, Ράαντ αλ Νταχλακί, μίλησε για «κύκλους» που επιχειρούν να παρεμποδίσουν την προσπάθεια της Βαγδάτης για τη θέση που δικαιούται στον αραβικό κόσμο.
Με πληροφορίες από το Reuters
