Είναι Τρίτη, ένα ζεστό καλοκαιρινό απόγευμα στη Βιρτζίνια, και η Σίσι με ξεναγεί στη βιβλιοθήκη της. Πάνω στο γραφείο βρίσκονται τα δύο βιβλία που διαβάζει αυτή τη στιγμή, το «Betsy-Tacy and Tib» της Μωντ Χαρτ Λάβλεϊς και το «Happy Little Family» της Ρεμπέκα Κώντιλ. «Αυτό εδώ μιλάει για πέντε παιδιά και τη μητέρα και τον πατέρα τους», λέει και στη συνέχεια διαβάζει δυνατά το κείμενο στο οπισθόφυλλο, γλιστρώντας αβίαστα πάνω σε λέξεις όπως φαντασία, αιχμές βελών και κροταλίας.
Στη συνέχεια, με οδηγεί σε ένα άλλο ράφι, που φιλοξενεί μια συλλογή με ιστορίες για λίγο μεγαλύτερους αναγνώστες, μεταξύ των οποίων και αρκετές από τον εκδοτικό οίκο εκλεκτής λογοτεχνίας για νέους Bethlehem Books. Στη συνέχεια μπαίνουμε στην κρεβατοκάμαρα για τους ξένους, όπου ένα ράφι της βιβλιοθήκης είναι αφιερωμένο στη σειρά «Η παιδική ηλικία διάσημων Αμερικανών», μυθιστορηματικές βιογραφίες που αποτελούσαν και δικό μου αγαπημένο ανάγνωσμα πριν από πολύ καιρό στο δημοτικό σχολείο. Είναι και μερικές από τις αγαπημένες της Σίσι, επίσης. «Μου αρέσουν γιατί είναι αληθινές», λέει, «και μου μαθαίνουν πολλά πράγματα που δεν ξέρω και μπορώ να μάθω την ιστορία της Αμερικής. Η πρώτη που διάβασα ήταν της Άμπιγκεϊλ Άνταμς. Είναι πολύ διασκεδαστικό να μαθαίνεις γι’ αυτήν». Όταν αναρωτιέμαι φωναχτά πόσες από αυτές τις βιογραφίες έχει στην κατοχή της – και τις έχει διαβάσει όλες – λέει «Αφήστε με να τις μετρήσω» και μετράει 20 τίτλους με τον δείκτη του χεριού της.
Η Σίσι είναι 6 ετών – «Του χρόνου θα πάω στη δευτέρα», μου λέει – και διδάσκεται στο σπίτι. «Η μαμά μου άρχισε να μου μαθαίνει να διαβάζω όταν ήμουν τεσσάρων ετών.»
Τι λέει η μαμά
«Χρησιμοποιήσαμε το βιβλίο “Μάθε το παιδί σου να διαβάζει σε 100 εύκολα μαθήματα”», λέει η μητέρα της Σίσι, η Μπέκκα, μια ευχάριστη, δραστήρια μητέρα τεσσάρων παιδιών. «20 λεπτά την ημέρα ήταν το μόνο που χρειαζόταν. Προς το τέλος, τα μαθήματα έγιναν μεγαλύτερα, οπότε τα χωρίσαμε στη μέση». Κάνει μια παύση για λίγο, και στη συνέχεια προσθέτει ότι συμπλήρωσαν αυτά τα μαθήματα με μερικά από τα βιβλία εργασιών «Explode the Code», τα οποία «τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιούν μόνα τους πολύ εύκολα”. Ακόμα και πριν η Σίσι τελειώσει τα «100 Εύκολα Μαθήματα», μου λέει η Μπέκκα, μπορούσε να διαβάσει τα πρώτα αναγνωστικά, όπως τα βιβλία «Βάτραχος και Φρύνος».
Όταν τη ρωτάω αν η Σίσι διαβάζει ποτέ φωναχτά, η Μπέκκα απαντά καταφατικά. «Μου διαβάζει από τα βιβλία της ιστορίας και των θρησκευτικών για να εξασκηθεί στην προφορά της». Και στη συνέχεια, προσθέτει: «Και είτε ο Σαμ είτε εγώ διαβάζουμε στα παιδιά. Αυτή τη στιγμή διαβάζουμε το ‘Νησί των γαλάζιων δελφινιών’».
Σε κάποιο σημείο της συζήτησής μας, η Μπέκκα παρατηρεί: «Δεν βλέπουμε πολύ τηλεόραση». Εννοείται ότι τα παιδιά δεν παίζουν παιχνίδια στο τηλέφωνο ή στον υπολογιστή της μαμάς.
