Τη θέα ενός νέου κήπο, με λουλούδια πάντα ανθισμένα, προσφέρει τώρα τo Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης στους επισκέπτες του.
Τα λουλούδια είναι φτιαγμένα από γυαλί και συγκεκριμένα από γυαλί favrile. Αποτελούν μέρος του μνημειακού βιτρώ που κατασκεύασε η αμερικανική εταιρεία Tiffany Studios, την οποία ίδρυσε ο σπουδαίος Λούις Κόμφορτ Τίφανυ. Ωστόσο, πίσω από το συγκεκριμένο παράθυρο κρύβεται και μία αξιόλογη γυναίκα.
Το υπέροχο τρίπτυχο παράθυρο με την ονομασία «Τοπίο Κήπου» για το Linden Hall αποκτήθηκε από το The Met τον Δεκέμβριο του 2023 και παρουσιάστηκε στο κοινό τον Νοέμβριο του 2024. Η 100ή επέτειος της εν λόγω πτέρυγας το 2024 και η προσθήκη ενός από τα πιο σημαντικά παράθυρα του Tiffany Studios είναι δύο αξιοσημείωτα γεγονότα που άξιζε να αναδειχθούν.
Το «Τοπίο κήπου» του Linden Hall
Σχεδιαστής του βιτρώ δεν ήταν ο ίδιος ο Τίφανυ αλλά η Αγνή Νόρθροπ (Agnes Northrop, 1857–1953), μια από τις πιο λαμπρές καλλιτέχνιδες της εταιρείας. Ήταν μέλος των αυτοαποκαλούμενων «Tiffany Girls», μιας ομάδας εξαιρετικά ταλαντούχων γυναικών που είχαν δημιουργήσει μερικά από τα πιο φημισμένα φωτιστικά και αντικείμενα τέχνης Tiffany. Αν και τα επιτεύγματά τους ξεχάστηκαν για σχεδόν έναν αιώνα, τα τελευταία χρόνια οι ακαδημαϊκοί τα επανέφεραν στο προσκήνιο.
Ο τύπος του γυαλιού που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του «Τοπίου Κήπου» έχει μια ιριδίζουσα επιφάνεια και χαρακτηρίζεται από βαθύ πλούτο, λάμψη και ποικίλες υφές. Ονομάζεται favrile από την παλιά αγγλική λέξη fabrile, που σημαίνει «κατεργασμένο με το χέρι». Η εταιρεία Tiffany κατοχύρωσε το γυαλί favrile ως σήμα κατατεθέν της το 1894. Η άλλη μεγάλη καινοτομία της ήταν η χρήση τοπίων ως θέμα.
Μια δυνατή σχεδιάστρια
Γνωστή για τις απεικονίσεις περίπλοκων ανθισμένων κήπων με πλούσια βλάστηση που δημιουργούσε για τη διακόσμηση των παραθύρων, η Νόρθροπ είχε σχεδιάσει μερικά από τα πιο εντυπωσιακά βιτρώ της εταιρείας. Η διαδικασία ξεκινούσε με ένα προσχέδιο, για το οποίο αντλούσε έμπνευση από ένα προσωπικό αρχείο βοτανικών και ιστορικών θεμάτων και τις δικές της παρατηρήσεις της φύσης.
Όταν η εταιρεία ενέκρινε το προσχέδιο, η Νόρθροπ ζωγράφιζε μια πιο λεπτομερή εικόνα, η οποία παρουσιαζόταν στον πελάτη. Η αποδοχή της μακέτας από τον πελάτη οδηγούσε στο επόμενο βήμα ενός σχεδίου σε πλήρη κλίμακα όπου αποδίδονταν και τα σχήματα των γυάλινων κομματιών. Στη συνέχεια, επιλέγονταν και κόβονταν τα επιμέρους γυάλινακομμάτια. Τέλος, το παράθυρο, που αποτελούνταν από χιλιάδες κομμάτια, πήγαινε στα τμήματα μολύβδωσης και σμάλτου. Το «Τοπίου Κήπου» του Linden Hall αποδίδεται στη Νόρθροπ επειδή το σχέδιο της για το κεντρικό μέρος, που βρίσκεται στη συλλογή του The Met, φέρει την υπογραφή της.
