Η Ρωσία επανέλαβε τις εκκλήσεις για διπλωματική λύση στην πολιτική κρίση στον Νίγηρα, όπου ο δημοκρατικά εκλεγμένος, φιλοδυτικός ηγέτης της δυτικοαφρικανικής χώρας ανατράπηκε τον περασμένο μήνα με στρατιωτικό πραξικόπημα, το έβδομο σε χώρα της δυτικής ή κεντρικής Αφρικής μέσα σε τρία χρόνια.
«Υποστηρίζουμε τις προσπάθειες διαμεσολάβησης της αφρικανικής κοινότητας για να βοηθήσει τους Νιγηριανούς να βρουν λύση στην τρέχουσα κρίση», δήλωσε στις 9 Αυγούστου ο Αλεξέι Ζάιτσεφ, εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών.
«Πιστεύουμε ότι η ταχεία αποκατάσταση της έννομης τάξης και ο εθνικός διάλογος χωρίς αποκλεισμούς είναι ο μόνος δρόμος για τη διευθέτηση της κατάστασης.»
Οι δηλώσεις του κου Ζάιτσεφ έγιναν μία ημέρα πριν από τη σύνοδο κορυφής της Οικονομικής Κοινότητας Δυτικοαφρικανικών Κρατών (ECOWAS ή CEDEAO), του οικονομικού και πολιτικού μπλοκ 15 χωρών της Δυτικής Αφρικής, συμπεριλαμβανομένου του Νίγηρα.
Οι συμμετέχοντες στη σύνοδο κορυφής, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν στην Αμπούτζα της Νιγηρίας, συζήτησαν τις προοπτικές ένοπλης επέμβασης στον Νίγηρα με σκοπό την ανατροπή του πραξικοπήματος κατά του προέδρου Μοχάμεντ Μπαζούμ, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο στρατιωτικής επέμβασης, κίνηση που θα υποστήριζε η Γαλλία, σύμφωνα με ανακοίνωση της.
Εκπρόσωπος της Κοινότητας δήλωσε χθες ότι οι αρχηγοί των γενικών επιτελείων της CEDEAO θα συναντηθούν τις ερχόμενες ημέρες για να ετοιμάσουν σχέδια για μια ενδεχόμενη στρατιωτική επέμβαση στον Νίγηρα, έχοντας αποφασίσει την ενεργοποίηση μιας δύναμης επιφυλακής.
«Η συνάντησή μας προγραμματίζεται για την ερχόμενη εβδομάδα», δήλωσε ο εκπρόσωπος της CEDEAO. Αξιωματούχος της Νιγηρίας και στρατιωτική πηγή της Ακτής Ελεφαντοστού δήλωσαν πως η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο στην Γκάνα.
Δεν είναι ακόμη σαφές πόσο μεγάλη θα είναι η δύναμη, πόσο χρόνο θα χρειαστεί για να συγκροτηθεί και αν πράγματι θα επέμβει.
Ο κος Ζάιτσεφ, αντίθετα, δήλωνε ότι η ένοπλη επέμβαση είναι «απίθανο να συμβάλει στην επίτευξη μόνιμης ειρήνης στον Νίγηρα ή στη σταθεροποίηση της κατάστασης στην περιοχή γενικότερα».
Στις 26 Ιουλίου, ο κος Μπαζούμ τέθηκε υπό περιορισμό από ομάδα στρατιωτικών, οι οποίοι ανέστειλαν το σύνταγμα και επέβαλαν απαγόρευση κυκλοφορίας σε όλη τη χώρα. Δύο ημέρες αργότερα, ο στρατηγός Αμπντουραχμάν Τιανί, ανακηρύχθηκε νέος αρχηγός του κράτους από τους πραξικοπηματίες.
Ο κος Μπαζούμ τελεί έκτοτε υπό περιορισμό στην κατοικία του στο Νιαμέι, την πρωτεύουσα του Νίγηρα, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες επικοινωνεί με ξένους αξιωματούχους μέσω τηλεφώνου.
Από την αρχή, οι δυτικές δυνάμεις, μαζί με τον ΟΗΕ και τη CEDEAO, καταδίκασαν την απομάκρυνση του κου Μπαζούμ και απαίτησαν την άμεση επαναφορά του.
Στις 30 Ιουλίου, η CEDEAO έθεσε προθεσμία μίας εβδομάδας για την αποκατάσταση της «συνταγματικής τάξης» στον Νίγηρα. Η προθεσμία αυτή έληξε στις 7 Αυγούστου χωρίς να ικανοποιηθεί το αίτημα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Μάλι και η Μπουρκίνα Φάσο – και οι δύο μέλη της κοινότητας – εξέφρασαν την υποστήριξή τους στο πραξικόπημα, δηλώνοντας ότι θα θεωρούσαν οποιαδήποτε ένοπλη επέμβαση στον Νίγηρα ως επίθεση εναντίον τους.
«Δεν θα δεχτούμε στρατιωτική επέμβαση στον Νίγηρα», δήλωσε σε πρόσφατες δηλώσεις του εκπρόσωπος της στρατιωτικής κυβέρνησης του Μάλι. «Η επιβίωσή μας εξαρτάται από αυτό.»
Το Μάλι και η Μπουρκίνα Φάσο έχουν και οι δύο κατηγορήσει στο παρελθόν τη CEDEAO ότι υπηρετεί τα δυτικά συμφέροντα.
Την περασμένη εβδομάδα, η CEDEAO έστειλε αντιπροσωπεία στον Νίγηρα για προσωπική συνάντηση με τον κο Τιανί. Ωστόσο, ο τελευταίος αρνήθηκε να συναντηθεί με τους απεσταλμένους.
