Έτοιμος να συνεργαστεί «έντιμα και ξεκάθαρα» με τις Ηνωμένες Πολιτείες για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία εμφανίστηκε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε δηλώσεις του στις 20 Νοεμβρίου.
«Η αμερικανική πλευρά παρουσίασε σημεία ενός σχεδίου για τον τερματισμό του πολέμου, το όραμά τους. Παρουσίασα τις βασικές μας αρχές. Συμφωνήσαμε ότι οι ομάδες μας θα εργαστούν πάνω στα σημεία ώστε όλα να είναι αληθινά», σημείωσε ο Ζελένσκι, τονίζοντας: «Είμαστε προετοιμασμένοι για ξεκάθαρη και ειλικρινή εργασία: η Ουκρανία, οι ΗΠΑ, οι Ευρωπαίοι και διεθνείς εταίροι μας. Η Ουκρανία χρειάζεται ειρήνη και θα κάνει ό,τι μπορεί ώστε κανείς στον κόσμο να μην ισχυριστεί ότι αποφεύγουμε τη διπλωματία. Αυτό έχει σημασία», πρόσθεσε στο βραδινό του διάγγελμα, υπογραμμίζοντας ότι το Κίεβο δεν πρόκειται να προβεί σε εσπευσμένες δηλώσεις.
Επεσήμανε: «Η υπ’ αριθμόν ένα αποστολή για όλους είναι μια εποικοδομητική διπλωματική διαδικασία με τις ΗΠΑ και όλους τους εταίρους μας. Είναι ζωτικής σημασίας η σταθερή στήριξη στον στρατό μας, σε όλες τις αμυντικές επιχειρήσεις και τα πλήγματα βάθους που σχεδιάζουμε».
Οι δηλώσεις του Ζελένσκι ακολούθησαν συζητήσεις με ανώτατο Αμερικανό στρατιωτικό αξιωματούχο, μετά από αποκαλύψεις για ειρηνευτικό σχέδιο που εκπονήθηκε από την κυβέρνηση Τραμπ. Ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε στις 20 Νοεμβρίου ότι τους τελευταίους μήνες έχει εργαστεί τόσο με τη Ρωσία όσο και με την Ουκρανία για την κατάρτιση σχεδίου ειρήνης, με σκοπό τον τερματισμό της σύγκρουσης στην Ανατολική Ευρώπη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο περιλαμβάνει 28 σημεία, μεταξύ των οποίων επιβεβαίωση της κυριαρχίας της Ουκρανίας, συνολική συμφωνία μη επίθεσης που θα συναφθεί ανάμεσα σε Ρωσία, Ουκρανία και Ευρώπη, απαίτηση να σταματήσει η Ρωσία τις εισβολές σε γειτονικές της χώρες, καθώς και τον τερματισμό της επέκτασης του ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, το ίδιο σχέδιο προβλέπει παραχώρηση της Κριμαίας, του Λουγκάνσκ και του Ντονέτσκ στη Ρωσία, με τη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια να «παγώνουν» κατά μήκος της γραμμής επαφής, συνεπάγοντας de facto αναγνώριση των υφιστάμενων συνόρων. Η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της έχουν εκφράσει επανειλημμένα την αντίθεσή τους σε οποιοδήποτε ενδεχόμενο παραχώρησης εδαφών από το Κίεβο.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι θα επικοινωνήσει με τον Ζελένσκι στις 21 Νοεμβρίου για να συζητηθεί το ειρηνευτικό σχέδιο, μαζί με τους ηγέτες των κρατών-μελών. «Θα συζητήσουμε την κατάσταση τόσο με τους Ευρωπαίους ηγέτες όσο και με ηγέτες στο περιθώριο της συνόδου G20. Θα έρθω, επίσης, σε επικοινωνία με τον πρόεδρο Ζελένσκι για να εξετάσουμε το θέμα», ανέφερε.
