Η καναδική ομοσπονδιακή κυβέρνηση κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω των συνεχιζόμενων διαμαρτυριών κατά των εντολών και των περιορισμών COVID-19 από τους φορτηγατζήδες και τους υποστηρικτές τους.
Σε συνέντευξη Τύπου στις 14 Φεβρουαρίου, ο πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό δήλωσε ότι οι διαμαρτυρίες δεν είναι ειρηνικές και βλάπτουν την οικονομία, ενώ απαιτούνται μέτρα για την ενίσχυση των υπηρεσιών επιβολής του νόμου.
«Την Παρασκευή, το Οντάριο επικαλέστηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για να ανταποκριθεί στα μπλόκα. Αυτό ήταν το υπεύθυνο και αναγκαίο πράγμα που έπρεπε να γίνει. Σήμερα, για να συνεχίσει να βασίζεται σε αυτές τις προσπάθειες, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει περισσότερα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της για να θέσει την κατάσταση υπό πλήρη έλεγχο», δήλωσε.
Ο Τριντό δήλωσε ότι η εφαρμογή του νόμου περί έκτακτης ανάγκης θα είναι περιορισμένη χρονικά και θα χρησιμοποιηθεί με στοχευμένο και αναλογικό τρόπο. Πρόσθεσε ότι ο νόμος θα χρησιμοποιηθεί για την προστασία κρίσιμων υποδομών, όπως τα αεροδρόμια και οι διασυνοριακές διαβάσεις.
Η αναπληρώτρια πρωθυπουργός Κρίστια Φρίλαντ ανακοίνωσε μια σειρά μέτρων για τη μείωση της χρηματοδότησης των διαδηλώσεων. Σε αυτά περιλαμβάνεται η διεύρυνση των μέτρων κατά του ξεπλύματος χρήματος στις πλατφόρμες crowdfunding και στα ψηφιακά νομίσματα. Οι τράπεζες θα μπορούν επίσης να παγώνουν λογαριασμούς φορέων που συμμετέχουν στις διαδηλώσεις.
Η Φρίλαντ δήλωσε επίσης ότι για τις εταιρείες των οποίων τα φορτηγά χρησιμοποιούνται στα μπλόκα, οι εταιρικοί λογαριασμοί τους θα παγώσουν και η ασφάλειά τους θα ανασταλεί.
Ο Τριντό είναι ο πρώτος πρωθυπουργός που επικαλείται τον νόμο έκτακτης ανάγκης.
Το 1988, ο νόμος περί καταστάσεων έκτακτης ανάγκης αντικατέστησε τον νόμο περί πολεμικών μέτρων, τον οποίο χρησιμοποίησε ο πατέρας του Τριντό, ο τότε πρωθυπουργός Πιερ Τριντό, το 1970 κατά τη διάρκεια της κρίσης του Οκτωβρίου, όταν αυτονομιστές του Κεμπέκ απήγαγαν και σκότωσαν τον υπουργό του Κεμπέκ Πιερ Λαπόρτε.
Οι πρωθυπουργοί της Αλμπέρτα, του Σασκάτσουαν, της Μανιτόμπα και του Κεμπέκ δήλωσαν ότι δεν υποστηρίζουν τη χρήση του νόμου από τον πρωθυπουργό.
«Διαθέτουμε όλα τα νομικά εργαλεία και τους επιχειρησιακούς πόρους που απαιτούνται για τη διατήρηση της τάξης. Ο νόμος δεν θα προσθέσει σχετικές πρόσθετες εξουσίες ή πόρους», έγραψε ο πρωθυπουργός της Αλμπέρτα Τζέισον Κένεϊ στο Twitter στις 14 Φεβρουαρίου.
«Τα παράνομα μπλόκα πρέπει να τερματιστούν, αλλά η αστυνομία έχει ήδη επαρκή εργαλεία για να εφαρμόσει τον νόμο και να απομακρύνει τα μπλόκα, όπως έκανε το Σαββατοκύριακο στο Γουίντσορ», έγραψε στο Twitter ο πρωθυπουργός του Σασκάτσουαν Σκοτ Μο.
