Στο Λονδίνο βρέθηκε την Πέμπτη ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όπου συναντήθηκε με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, μία ημέρα πριν από τη σύνοδο κορυφής μεταξύ του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στην Αλάσκα.
Εκπρόσωπος της Ντάουνινγκ Στριτ δήλωσε πως οι δύο ηγέτες είχαν κοινό πρωινό, κατά το οποίο συζήτησαν τις εξελίξεις της Τετάρτης και επανέλαβαν τη δέσμευσή τους για την επίτευξη μιας δίκαιης και διαρκούς ειρήνης στην Ουκρανία.
Ο κ. Ζελένσκι χαρακτήρισε τη συνάντηση παραγωγική, σημειώνοντας: «Συζητήσαμε επίσης με ιδιαίτερη λεπτομέρεια τις εγγυήσεις ασφάλειας που μπορούν να καταστήσουν την ειρήνη πραγματικά βιώσιμη, εφόσον οι Ηνωμένες Πολιτείες καταφέρουν να πιέσουν τη Ρωσία να σταματήσει τους φόνους και να εμπλακεί σε ουσιαστική διπλωματική διαδικασία».
Την Τετάρτη, ο Στάρμερ χαρακτήρισε τη σύνοδο στην Αλάσκα «εξαιρετικά σημαντική» και επισήμανε την πιθανότητα σοβαρής λύσης, αποδίδοντας τα εύσημα στον ρόλο του Τραμπ έως τώρα.
Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε ότι η σύνοδος της Αλάσκας πρόκειται να ξεκινήσει στις 11:30 π.μ. τοπική ώρα την Παρασκευή, στην κοινή στρατιωτική βάση Έλμεντορφ–Ρίτσαρντσον, όπου οι Τραμπ και Πούτιν θα πραγματοποιήσουν κατ’ ιδίαν συνάντηση, ενώ στη συνέχεια θα ακολουθήσουν εκτενέστερες συνομιλίες μεταξύ των αντιπροσωπειών.
Ο Πούτιν είχε συσκέψεις με τους συμβούλους του σχετικά με τη σύνοδο, ενώ σε βίντεο που έδωσε στη δημοσιότητα το Κρεμλίνο δήλωσε: «Η κυβέρνηση Τραμπ καταβάλλει δυναμικές και ειλικρινείς προσπάθειες για τον τερματισμό των εχθροπραξιών».
Συμπλήρωσε ότι, αν υπάρξει συμφωνία στον τομέα του ελέγχου στρατηγικών επιθετικών όπλων, οι διαβουλεύσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να διαμορφώσουν «τις μακροπρόθεσμες προϋποθέσεις ειρήνης μεταξύ των χωρών μας, στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο».
Την Τετάρτη, ο Ζελένσκι συναντήθηκε με τον καγκελάριο της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, στο Βερολίνο και πραγματοποίησε εικονική διάσκεψη με τον Ντόναλντ Τραμπ και τη νέα Aμερικανίδα αντιπρόεδρο, Τζέι Ντι Βανς.
Σε συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση, ο Ζελένσκι ανέφερε: «Το είπα στον Αμερικανό πρόεδρο. Ο Πούτιν μπλοφάρει. Η Ρωσία προσποιείται ότι μπορεί να καταλάβει ολόκληρη την Ουκρανία, αλλά αυτό δεν ισχύει.
Λένε επίσης ότι οι κυρώσεις δεν έχουν σημασία και δεν λειτουργούν, όμως είμαι σίγουρος ότι είναι αποτελεσματικές. Προκαλούν ζημιά στη ρωσική οικονομία».
Ο Στάρμερ αποτελεί βασικό μέλος της λεγόμενης «συμμαχίας των προθύμων», δηλαδή μιας ομάδας ευρωπαϊκών χωρών που έχουν εκφράσει ετοιμότητα να συμβάλουν σε δύναμη διατήρησης της ειρήνης στην Ουκρανία, εάν επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός.
Ο Τραμπ, από την πλευρά του, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου την Τετάρτη, προειδοποιώντας για «σκληρές συνέπειες» εάν ο Πούτιν δεν αποδεχτεί κατάπαυση πυρός κατά τη σύνοδο της Παρασκευής. Ερωτηθείς εάν αυτό σημαίνει δασμούς ή νέες κυρώσεις, απάντησε: «Δεν χρειάζεται να το πω. Θα υπάρξουν πολύ σκληρές συνέπειες».