Η φον ντερ Λάιεν πρόσθεσε ότι βασική αρχή για την Ευρώπη είναι: «τίποτα για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία. Η Ευρώπη στήριζε πάντοτε προσπάθειες για μια δίκαιη, συνολική και διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία, αλλά για να λειτουργήσει οποιοδήποτε σχέδιο, χρειάζεται τη συμμετοχή τόσο των Ουκρανών όσο και των Ευρωπαίων».
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας τόνισε στις 20 Νοεμβρίου μέσω X: «Σε αυτόν τον πόλεμο υπάρχει ένας επιτιθέμενος και ένα θύμα. Μέχρι στιγμής, δεν έχουμε ακούσει καμία παραχώρηση από τη ρωσική πλευρά».
Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες εξέφρασαν ανησυχία για την πρόβλεψη του σχεδίου ότι το Κίεβο θα παραχωρήσει εδάφη στη Μόσχα, καθώς και για τον περιορισμένο έως μηδενικό ρόλο τους στη διαδικασία αυτή.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν-Νταβίντ Μπαρά, σχολίασε: «Οι Ουκρανοί θέλουν ειρήνη, δίκαιη ειρήνη που να σέβεται την κυριαρχία όλων, διαρκή ειρήνη που δεν θα αμφισβητηθεί από μελλοντική επιθετικότητα. Όμως, η ειρήνη δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα συνθηκολόγησης. Χρειάζονται συνομιλίες για να επιτευχθεί μια δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη στην Ουκρανία. Οι συνομιλίες θα πρέπει να ξεκινήσουν με κατάπαυση πυρός στη γραμμή επαφής ώστε να καταστούν δυνατές συντεταγμένες συζητήσεις για τα εδάφη και την ασφάλεια».
Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Γιοχάν Βάντεφουλ, δήλωσε στις 21 Νοεμβρίου ότι το σχέδιο αποτελεί κατάλογο ζητημάτων που πρέπει άμεσα να συζητηθούν μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι δεν πρόκειται για τελικό σχέδιο. «Η γερμανική θέση είναι η ευρωπαϊκή θέση, και αυτό σημαίνει πως στηρίζουμε την Ουκρανία. Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι η Ουκρανία θα μπορέσει να συζητήσει τα σημεία αυτά από θέση ισχύος».
Ο υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας, Ράντεκ Σικόρσκι, σημείωσε την Πέμπτη: «Στηρίζουμε κάθε προσπάθεια για ειρήνη, ωστόσο ας θυμόμαστε ότι κυρίως η Ευρώπη στηρίζει οικονομικά και αμυντικά την Ουκρανία και ότι η ασφάλεια της ηπείρου θα εξαρτηθεί από το πώς θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος. Συνεπώς, απαιτούμε να συμμετάσχουμε σε αυτές τις αποφάσεις. Κατά την άποψή μου, δεν πρέπει να περιοριστεί η ικανότητα του θύματος να αμυνθεί, αλλά η ικανότητα του επιτιθέμενου να επιτίθεται».
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου της Εσθονίας, Μάρκο Μικαέλσον, έγραψε στο X συνοδεύοντας φωτογραφία της συμφωνίας: «Αν η Ουκρανία αποδεχθεί αυτό, δεν θα υπάρχει πια Ουκρανία. Αν η Ευρώπη το αποδεχθεί, θα πρέπει να προετοιμαζόμαστε για απευθείας πόλεμο με τη Ρωσία».
Η Μόσχα, από την πλευρά της, δήλωσε ότι δεν έχει ενημερωθεί επίσημα για συμφωνία του Ζελένσκι να διαπραγματευθεί το ειρηνευτικό σχέδιο Τραμπ. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, σημείωσε: «Όχι, δεν έχουμε λάβει τίποτα επίσημα. Βλέπουμε κάποιες πρωτοβουλίες, αλλά δεν έχουμε λάβει κάτι επίσημο. Και δεν υπήρξε καμία ουσιαστική συζήτηση επί των συγκεκριμένων σημείων».
Με τη συμβολή των Reuters και The Associated Press