«Ως εκ τούτου, το Σασκάτσουαν δεν υποστηρίζει την κυβέρνηση Τριντό να επικαλεστεί τον νόμο περί έκτακτης ανάγκης. Εάν η ομοσπονδιακή κυβέρνηση προχωρήσει σε αυτό το μέτρο, θα ήθελα να ελπίζω ότι θα γίνει επίκληση μόνο στις επαρχίες που το ζητούν, όπως επιτρέπει η νομοθεσία».
Η πρωθυπουργός της Μανιτόμπα Χέδερ Στέφανσον έγραψε επίσης σε ένα tweet ότι η επίκληση τέτοιων εξουσιών δεν είναι απαραίτητη στην επαρχία της.
«Είμαι υπερήφανη για τους υπαλλήλους επιβολής του νόμου της Μανιτόμπα & έχω πλήρη εμπιστοσύνη σε αυτούς για την προστασία των κοινοτήτων μας. Η πρόταση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για χρήση του νόμου περί έκτακτης ανάγκης δεν βοηθάει την κατάσταση στα σύνορα Έμερσον».
Ο πρωθυπουργός του Κεμπέκ Φρανσουά Λεγκό τήρησε παρόμοια στάση, λέγοντας ότι δεν επιθυμεί την εφαρμογή του νόμου στο Κεμπέκ, καθώς πρόκειται για ένα περιττό και διχαστικό μέτρο, ανέφερε η La Presse.
Σε συνέντευξη Τύπου νωρίτερα στις 14 Φεβρουαρίου, η διοργανώτρια του Κομβόι Ελευθερίας Ταμάρα Λιτς δήλωσε ότι οι διαδηλωτές θα συνεχίσουν να διαδηλώνουν μέχρι να ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους.
«Θα παραμείνουμε ειρηνικοί, αλλά φυτεμένοι στον Λόφο του Κοινοβουλίου μέχρι να αρθούν οι εντολές», δήλωσε η Λιτς.
Ο Μπράιαν Πέκφορντ, πρώην πρωθυπουργός του Νιουφάουντλαντ, ο οποίος ενεργεί ως εκπρόσωπος του Κομβόι Ελευθερίας, δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου ότι η διαμαρτυρία στην Οτάβα ήταν ειρηνική και αμφισβήτησε τη δικαιολογία για την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης.
«Εξετάζοντας την κατάσταση, ειδικά όσον αφορά το Convoy 2022, το οποίο βρίσκεται εδώ στην Οτάβα … είναι ειρηνικό. Οι δρόμοι είναι καθαροί [και] η εγκληματικότητα έχει μειωθεί από τότε που έφτασαν οι φορτηγατζήδες», δήλωσε ο Πέκφορντ.
Το Κέντρο Δικαιοσύνης για τις Συνταγματικές Ελευθερίες, το οποίο παρέχει νομική εκπροσώπηση στους διοργανωτές, ανέφερε σε δήλωσή του πριν από τη δήλωση Τριντό ότι «θα καταθέσει αμέσως αίτηση στο δικαστήριο με σκοπό την ανατροπή μιας τέτοιας δήλωσης».
«Ο πρωθυπουργός Πιερ Τριντό χρησιμοποίησε τον νόμο περί πολεμικών μέτρων το 1970 για να αντιμετωπίσει τη βία, τις απαγωγές και τους φόνους που διέπραξαν τρομοκράτες στο Κεμπέκ. Σήμερα, ο πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό εξετάζει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει τον νόμο περί εκτάκτων αναγκών για να αντιμετωπίσει τα φουσκωτά κάστρα και το χόκεϊ με μπάλα», ανέφερε σε δήλωσή του ο διευθυντής δικαστικών υποθέσεων του Κέντρου Δικαιοσύνης Τζέι Κάμερον.
