Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο προχώρησε επίσημα στον χαρακτηρισμό του Cartel de Los Soles ως ξένης τρομοκρατικής οργάνωσης, ενισχύοντας την πίεση προς τη λατινοαμερικανική χώρα. Ο Ρούμπιο υπέβαλε το σχετικό αίτημα στις 16 Νοεμβρίου, ενώ η ανακοίνωση της απόφασης δημοσιεύθηκε στο Federal Register (αντίστοιχη της ελληνική Εφημερίδας της Κυβερνήσεως) στις 24 Νοεμβρίου.
Το όνομα της οργάνωσης προέρχεται από τα εμβλήματα σε σχήμα ήλιου που φέρουν στους επωμίδες τους οι στρατηγοί του στρατού της Βενεζουέλας. Το Cartel de Los Soles θεωρείται από τις ΗΠΑ μια εγκληματική δομή ενσωματωμένη στο καθεστώς της Βενεζουέλας, φτάνοντας μέχρι και τον ίδιο τον πρόεδρο Νικολάς Μαδούρο.
Υιοθετώντας μία μάλλον επιθετική στρατηγική προκειμένου να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της διακίνησης ναρκωτικών από χώρες της Λατινικής Αμερικής προς τις ΗΠΑ, οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις έχουν συγκεντρώσει δυνάμεις στην Καραϊβική από τον Αύγουστο και από τον Σεπτέμβριο πραγματοποιούν θανατηφόρα πλήγματα εναντίον σκαφών τα οποία χαρακτηρίζουν ως ναρκοπλοία, τα οποία κινούνται στη θαλάσσια ζώνη της Λατινικής Αμερικής.
Τόσο ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ όσο και μέλη της κυβέρνησής του έχουν επαναλάβει πολλές φορές ότι ο Μαδούρο ηγείται ενός εκτεταμένου δικτύου διακίνησης ναρκωτικών — κατηγορία την οποία ο Βενεζουελάνος ηγέτης αρνείται. Ο Ρούμπιο επανέλαβε την ίδια κατηγορία σε ανακοίνωση που εξέδωσε στις 16 Νοεμβρίου, με την οποία γνωστοποίησε την πρόθεσή του να χαρακτηρίσει το Cartel de Los Soles ως ξένη τρομοκρατική οργάνωση.
Στην ανακοίνωση αναφερόταν ότι το Cartel de Los Soles, με έδρα τη Βενεζουέλα, βρίσκεται υπό την ηγεσία του Νικολάς Μαδούρο και άλλων υψηλόβαθμων μελών του «παράνομου καθεστώτος Μαδούρο», οι οποίοι — όπως υποστήριξε — έχουν διαφθείρει τον στρατό, τις υπηρεσίες πληροφοριών, το νομοθετικό σώμα και τη δικαστική εξουσία της χώρας.
Υπογράμμιζε επίσης ότι ούτε ο Μαδούρο ούτε το περιβάλλον του εκπροσωπούν τη νόμιμη κυβέρνηση της Βενεζουέλας και ανέφερε ότι το Cartel de Los Soles, σε συνεργασία με άλλες ορισμένες ξένες τρομοκρατικές οργανώσεις όπως η Tren de Aragua και το καρτέλ Σιναλόα, ευθύνεται για τρομοκρατική βία σε ολόκληρη την αμερικανική ήπειρο, αλλά και για διακίνηση ναρκωτικών προς τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Τι είναι το Cartel de Los Soles;
Το Cartel de Los Soles αποτελεί τη 14η εγκληματική οργάνωση με έδρα τη Λατινική Αμερική που χαρακτηρίζεται ως ξένη τρομοκρατική οργάνωση από το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών από την αρχή της δεύτερης προεδρικής θητείας του Τραμπ.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Βενεζουέλας, Ιβάν Χιλ Πίντο, απέρριψε «κατηγορηματικά, σταθερά και απόλυτα» αυτή την «νέα και γελοία κατασκευή» του Ρούμπιο, η οποία, όπως είπε, χαρακτηρίζει ως τρομοκρατική μια «ανύπαρκτη» οργάνωση με την ονομασία Cartel de Los Soles.
Η ονομασία «Cartel de Los Soles» εμφανίστηκε στη βενεζουελάνικη κοινωνία στις αρχές της δεκαετίας του 1990, περιγράφοντας πρακτικές διαφθοράς στην κυβέρνηση. Αρχικά, οι ανησυχίες επικεντρώνονταν σε στρατιωτικές μονάδες που φέρονταν να χρηματίζονται ώστε να επιτρέπουν τη διέλευση κοκαΐνης από την Κολομβία προς τη Βενεζουέλα.
Οι υποψίες για διαφθορά συνεχίστηκαν τόσο κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Ούγκο Τσάβες όσο και επί Μαδούρο. Σταδιακά, ο όρος διευρύνθηκε και χρησιμοποιούνταν για όλο και περισσότερα κυβερνητικά στελέχη της Βενεζουέλας.