Αυτό το τμήμα του παραθύρου τραβάει το βλέμμα του θεατή στα μαρμάρινα σκαλοπάτια που οδηγούν σε ένα κεντρικό σιντριβάνι, το οποίο περιβάλλεται από νεροκάρδαμα, παπαρούνες και ροζ και μπλε ορτανσίες. Πέρα από αυτό, απλώνεται ένα πανόραμα πλαισιωμένο από πεύκα. Η ώρα της ημέρας είναι ένα ποιητικό λυκόφως.
Τα δύο πλαϊνά τμήματα διαθέτουν αντίστοιχα στοιχεία και λουλούδια στο πρώτο πλάνο. Αριστερά εμφανίζονται δακτυλίδες και παιώνιες, ενώ δεξιά δενδρομολόχες. Ο Τίφανι θεώρησε το παράθυρο τόσο εξαιρετικό που το έβαλε στον εκθεσιακό του χώρο στη Νέα Υόρκη, πριν το εγκαταστήσει στο Linden Hall.
Τώρα, στο The Met, το «Τοπίο Κήπου» βρίσκεται δίπλα σε έναν άλλο θησαυρό της Tiffany, το «Φθινοπωρινό Τοπίο». Αυτό το μαγευτικό βιτρώ, που κατασκευάστηκε μεταξύ 1923-1924, δείχνει φθινοπωρινά φυλλώματα να ανακλούν τον απογευματινό ήλιο. Η παραγγελία είχε γίνει επίσης για τον χώρο της κεντρικής σκάλας ενός αρχοντικού, αλλά δεν εγκαταστάθηκε ποτέ. Αντ’ αυτού, το βιτρώ δωρήθηκε στο The Met, λίγο μετά την ολοκλήρωσή του. Περιλαμβάνει γυαλί που έχει ‘τσαλακωθεί’ όταν είναι ακόμα λιωμένο και ενσωματωμένες νιφάδες γυαλιού που μοιάζουν με κομφετί. Ο σχεδιασμός αυτού του παραθύρου αποδίδεται επίσης στη Νόρθροπ.
Τα βιτρώ Tiffany άρχισαν να δημιουργούνται το 1880 και γρήγορα καθιερώθηκαν στον αμερικανικό καλλιτεχνικό χώρο. Ο ρόλος της Νόρθροπ με τα ιδιοφυή σχέδιά της ήταν καθοριστικός για την επιτυχία τους. Το τρίπτυχο βιτρώ «Τοπίο Κήπου» είναι ένα καθηλωτικό, παραδεισένιο τοπίο που μπορούν πλέον να το απολαύσουν όλοι.
Εμπνευσμένος από τη βρετανική αρχιτεκτονική, ο Κόχραν έχτισε μια έπαυλη σε στυλ Tudor στο πάρκο Saint James στο Dawson της Πενσυλβάνια. Ονομάζεται Linden Hall, το μεγάλο σπίτι χτίστηκε μεταξύ 1911 και 1913 και περιείχε περισσότερα από 30 δωμάτια, μια στάση σιδηροδρόμου και ένα προσαρμοσμένο παράθυρο Τίφανι για την προσγείωση της σκάλας. Ο Κόχραν ζήτησε συγκεκριμένα το θέμα του παραθύρου: μια σκηνή κήπου που θα αναφερόταν στο πραγματικό τοπίο του κτήματος.
Εμπνευσμένος από τη βρετανική αρχιτεκτονική, ο Κόχραν έχτισε μια έπαυλη σε στυλ Tudor στο πάρκο Saint James στο Dawson της Πενσυλβάνια. Ονομάζεται Linden Hall, το μεγάλο σπίτι χτίστηκε μεταξύ 1911 και 1913 και περιείχε περισσότερα από 30 δωμάτια, μια στάση σιδηροδρόμου και ένα προσαρμοσμένο παράθυρο Τίφανι για την προσγείωση της σκάλας. Ο Κόχραν ζήτησε συγκεκριμένα το θέμα του παραθύρου: μια σκηνή κήπου που θα αναφερόταν στο πραγματικό τοπίο του κτήματος.