«Οι ειρηνικοί διαδηλωτές που ταΐζουν τους άστεγους, φτυαρίζουν το χιόνι, μαζεύουν τα σκουπίδια, χορεύουν στους δρόμους, παίζουν χόκεϊ στο δρόμο, ανεμίζουν καναδικές σημαίες, τραγουδούν τον εθνικό ύμνο και στήνουν φουσκωτά κάστρα για τα παιδιά δεν “θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο τη ζωή, την υγεία ή την ασφάλεια των Καναδών”, ούτε αυτές οι ειρηνικές δραστηριότητες “είναι τέτοιων διαστάσεων ή φύσης που υπερβαίνουν την ικανότητα ή την εξουσία μιας επαρχίας να τις αντιμετωπίσει”».
Η προσωρινή επικεφαλής των Συντηρητικών Κάντις Μπέργκεν δήλωσε ότι το κόμμα της θα εξετάσει αυτό που προτείνει η κυβέρνηση των Φιλελευθέρων και θα αξιολογήσει το σκεπτικό και στη συνέχεια θα αποφασίσει αν θα το υποστηρίξει.
«Εκ πρώτης όψεως, ανησυχούμε πολύ με αυτό που βλέπουμε», δήλωσε η Μπέργκεν σε συνέντευξη Τύπου στις 14 Φεβρουαρίου.
Νόμος Έκτακτης Ανάγκης
Ο νόμος έκτακτης ανάγκης ορίζει την εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης ως «επείγουσα και κρίσιμη κατάσταση προσωρινού χαρακτήρα που α) θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τη ζωή, την υγεία ή την ασφάλεια των Καναδών και είναι τέτοιων διαστάσεων ή φύσης που υπερβαίνει την ικανότητα ή την εξουσία μιας επαρχίας να την αντιμετωπίσει, ή β) απειλεί σοβαρά την ικανότητα της κυβέρνησης του Καναδά να διαφυλάξει την κυριαρχία, την ασφάλεια και την εδαφική ακεραιότητα του Καναδά».
Ο νόμος απαριθμεί τέσσερις διαφορετικούς τύπους καταστάσεων έκτακτης ανάγκης: δημόσια ευημερία, δημόσια τάξη, διεθνής κατάσταση έκτακτης ανάγκης και πόλεμος.
Ο Τριντό επικαλέστηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης δημόσιας τάξης επικαλούμενος «απειλές για την ασφάλεια του Καναδά».
Τυπικά, μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης λήγει σε 30 ημέρες, εκτός αν ανακληθεί ή παραταθεί από την κυβέρνηση.
Ο νόμος παρέχει εξουσίες στην κυβέρνηση να αφαιρεί από τους πολίτες το δικαίωμα να συγκεντρώνονται, εάν υπάρχει «εύλογη προσδοκία» ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διατάραξη της ειρήνης.
Μπορεί επίσης να απαγορευτεί στους πολίτες να ταξιδεύουν σε ή εντός καθορισμένων περιοχών ή να χρησιμοποιούν συγκεκριμένη ιδιοκτησία. Η κυβέρνηση μπορεί επίσης να αναλάβει τον έλεγχο των δημόσιων υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και των υπηρεσιών και να κατευθύνει τους ανθρώπους να παρέχουν βασικές υπηρεσίες.
Στο σημερινό πλαίσιο των αποκλεισμών ή των καταλήψεων, η κυβέρνηση θα μπορεί να υποχρεώσει τις εταιρείες γερανοφόρων οχημάτων να απομακρύνουν τα οχήματα που μπλοκάρουν δρόμους ή λωρίδες, κάτι που προηγουμένως αρνήθηκαν να κάνουν σε σχέση με τη διαμαρτυρία στην Οτάβα.
Η μη συμμόρφωση με τον νόμο μπορεί να οδηγήσει, σε περίπτωση συνοπτικής καταδίκης, σε πρόστιμο έως 500 δολάρια ή φυλάκιση έως έξι μήνες, ενώ σε περίπτωση απαγγελίας κατηγορίας, σε πρόστιμο που δεν υπερβαίνει τα 5.000 δολάρια και φυλάκιση έως πέντε έτη.
Η πόλη της Οτάβα και η επαρχία του Οντάριο έχουν επίσης κηρύξει καταστάσεις έκτακτης ανάγκης τις τελευταίες ημέρες.