Επίσης, χαρακτήρισε τη σύνοδο της Αλάσκας ως «στρώσιμο του τραπεζιού» για μία νέα συνάντηση, στην οποία θα προσκληθεί ο Ζελένσκι.
«Αν η πρώτη πάει καλά, θα υπάρξει ταχύτατα δεύτερη. Θα ήθελα να γίνει σχεδόν αμέσως και να έχουμε μια σύντομη δεύτερη συνάντηση ανάμεσα στον πρόεδρο Πούτιν, τον πρόεδρο Ζελένσκι και εμένα, αν το επιθυμούν», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Παραμένουν ωστόσο αγεφύρωτες οι διαφορές μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, με τον Ζελένσκι να αρνείται κάθε παραχώρηση εδαφών και τη Μόσχα να διεκδικεί τον πλήρη έλεγχο της Κριμαίας και των τεσσάρων περιοχών του Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορόζιε, όπου και διατηρεί την πλειονότητα των εδαφών έπειτα από τρία χρόνια πολέμου. Ο Τραμπ έχει αφήσει να εννοηθεί πως ένα ενδεχόμενο «ανταλλαγής εδαφών» μπορεί να αποτελέσει μέρος μιας μελλοντικής συμφωνίας ειρήνης.
Κοινή ανακοίνωση εξέδωσαν την Τετάρτη μετά τη διαδικτυακή σύσκεψη με Τραμπ και Ζελένσκι, οι Κιρ Στάρμερ, Φρίντριχ Μερτς και ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, χαιρετίζοντας τις πρωτοβουλίες Τραμπ για τον τερματισμό του «πολέμου επιθετικότητας της Ρωσίας» και χαρακτηρίζοντας τη συνάντηση «ανοιχτή συζήτηση».
Το ευρωπαϊκό τρίο επανέλαβε τη θέση του ότι «ουσιαστικές διαπραγματεύσεις μπορούν να διεξαχθούν μόνο στο πλαίσιο κατάπαυσης του πυρός ή διαρκούς και σημαντικής παύσης των εχθροπραξιών».
Παράλληλα, απηύθυναν έκκληση για ενίσχυση των κυρώσεων και άλλων οικονομικών μέτρων κατά της ρωσικής πολεμικής οικονομίας, εάν η Ρωσία αρνηθεί να συμφωνήσει σε εκεχειρία στην Αλάσκα, τονίζοντας ότι τα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα δεν πρέπει να μεταβάλλονται δια της ισχύος.
Περαιτέρω, ανέφεραν: «Η Ουκρανία πρέπει να έχει στιβαρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφάλειας για να μπορεί να υπερασπιστεί αποτελεσματικά την κυριαρχία και την εδαφική της ακεραιότητα», υπογραμμίζοντας ότι δεν πρέπει να τεθούν περιορισμοί στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις ή στη στρατιωτική συνεργασία της με τρίτες χώρες. Επισήμαναν επίσης ότι η Ρωσία δεν μπορεί να ασκεί βέτο στην ενδεχόμενη ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ.
Από την πλευρά του, ο Πούτιν έχει επανειλημμένα τονίσει ότι για τη διασφάλιση μακράς ειρήνης απαιτούνται εγγυήσεις πως η Ουκρανία δεν θα καταστεί μέλος του ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με το άρθρο 5 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ, κάθε επίθεση σε μέλος ισοδυναμεί με επίθεση κατά όλων των συμμάχων, εξέλιξη που η Μόσχα θεωρεί εν δυνάμει αιτία πολέμου εάν η Ουκρανία ενταχθεί στη Συμμαχία.
Τις τελευταίες ημέρες οι ρωσικές δυνάμεις σημείωσαν σημαντικές προελάσεις στο Ντονέτσκ, κλιμακώνοντας την πίεση στο Κίεβο λίγο πριν τη σύνοδο της Παρασκευής. Ουκρανικές πηγές αναφέρουν ότι τα ρωσικά στρατεύματα προσεγγίζουν την πόλη Ντομπροπιλία, περίπου 22 χιλιόμετρα βόρεια της Ποκρόβσκ, σημαντικού κόμβου μεταφορών της Ουκρανίας, του οποίου η κατάληψη αποτελεί διαρκή ρωσικό στόχο.
Με πληροφορίες από το Reuters
