Αλλαγή τόνου σηματοδοτούν οι πρόσφατες δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ που στρέφονται ευθέως κατά της Κίνας και των συμμάχων της.
Έπειτα από μήνες αποφυγής ανοιχτής κριτικής προς τον ηγέτη του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας Σι Τζινπίνγκ, ο Τραμπ πλέον δεν μασά τα λόγια του—μια εξέλιξη που τροφοδοτεί ερωτήματα για το αν χαράσσει νέα στρατηγική απέναντι στον βασικό ανταγωνιστή των ΗΠΑ.
Στις 5 Σεπτεμβρίου, ο πρόεδρος στράφηκε κατά της Ινδίας και της Ρωσίας, εκφράζοντας την ενόχλησή του για την προσέγγισή τους προς το Πεκίνο. «Μοιάζει να χάσαμε την Ινδία και τη Ρωσία προς την πιο σκοτεινή, βαθιά Κίνα», έγραψε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social. «Τους εύχομαι μακροημέρευση και ευημερία μαζί».
Μια ημέρα νωρίτερα, είχε παροτρύνει τους Ευρωπαίους ηγέτες να σταματήσουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο και να εντείνουν τις οικονομικές πιέσεις κατά του Πεκίνου, κατηγορώντας παράλληλα την Κίνα ότι στηρίζει τις πολεμικές ενέργειες της Μόσχας.
Ο Τραμπ έχει επανειλημμένως επιτεθεί τόσο στον Σι όσο και στον πρωθυπουργό της Ινδίας για την αγορά ρωσικού πετρελαίου που έχει τεθεί υπό κυρώσεις. Πρόσφατα επέβαλε δασμούς ύψους 50% στα ινδικά προϊόντα και προς το παρόν δεν δείχνει διατεθειμένος να κάνει πίσω, παρά τους ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με το Νέο Δελχί.
Ο Άνταμ Σάβιτ, διευθυντής του China Policy Initiative στο America First Policy Institute, επισημαίνει στην Epoch Times ότι η σκλήρυνση της ρητορικής του Τραμπ αποτελεί σαφή απομάκρυνση από την πιο ήπια στάση των προηγούμενων μηνών, όταν η αμερικανική κυβέρνηση προσέγγιζε το Πεκίνο με στόχο νέες εμπορικές διαπραγματεύσεις.
Ο Σάβιτ, ωστόσο, εκτιμά ότι το φαινόμενο αυτό αποδίδεται κυρίως στην διαπραγματευτική τακτική του Τραμπ, παρά σε ουσιαστική αλλαγή της στρατηγικής του για την Κίνα. Σημειώνει μάλιστα πως η πρόσφατη κριτική του εστιάζει κυρίως στην Ινδία, αντικατοπτρίζοντας την απογοήτευσή του για τη στενότερη προσέγγιση της χώρας αυτής με το Πεκίνο.
Η Ινδία, χώρα που παραδοσιακά διατηρεί τεταμένες σχέσεις με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας λόγω εδαφικών διενέξεων και οικονομικών διαφορών, αποτελεί και μέλος του σχήματος Quad, μιας στρατηγικής συμμαχίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ιαπωνία και την Αυστραλία με στόχο την ανάσχεση της κινεζικής επιρροής στον Ινδο-Ειρηνικό.
Αν το Νέο Δελχί ενισχύσει περαιτέρω τους δεσμούς του με τον Σι Τζινπίνγκ, προειδοποιεί ο Σάβιτ, η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε να σηματοδοτήσει διεύρυνση της επιρροής της Κίνας εντός των BRICS—του μπλοκ που αποτελείται από Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική.
Κινέζο-Ρωσικός Άξονας
Κατά τη διάρκεια ραδιοφωνικής του συνέντευξης με τον Σκοτ Τζένινγκς στις 2 Σεπτεμβρίου, ο Τραμπ υποβάθμισε τις ανησυχίες περί διαμόρφωσης άξονα Κίνας-Ρωσίας κατά των Ηνωμένων Πολιτειών. «Δεν ανησυχώ καθόλου», δήλωσε. «Διαθέτουμε την ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη στον κόσμο μακράν και δεν θα τολμούσαν ποτέ να τη χρησιμοποιήσουν εναντίον μας—πιστέψτε με. Αυτό θα ήταν το χειρότερο που θα μπορούσαν να κάνουν».