Τον Νοέμβριο του 2015, το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης ανακοίνωσε τη σύλληψη των Εφραΐν Αντόνιο Κάμπο Φλόρες και Φρανκί Φρανσίσκο Φλόρες ντε Φρέιτας — οι οποίοι στη συνέχεια αναγνωρίστηκαν ως ανιψιοί της Πρώτης Κυρίας της Βενεζουέλας, Σίλια Φλόρες — με την κατηγορία της συνωμοσίας για εισαγωγή περίπου ενός τόνου κοκαΐνης στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τον Μάρτιο του 2020, το υπουργείο Δικαιοσύνης άσκησε διώξεις εναντίον του Μαδούρο και δεκατεσσάρων ακόμη εν ενεργεία και πρώην στρατιωτικών και κυβερνητικών αξιωματούχων, προσφέροντας αμοιβή 15 εκατομμυρίων δολαρίων για πληροφορίες που θα οδηγούσαν στη σύλληψή του.
Το κατηγορητήριο κατά του Μαδούρο έκανε αναφορά και στην προηγούμενη υπόθεση Κάμπο Φλόρες και Φλόρες ντε Φρέιτας.
Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, οι δύο άνδρες είχαν συνομιλήσει με εμπιστευτικές πηγές της αμερικανικής Υπηρεσίας Δίωξης Ναρκωτικών, εξηγώντας ότι βρίσκονταν «σε πόλεμο» με τις Ηνωμένες Πολιτείες και περιγράφοντας το Cartel de Los Soles.
Το κατηγορητήριο ανέφερε ότι οι ίδιοι παραδέχθηκαν πως συμμετείχαν σε διακίνηση ναρκωτικών, επιδιώκοντας να συγκεντρώσουν περίπου 20 εκατομμύρια δολάρια για να χρηματοδοτήσουν την προεκλογική εκστρατεία της Πρώτης Κυρίας το 2015 για την Εθνοσυνέλευση της Βενεζουέλας.
Τον Ιανουάριο, τις τελευταίες ημέρες της θητείας του προέδρου Τζο Μπάιντεν, το υπουργείο Δικαιοσύνης αύξησε την αμοιβή για τη σύλληψη του Μαδούρο στα 25 εκατομμύρια δολάρια, ενώ τον Αύγουστο τη διπλασίασε στα 50 εκατομμύρια.
Οι επιπτώσεις του χαρακτηρισμού
Ο χαρακτηρισμός του Cartel de Los Soles ως ξένης τρομοκρατικής οργάνωσης διευρύνει τις δυνατότητες της αμερικανικής κυβέρνησης να επιβάλει κυρώσεις σε Βενεζουελάνους αξιωματούχους και να δεσμεύσει τα περιουσιακά τους στοιχεία.
Οι ΗΠΑ έχουν ήδη επιβάλει πλήθος κυρώσεων κατά Βενεζουελάνων αξιωματούχων και φορέων τα τελευταία είκοσι χρόνια. Οι πιο πρόσφατες κυρώσεις έχουν στοχεύσει τον Μαδούρο, μέλη της οικογένειάς του και άλλους κορυφαίους αξιωματούχους, όπως τον υπουργό Άμυνας Βλαντίμιρ Παντρίνο Λόπες.
Τον Ιούλιο, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών χαρακτήρισε το Cartel de Los Soles ως «Ειδικά Καθορισμένη Παγκόσμια Τρομοκρατική Οντότητα», αυξάνοντας την οικονομική πίεση και ενισχύοντας την αστική και ποινική ευθύνη όσων συνεχίζουν να συναλλάσσονται με το καρτέλ και τους φερόμενους ηγέτες του.
Ο χαρακτηρισμός της οργάνωσης ως τρομοκρατικής μπορεί επίσης να προαναγγέλλει μια πιο άμεση στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ στη Βενεζουέλα. Στις 15 Οκτωβρίου, ο Τραμπ υπενθύμισε ότι μετά τα πρώτα αποτελέσματα από τα αμερικανικά πλήγματα εναντίον θαλάσσιων στόχων διακινητών ναρκωτικών, εξετάζει και το ενδεχόμενο χτυπημάτων κατά χερσαίων στόχων.
Την ίδια ημέρα ανακοίνωσε ότι είχε εγκρίνει νέες μυστικές επιχειρήσεις της CIA εντός της Βενεζουέλας.
Την προηγούμενη εβδομάδα, ο υπουργός Πολέμου των ΗΠΑ Πητ Χέγκσεθ σημείωσε ότι ο χαρακτηρισμός του Cartel de Los Soles ως ξένης τρομοκρατικής οργάνωσης θα προσφέρει νέα εργαλεία για την αντιμετώπιση της διακίνησης ναρκωτικών στην περιοχή.
Επεσήμανε δε ότι η νέα συνθήκη ενισχύει την προσπάθεια της κυβέρνησης Τραμπ να απαλλάξει την ήπειρο από τον έλεγχο των ναρκοτρομοκρατών και των καρτέλ και ότι ο αμερικανικός λαός θα πάψει να πλήττεται από την επιβλαβή δραστηριότητά τους.