Αν και το τελευταίο σχόλιο της Μπέκκα ήταν τυχαίο, επισφραγίζει τη φόρμουλα για τη δημιουργία ενός αναγνώστη. Μοιραστείτε βιβλία και ιστορίες που διαβάζονται δυνατά με τα παιδιά, βρείτε και χρησιμοποιήστε ένα πρόγραμμα ανάγνωσης στο οποίο ανταποκρίνονται καλά, αφιερώστε λίγα λεπτά κάθε μέρα για να βάλετε σε εφαρμογή αυτό το πρόγραμμα και περιορίστε την πρόσβαση στην τηλεόραση και τις ηλεκτρονικές συσκευές: αυτός είναι ο δρόμος που θα οδηγήσει το παιδί σας στην ανάγνωση.
Πρόσθετα οφέλη
Όταν ρωτάω τη Σίσι τι της αρέσει στο διάβασμα, μου λέει ότι είναι διασκεδαστικό και στη συνέχεια λέει: «Είναι κάτι που μπορούν να κάνουν τα χέρια μου και κάτι που μπορώ να κάνω όταν βαριέμαι». Η παρατήρησή της για τα χέρια της ήταν εντελώς καινούργια για μένα, ένα χαρακτηριστικό της ανάγνωσης που δεν είχα ακούσει ποτέ πριν να αναφέρεται και το νόημα του οποίου ακόμα απασχολεί σποραδικά τις σκέψεις μου. Το σχόλιό της για την καταφυγή στα βιβλία όταν βαριέται, ωστόσο, αξίζει κάποια προσοχή.
Όταν η Σίσι έγινε αναγνώστρια, όχι μόνο άνθισε μπροστά της ένας ατελείωτος κήπος από λουλούδια, αλλά το νέο της ταλέντο αποδείχθηκε σπουδαία βοήθεια για τους πολυάσχολους γονείς της. Δεν χρειάζεται συνεχή ψυχαγωγία ή προσοχή εκ μέρους τους – έχει τα βιβλία. Ενώ η μητέρα της βοηθάει την 4χρονη αδελφή της με τις σχολικές εργασίες, η Σίσι διαβάζει μόνη της. Επιπλέον, μερικές φορές διαβάζει στην αδελφή της ή στον 2χρονο αδελφό της, απελευθερώνοντας τη μαμά για να ασχοληθεί με τις δουλειές του σπιτιού και να φροντίσει τις ανάγκες του μωρού της οικογένειας.
Φυσικά, το διάβασμα χαρίζει επίσης το δώρο της αυτομάθησης. Από τα βιβλία «Παιδική ηλικία διάσημων Αμερικανών», η Σίσι δηλώνει μεν ότι δεν θυμάται όλα όσα έμαθε από αυτά, αλλά τα ονόματά τους – Άμπιγκεϊλ Άνταμς, Ρόμπερτ Η. Λη, Μπέτσυ Ρος και οι υπόλοιποι – έχουν κατατεθεί στην τράπεζα μνήμης της. Σιγά σιγά, όπως συμβαίνει με κάθε εκπαίδευση, θα συσσωρεύονται περισσότερα γεγονότα και εντυπώσεις για αυτές τις μορφές της ιστορίας.
Ξεκινώντας
Όπως πολλοί άλλοι, η Μπέκκα χρησιμοποιεί τα δοκιμασμένα στο χρόνο «100 Εύκολα Μαθήματα». Η εταιρεία ταχυδρομικών παραγγελιών για το σπίτι που κάποτε είχαμε εγώ και η σύζυγός μου, η Saints and Scholars, παρουσίαζε αυτό το βιβλίο καθώς και άλλους παρόμοιους οδηγούς, αυτούς που είχαμε χρησιμοποιήσει με τα δικά μας παιδιά ή που είχαν συστηθεί από άλλους γονείς. Ψάξτε στο διαδίκτυο για ένα «πρόγραμμα σπουδών ανάγνωσης και φωνητικής» και θα βρείτε πληθώρα επιλογών και κριτικές πελατών.
Εκτός αν ένα παιδί πάσχει από κάποια διαταραχή των αναγνωστικών του ικανοτήτων, όπως είναι π.χ. η δυσλεξία, οι γονείς, οι παππούδες, οι γιαγιάδες κλπ. διαθέτουν την ικανότητα να διδάξουν ανάγνωση ή να βοηθήσουν τους νέους τους με τα μαθήματα ανάγνωσης από το σχολείο. Τα εργαλεία υπάρχουν και η προσπάθεια, ο χρόνος και το κόστος είναι αμελητέα – η ανταμοιβή, ωστόσο είναι ένα δώρο που διαρκεί για μια ολόκληρη ζωή.
Του Jeff Minick
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