Την ίδια μέρα, σε δηλώσεις του από το Οβάλ Γραφείο, εμφανίστηκε σίγουρος ότι σε τελική ανάλυση ο Σι θα εξαναγκαστεί να υποχωρήσει στις εμπορικές διαπραγματεύσεις. «Η Κίνα μας έχει πολύ μεγαλύτερη ανάγκη απ’ ό,τι εμείς αυτούς», τόνισε.
Λίγο αργότερα, κατηγόρησε δημοσίως τον Σι, μαζί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Κιμ Γιονγκ Ουν, για συμπαιγνία κατά των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς οι τρεις ηγέτες συμμετείχαν σε στρατιωτική παρέλαση στο Πεκίνο για την επέτειο της κινεζικής νίκης επί της Ιαπωνίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Παρακαλώ, δώστε τους θερμότερους χαιρετισμούς μου στον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Κιμ Γιονγκ Ουν, καθώς συνωμοτείτε εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής», έγραψε ο Τραμπ σε μήνυμά του προς τον Σι στην Truth Social.
Όταν δημοσιογράφοι του ζήτησαν να διευκρινίσει, ο Τραμπ μείωσε τη σημασία της συνάντησης των τριών ηγετών, αφήνοντας πάντως ανοιχτό το ενδεχόμενο να επανεξετάσει τις σχέσεις τους με την Ουάσινγκτον το αμέσως προσεχές διάστημα.
«Κατάλαβα γιατί το έκαναν, ήλπιζαν να παρακολουθώ—και το έκανα», δήλωσε στις 3 Σεπτεμβρίου για τη στρατιωτική παρέλαση. «Η σχέση μου με όλους τους παραμένει πολύ καλή. Θα διαπιστώσουμε πόσο καλή είναι τις επόμενες μία-δύο εβδομάδες».
Τον τελευταίο καιρό, πριν την αλλαγή στο ύφος και στα μηνύματά του, ο Τραμπ επέμενε συχνά στην καλή του σχέση με τον Σι Τζινπίνγκ, διαμηνύοντας πως σκοπεύει να τον συναντήσει εντός του έτους, χωρίς να ασκεί ευθεία κριτική.
Όπως επισημαίνει ο Μάικλ Γουόλς, ανώτερος επιστημονικός συνεργάτης στο Foreign Policy Research Institute, ο Τραμπ έχει μια μακρά ιστορία δηλώσεων που αλληλοαναιρούνται, γεγονός που κάνει δύσκολη την ερμηνεία των πραγματικών του προθέσεων απέναντι στην Κίνα.
«Εν μέρει μπορεί να πρόκειται για τακτική του στις διαπραγματεύσεις», είπε στην Epoch Times, παρατηρώντας ότι οι εμπορικές συνομιλίες απαιτούσαν χαμηλούς τόνους, ενώ τώρα οι πρόσφατες δηλώσεις πιθανότατα αντανακλούν τις αληθινές του απόψεις για την Κίνα.
Στις 25 Αυγούστου, ο Τραμπ είχε δηλώσει, παρουσία του Νοτιοκορεάτη προέδρου Λι Τζε-μγιούνγκ, πως οι ΗΠΑ διατηρούν «πολύ καλύτερα χαρτιά» από την Κίνα, εκφράζοντας για ακόμη μία φορά τη δυσφορία του για τις εμπορικές διαπραγματεύσεις—ιδίως μετά την απόφαση του Πεκίνου να περιορίσει τις εξαγωγές σπάνιων γαιών ως μοχλό πίεσης. «Δεν θέλω να χρησιμοποιήσω αυτά τα χαρτιά», είπε. «Αν το έκανα, θα κατέστρεφα την Κίνα».
