Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είπε στους Ευρωπαίους ηγέτες ότι οι κυρώσεις πρέπει να παραμείνουν σε ισχύ έως ότου η Ρωσία αρχίσει να «αποσύρεται από τη γη μας».
Ο Ζελένσκι απευθύνθηκε στους Ευρωπαίους ηγέτες σε μια μεγάλη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης που επικεντρώθηκε στην παροχή περαιτέρω υποστήριξης στο Κίεβο στον πόλεμό του με τη Ρωσία.
Οι 27 ηγέτες της ένωσης συναντήθηκαν στις 20 Μαρτίου για να συζητήσουν την υποστήριξη για την Ουκρανία, τις αμυντικές δαπάνες, την ανταγωνιστικότητα και τη μετανάστευση.
«Παρακαλώ μην χαλαρώνετε την πίεση στη Ρωσία για τον πόλεμο», είπε ο Ζελένσκι μέσω μιας σύνδεσης βίντεο από τη Νορβηγία, όπου βρίσκεται σε επίσημη επίσκεψη.
Είπε ότι οι κυρώσεις «πρέπει να παραμείνουν σε ισχύ έως ότου η Ρωσία αρχίσει να αποσύρεται από τη γη [της Ουκρανίας] και να αποζημιώσει πλήρως τη ζημιά που προκλήθηκε από τη [ρωσική] επιθετικότητα».
«Σας προτρέπω να συνεχίσετε να αγωνίζεστε ενάντια στα σχέδια αποφυγής κυρώσεων και στις προσπάθειες της Ρωσίας να χρηματοδοτήσει την πολεμική της προσπάθεια. Οι συνεχιζόμενες διπλωματικές προσπάθειες δεν σημαίνουν ότι η Ρωσία πρέπει να αντιμετωπίσει λιγότερη πίεση», είπε ο Ζελένσκι.
Όλοι οι ηγέτες, εκτός από τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν, συμφώνησαν σε ένα κείμενο που δεσμεύεται να υποστηρίξει την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και προτρέπει τη Ρωσία να «επιδείξει πραγματική πολιτική βούληση για τον τερματισμό του πολέμου».
Χωρίς να κατονομάσει την Ουγγαρία, ο Ζελένσκι είπε: «Είναι ατυχές να το λέμε αυτό, αλλά απαιτείται επίσης κάποια πίεση εντός της ίδιας της Ευρώπης για να διασφαλιστεί ότι οτιδήποτε έχει υποσχεθεί θα συμβεί στην πραγματικότητα.»
«Και μιλάω για τις ενταξιακές συνομιλίες της Ουκρανίας στην ΕΕ και την επίλυση ορισμένων θεμελιωδών ζητημάτων για την ευρωπαϊκή ενότητα.»
«Είναι απλώς αντιευρωπαϊκό όταν ένα άτομο σταματάει αποφάσεις που είναι σημαντικές για ολόκληρη την ήπειρο ή που έχουν ήδη συμφωνηθεί. Η Ουκρανία εκπλήρωσε τις απαιτήσεις, αλλά αυτή τη στιγμή υπάρχουν σοβαρές δυσκολίες στο άνοιγμα του πρώτου και άλλων, φυσικά, άλλων διαπραγματευτικών πυρήνων της Ουκρανίας για ένταξη στην ΕΕ».
Ο Ορμπάν είχε προηγουμένως απειλήσει ότι θα σταματήσει την ένταξη της Ουκρανίας και είπε ότι εάν η Ουκρανία ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτό θα σήμαινε ότι «η Ευρώπη θα καταστραφεί, συμπεριλαμβανομένης της ουγγρικής οικονομίας».
Οι διαπραγματεύσεις ένταξης δεν μπορούν να ξεκινήσουν έως ότου συμφωνήσουν όλες οι κυβερνήσεις της ΕΕ, και η διεύρυνση απαιτεί ομοφωνία.
Ο Ζελένσκι είπε στους ηγέτες ότι παρά τους ισχυρισμούς του, ο Πούτιν δεν φαίνεται έτοιμος να σταματήσει τις επιθέσεις.
Πρόσθεσε ότι η Ουκρανία χρειάζεται κεφάλαια για βλήματα πυροβολικού και «θα εκτιμούσε πραγματικά την υποστήριξη της Ευρώπης με τουλάχιστον 5 δισ. ευρώ το συντομότερο δυνατό».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιστεύει ότι η Ρωσία μπορεί να επιτεθεί στη συνέχεια σε μια χώρα της ΕΕ και ότι η ένωση δεν μπορεί να βασίζεται αποκλειστικά στις Ηνωμένες Πολιτείες για την άμυνα.
Υπό τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μετατοπίσει τη στρατιωτική τους εστίαση προς την αποτροπή της επιθετικότητας της κομμουνιστικής Κίνας στον Ινδο-Ειρηνικό. Η κυβέρνηση Τραμπ απαίτησε επίσης από την Ευρώπη να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για τη δική της άμυνα.
Στις 18 Μαρτίου, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι η Ρωσία προετοιμάζεται για μια αντιπαράθεση με τις «ευρωπαϊκές δημοκρατίες».
«[Η Ρωσία] έχει διευρύνει μαζικά τη στρατιωτική-βιομηχανική παραγωγική της ικανότητα […] Αυτή η επένδυση τροφοδοτεί τον επιθετικό της πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ την προετοιμάζει για μελλοντική αντιπαράθεση με τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες», είπε, μιλώντας στη Βασιλική Στρατιωτική Ακαδημία της Δανίας στην Κοπεγχάγη.