Αντίθετα, ο κος Τιανί υποδέχθηκε μια κοινή αντιπροσωπεία από το Μάλι και την Μπουρκίνα Φάσο στις 7 Αυγούστου.
Την ίδια ημέρα, η Βικτόρια Νιούλαντ, επισκέφθηκε ως αναπληρώτρια υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ το Νιαμέι, όπου είχε συνομιλίες με αξιωματούχους της νέας στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας.
Μιλώντας στους δημοσιογράφους στη συνέχεια, η κα Νιούλαντ περιέγραψε τις συνομιλίες ως «δύσκολες».
«Αυτές οι συζητήσεις ήταν εξαιρετικά ειλικρινείς και κατά διαστήματα αρκετά δύσκολες, επειδή προωθούμε μια λύση με διαπραγματεύσεις», δήλωσε, προσθέτοντας: «Δεν είναι εύκολο να πετύχουμε καλά αποτελέσματα».
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της, η κ. Νιούλαντ ζήτησε να συναντήσει τόσο τον κο Τιανί όσο και τον κο Μπαζούμ. Και τα δύο αιτήματα απορρίφθηκαν.
Στις 8 Αυγούστου, κοινή αντιπροσωπεία του ΟΗΕ και της Αφρικανικής Ένωσης απέτυχε να επισκεφθεί τον Νίγηρα, αφού οι νέοι ηγέτες της χώρας δήλωσαν ότι δεν μπορούσαν να εγγυηθούν για την ασφάλεια της αντιπροσωπείας.
Σε δήλωσή τους, κατήγγειλαν επίσης αυτό που περιέγραψαν ως «κλίμα επιθετικότητας κατά του Νίγηρα».
Υπό την ηγεσία του κου Μπαζούμ, ο Νίγηρας ήταν βασικός σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή και, κατ’ επέκταση, αποδέκτης αμερικανικής στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας.
Εταίρος στον μακροχρόνιο αγώνα της Ουάσιγκτον κατά των «ισλαμιστών ανταρτών», ο Νίγηρας εξακολουθεί να φιλοξενεί αμερικανικά, γαλλικά, γερμανικά και ιταλικά στρατεύματα.
Ωστόσο, δυτικοί αξιωματούχοι εκφράζουν την ανησυχία ότι η απότομη αλλαγή εξουσίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση της ρωσικής επιρροής τόσο στον Νίγηρα όσο και στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Αφρικής.
Επισημαίνουν το στρατιωτικό πραξικόπημα του 2021 στο Μάλι, το οποίο έδιωξε τα γαλλικά στρατεύματα και τις ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ από τη χώρα.
Το κενό που προέκυψε καλύφθηκε τελικά από τη ρωσική Βάγκνερ, ιδιωτική μισθοφοριήκ εταιρεία με στενούς δεσμούς με το Κρεμλίνο.
Μιλώντας στο BBC στις 8 Αυγούστου, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι η Ρωσία μπορεί να εκμεταλλευτεί την τρέχουσα κρίση στον Νίγηρα για να ενισχύσει τη θέση της στην περιοχή.
«Αυτό που συνέβη … στον Νίγηρα δεν υποκινήθηκε από τη Ρωσία ή τη Βάγκνερ, αλλά … προσπαθούν να το εκμεταλλευτούν», είπε.
Ο κος Μπλίνκεν στη συνέχεια αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο «να επαναληφθούν όσα συνέβησαν σε άλλες χώρες».
Στο πλαίσιο αυτό, παρατηρητές σημείωσαν την παρουσία σημαιών της Ρωσικής Ομοσπονδίας σε πρόσφατες διαδηλώσεις υπέρ του πραξικοπήματος στον Νίγηρα.
Στις 18 Ιουλίου, ο Κάμερον Χάντσον, πρώην αναλυτής των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, προειδοποίησε τους Αμερικανούς νομοθέτες ότι η Μόσχα προσπαθεί κερδίσει συμμάχους στην Αφρική, με αρκετή επιτυχία: «Η Ρωσία αποκτά νέους φίλους και μεγαλύτερη επιρροή, υπονομεύοντας πιο αποτελεσματικά τα δυτικά συμφέροντα στην Αφρική», δήλωσε ο Χάντσον, ο οποίος τώρα συνδέεται με το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών που εδρεύει στην Ουάσιγκτον, στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ.
Στις 9 Αυγούστου, ο κος Ζάιτσεφ απέρριψε τους ισχυρισμούς που προέρχονταν από την Ουκρανία ότι η Ρωσία εμπλέκεται με κάποιον τρόπο στο πραξικόπημα του Νίγηρα.
«Αυτά είναι κούφια λόγια», δήλωσε. «Ακόμη και οι δυτικοί εταίροι, οι οποίοι συχνά επικρίνουν τη Ρωσία χωρίς λόγο, δεν έχουν πει κάτι τέτοιο.»
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Νίγηρας είναι κορυφαίος παραγωγός ουρανίου, γεγονός που ενισχύει περαιτέρω τη στρατηγική του σημασία για τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη, τη Ρωσία και την Κίνα.
Το βράδυ της 9ης Αυγούστου, η νέα, στρατιωτική κυβέρνηση του Νίγηρα κατήγγειλε παραβίαση του εναέριου χώρου από γαλλικά αεροσκάφη, ως προσπάθεια αποσταθεροποίησης της χώρας.
Η Epoch Times δεν μπόρεσε να επαληθεύσει ανεξάρτητα τον ισχυρισμό αυτό.
Του Adam Morrow, με τη συμβολή του Reuters
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
