Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέγραψαν συμφωνία ύψους 330 εκατομμυρίων δολαρίων για την πώληση μαχητικών αεροσκαφών και ανταλλακτικών στην Ταϊβάν στις 13 Νοεμβρίου 2017, στην πρώτη τέτοια συμφωνία από τότε που ο Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο – γεγονός που προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Κίνας.
Η ανακοίνωση της προτεινόμενης συμφωνίας ακολούθησε τη συνάντηση του Τραμπ με τον Σι Τζινπίνγκ στη Νότια Κορέα τον προηγούμενο μήνα, στο πλαίσιο της διπλωματικής προσπάθειας να επιτευχθεί εμπορική συμφωνία εν μέσω του εμπορικού πολέμου ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου.
Οι αξιώσεις του Πεκίνου
Ο εκπρόσωπος του κινεζικού Υπουργείου Εξωτερικών, Λιν Τζιάν, δήλωσε: «Η διεκδίκηση της Ταϊβάν από το κινεζικό καθεστώς βρίσκεται στον πυρήνα των εθνικών μας συμφερόντων και αποτελεί “κόκκινη γραμμή” για την Κίνα. Η πώληση όπλων υπονομεύει την κυριαρχία και τα συμφέροντα ασφαλείας του Πεκίνου, στέλνοντας – όπως είπε – “λανθασμένο μήνυμα” στην ηγεσία της Ταϊβάν».
Παρότι η Ουάσιγκτον διατηρεί επίσημες διπλωματικές σχέσεις με το Πεκίνο, οι σχέσεις της με την Ταϊβάν παραμένουν ανεπίσημες. Το νησί διαθέτει τη δική του δημοκρατική διακυβέρνηση, στρατό και διακριτό τρόπο ζωής. Οι ΗΠΑ αποτελούν τον βασικό προμηθευτή οπλικών συστημάτων της Ταϊβάν και, βάσει νόμου, οφείλουν να παρέχουν τα απαραίτητα μέσα για την άμυνά της.
Ανακοίνωση του Πενταγώνου
Σε ανακοίνωσή του, το Πεντάγωνο επισήμανε ότι η προτεινόμενη πώληση θα ενισχύσει την ικανότητα της Ταϊβάν να αντιμετωπίζει τρέχουσες και μελλοντικές απειλές, διασφαλίζοντας την επιχειρησιακή ετοιμότητα του στόλου των F-16, C-130 και άλλων αεροσκαφών.
Η εκπρόσωπος της προεδρίας της Ταϊβάν, Κάρεν Κουό, δήλωσε: «Η εμβάθυνση της εταιρικής σχέσης Ταϊβάν–ΗΠΑ στον τομέα της ασφάλειας αποτελεί βασικό πυλώνα για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή Ινδικού–Ειρηνικού».
Η Κουό υπογράμμισε ότι αυτή είναι η πρώτη πώληση οπλικών συστημάτων που ανακοινώνεται από τη νυν αμερικανική κυβέρνηση, ευχαριστώντας την Ουάσιγκτον για τη συνέχιση της πολιτικής τακτικών πωλήσεων και τη στήριξη της αποτρεπτικής ικανότητας της Ταϊβάν.
Η συμφωνία, που αναμένεται να τεθεί σε ισχύ εντός του επόμενου μήνα, έχει στόχο τη διατήρηση της επιχειρησιακής ετοιμότητας της πολεμικής αεροπορίας, την ενίσχυση της αντιαεροπορικής άμυνας, την ανθεκτικότητα και την ικανότητα της Ταϊβάν να ανταποκρίνεται στις «γκρίζες ζώνες» παρεμβάσεων της Κίνας, σύμφωνα με το υπουργείο Άμυνας της Ταϊβάν.
Απειλές από την Κίνα
Το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας δεν αποκλείει τη χρήση βίας για την επανένωση με την Ταϊβάν. Η κυβέρνηση της Ταϊβάν απορρίπτει κατηγορηματικά τις αξιώσεις κυριαρχίας του Πεκίνου. Ο Τραμπ είχε δηλώσει τον Αύγουστο: «Δεν πιστεύω ότι υπάρχει περίπτωση να συμβεί κάτι τέτοιο όσο βρίσκομαι εγώ εδώ».
Υπενθύμισε, επίσης, ότι ο Σι τού είχε πει: «Δεν πρόκειται να το κάνω ποτέ, όσο είσαι εσύ πρόεδρος».
Ωστόσο, ο Τραμπ συμπλήρωσε: «Είμαι πολύ υπομονετικός και η Κίνα το ίδιο».
Όπως είπε στον Σι: «Αυτό εξαρτάται από εσάς, αλλά καλύτερα να μην συμβεί τώρα».
Τον Μάρτιο, ο πρωθυπουργός της Κίνας, Λι Τσενγκ, δήλωσε ότι το Πεκίνο σχεδιάζει να προωθήσει την επανένωση με την Ταϊβάν και θα αντιταχθεί σε κάθε εξωτερική παρεμβολή.
Στρατιωτικές ασκήσεις
Το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα πραγματοποιεί τακτικά στρατιωτικές ασκήσεις στη θαλάσσια και εναέρια περιοχή γύρω από την Ταϊβάν, τις οποίες η κυβέρνηση της Ταϊπέι αντιλαμβάνεται ως μέσο άσκησης πίεσης – χωρίς να φτάνει σε πραγματική σύρραξη.
Ο πρόεδρος της Ταϊβάν, Λάι Τσινγκ-τι, έχει κατ’ επανάληψη προσκαλέσει το Πεκίνο σε διάλογο, αλλά έχει συναντήσει την πλήρη άρνηση των Κινέζων, που τον χαρακτηρίζουν «διασπαστή».
Το ιστορικό υπόβαθρο μεταξύ Κίνας και Ταϊβάν παραμένει ιδιαίτερα σύνθετο. Η Ταϊβάν, επισήμως ως Δημοκρατία της Κίνας, αριθμεί περίπου 23,9 εκατομμύρια κατοίκους έναντι των 1,4 δισεκατομμυρίων της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.
Ύστερα από τον εμφύλιο πόλεμο, η κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Κίνας κατέφυγε στην Ταϊβάν το 1949, αφού ηττήθηκε από τους κομμουνιστές, οι οποίοι ίδρυσαν τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας στην ηπειρωτική χώρα.
Δημοσκοπήσεις στην Ταϊβάν δείχνουν σταθερά πως η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών επιθυμεί τη διατήρηση του σημερινού status quo, ενώ οι νεότερες γενιές γέρνουν προς την πλήρη ανεξαρτητοποίηση από την Κίνα. Σε πρόσφατη έρευνα, το 82,5% των ερωτηθέντων απέρριψε κατηγορηματικά τον ισχυρισμό του Πεκίνου ότι η Ταϊβάν αποτελεί τμήμα της κινεζικής επικράτειας.