Της συνόδου κορυφής της 20ης Μαρτίου είχε προηγηθεί τηλεφωνική επικοινωνία στις 18 Μαρτίου μεταξύ του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν και του Τραμπ, η οποία κατέληξε με τον Πούτιν να συμφωνεί σε κατάπαυση του πυρός στις ενεργειακές υποδομές.
Στη συνέχεια, ο Ζελένσκι συμφώνησε σε παύση επιθέσεων στην ενεργειακή υποδομή της Ρωσίας μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τραμπ στις 19 Μαρτίου.
Ωστόσο, σεανάρτηση στις 20 Μαρτίου στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X, ο Ζελένσκι έγραψε ότι «τα ρωσικά χτυπήματα στην Ουκρανία δεν σταματούν, παρά τους ισχυρισμούς προπαγάνδας τους».
«Κάθε μέρα και κάθε νύχτα, σχεδόν εκατό ή περισσότερα μη επανδρωμένα αεροσκάφη εκτοξεύονται, μαζί με συνεχείς επιθέσεις πυραύλων. Με κάθε τέτοια εκτόξευση, οι Ρώσοι εκθέτουν στον κόσμο την πραγματική τους στάση απέναντι στην ειρήνη», είπε.
Ετοιμότητα 2030
Οι ηγέτες της ΕΕ συζήτησαν επίσης τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ανακοινώθηκαν στις 19 Μαρτίου για κινητοποίηση εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ για την ενίσχυση της στρατιωτικής ετοιμότητας της ένωσης.
Το σχέδιο της ΕΕ λέει ότι τα μέτρα είναι απαραίτητα για την εκτροπή των πολεμικών απειλών της Ρωσίας εν μέσω ανησυχιών σχετικά με την εξάρτηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Η στρατηγική ασφαλείας του Readiness 2030 (Ετοιμότητα 2030) σημαίνει ότι οι 27 εθνικές κυβερνήσεις της περιοχής θα λάβουν τετραετή αναστολή από τα ανώτατα όρια ελλείμματος της ΕΕ που θα τους επιτρέψουν να δαπανήσουν περισσότερα για την άμυνα.
Η ΕΕ αναμένει ότι αυτό θα αποφέρει περισσότερα από 800 δισ. ευρώ για αμυντικές δαπάνες.
Έχει επίσης σχέδια να χορηγήσει δάνεια 150 δισεκατομμυρίων ευρώ στα κράτη-μέλη για αμυντικές επενδύσεις.
Η πρόταση έχει επίσης επαναπροσδιορίσει αυτό που χαρακτηρίζεται ως κρατικές αμυντικές δαπάνες.
Οι προηγούμενοι κανόνες για τις αμυντικές δαπάνες επέτρεπαν στις κυβερνήσεις της ΕΕ να το εφαρμόζουν μόνο σε ήδη παραδοθέν υλικό, όπως άρματα μάχης, αεροπλάνα και όπλα.
Η αλλαγή διευρύνει τώρα την κατηγορία για να περιλαμβάνει ισχυρότερους δρόμους και γέφυρες για την υποστήριξη της διέλευσης αρμάτων μάχης και την παραγωγή drone, ελικοπτέρων, δορυφόρων, ραντάρ και υπόγειων καταφυγίων.
Σύμφωνα με τη νέα στρατηγική, τα κράτη μέλη θα κληθούν επίσης να αγοράσουν μεγάλο μέρος του στρατιωτικού τους εξοπλισμού από την Ευρώπη, συνεργαζόμενοι κυρίως με Ευρωπαίους προμηθευτές.
Τουλάχιστον το 65% του συνολικού κόστους του εξοπλισμού που αγοράζεται με τα δάνεια θα πρέπει να προορίζεται για ανταλλακτικά που προέρχονται από την ΕΕ, τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, την Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών ή την Ουκρανία.
Η «Κοινή Λευκή Βίβλος για την Ευρωπαϊκή Αμυντική Ετοιμότητα 2030» αναφέρει: «Εάν επιτραπεί στη Ρωσία να επιτύχει τους στόχους της στην Ουκρανία, οι εδαφικές της φιλοδοξίες θα επεκταθούν πέρα από αυτό. Η Ρωσία θα παραμείνει θεμελιώδης απειλή για την ασφάλεια της Ευρώπης στο άμεσο μέλλον, συμπεριλαμβανομένης της πιο επιθετικής πυρηνικής της στάσης και της τοποθέτησης πυρηνικών όπλων στη Λευκορωσία».
Το σχέδιο προβλέπει επίσης περισσότερη υποστήριξη στην Ουκρανία, όπως παροχή υλικού με έναν ελάχιστο στόχο 2 εκατομμυρίων τεμαχίων «πυρομαχικών πυροβολικού μεγάλου διαμετρήματος» ετησίως, καθώς και περισσότερων συστημάτων αεράμυνας, πυραύλων και drone.
Προβλέπει επίσης τη συνέχιση της εκπαίδευσης δεκάδων χιλιάδων ουκρανικών στρατευμάτων ετησίως.
Του Owen Evans
Με τη συμβολή των Emel Akan και Ryan Morgan, και πληροφορίες από το Reuters και το Associated Press
