Παλαιστίνιοι άρχισαν να επιστρέφουν στα σπίτια τους στις 11 Οκτωβρίου, καθώς τέθηκε σε ισχύ η κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ισραήλ και της οργάνωσης Χαμάς.
Ύστερα από περισσότερα από δύο χρόνια πολέμου, διέσχισαν τους δρόμους που καλύπτονταν από σκόνη, περιβαλλόμενοι από τα ερείπια που άφησε πίσω της η στρατιωτική εκστρατεία του Ισραήλ με στόχο την εξάλειψη των μαχητών της Χαμάς από τη Λωρίδα της Γάζας.
«Η Γάζα είναι εντελώς κατεστραμμένη. Δεν έχω ιδέα πού θα πρέπει να ζήσουμε ή πού να πάμε», ανέφερε ο Μαχμούντ αλ-Σιντάγλι περπατώντας στην Πόλη της Γάζας.
Το ακριβές μέγεθος της καταστροφής παραμένει άγνωστο, ωστόσο ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ανέφερε τον Σεπτέμβριο ότι σχεδόν τρία στα τέσσερα κτήρια είχαν καταστραφεί και ο συνολικός όγκος των ερειπίων αντιστοιχούσε σε 25 Πύργους του Άιφελ. Τα περισσότερα από αυτά τα ερείπια εκτιμάται πως είναι τοξικά.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Παγκόσμια Τράπεζα υπολόγισαν τον Φεβρουάριο ότι η ζημιά στη Γάζα άγγιξε τα 49 δισ. δολάρια, εκ των οποίων τα 16 δισ. αφορούν αποκλειστικά κατοικίες.
Παρά την έκταση της καταστροφής, η άμεση επιστροφή των κατοίκων της Γάζας στα σπίτια τους φάνηκε να αποτελεί βασικό όρο της συμφωνίας για κατάπαυση πυρός.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, επανέλαβε επανειλημμένα ότι όχι μόνο οι κάτοικοι θα μπορέσουν να επιστρέψουν και να παραμείνουν εκεί, αλλά και ότι η περιοχή θα ανοικοδομηθεί με τη συνδρομή άλλων κρατών.
«Θα δημιουργήσουμε κάτι όπου οι άνθρωποι θα μπορούν να ζουν», δήλωσε ο Τραμπ στη διάρκεια συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου στις 9 Οκτωβρίου. «Αυτή τη στιγμή, δεν μπορείς να ζήσεις στη Γάζα, ξέρετε, η κατάσταση είναι φρικτή. Κανείς δεν έχει ξαναδεί τέτοιο πράγμα. Επομένως, ναι, θα δημιουργήσουμε καλύτερες συνθήκες για τους ανθρώπους».
Πρώτα, ωστόσο, οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις έπρεπε να πραγματοποιήσουν μερική απόσυρση πίσω από γραμμή που είχε συμφωνηθεί, αφήνοντας πάντως το μεγαλύτερο μέρος της Λωρίδας της Γάζας υπό ισραηλινό έλεγχο.
Η διαδικασία αυτή ολοκληρώθηκε στις 10 Οκτωβρίου. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ανήρτησε στον λογαριασμό του στο X ότι επισκέφθηκε τραυματίες στρατιώτες που επέστρεφαν στα σπίτια τους, στο πλαίσιο της επιχείρησης επιστροφής στα σύνορα.
«Τους είπα: “Σώσατε το κράτος του Ισραήλ και υψώσατε το ανάστημά μας. Εντυπωσιάζομαι από τη δύναμη ψυχής που επιδεικνύετε, τόσο για την προσωπική σας ανάρρωση όσο και για την εθνική ανάταση. Όταν σας βλέπω, γεμίζω δύναμη και απεριόριστο θαυμασμό”», δήλωσε.
«Το κράτος του Ισραήλ είναι έτοιμο να υποδεχθεί τα αγαπημένα μας πρόσωπα με ανοιχτές αγκάλες. Όλος ο λαός του Ισραήλ στέκεται ενωμένος στο πλευρό τους. Φέρνουμε όλους πίσω στα σπίτια τους».
Το επόμενο βήμα περιλαμβάνει ανταλλαγή κρατουμένων και ομήρων ανάμεσα σε Ισραήλ και Χαμάς, στο πλαίσιο της οποίας όλοι οι όμηροι που είχαν απαχθεί κατά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ θα απελευθερωθούν με αντάλλαγμα περισσότερους από 2.000 Παλαιστίνιους κρατουμένους. Εκτιμάται ότι ζωντανοί παραμένουν μόνον 20 από τους ομήρους.
Στο μεταξύ, περίπου 200 Αμερικανοί στρατιώτες έφθασαν στο Ισραήλ προκειμένου να εποπτεύσουν την κατάπαυση πυρός, να συστήσουν κέντρο συντονισμού για την ροή ανθρωπιστικής βοήθειας και να προσφέρουν υλικοτεχνική και επιχειρησιακή υποστήριξη.
Κανείς από αυτούς δεν προορίζεται να εισέλθει στη Γάζα, σύμφωνα με αξιωματούχο της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ. «Ο στόχος είναι να δημιουργηθεί το Κοινό Κέντρο Ελέγχου, να ενταχθούν επιτόπου οι υπόλοιπες δυνάμεις ασφαλείας για αποφυγή συγκρούσεων, και να οικοδομηθεί μια κατάλληλα δομημένη δύναμη, ικανή να αναλάβει τις καθορισμένες αποστολές», διευκρίνισε ο ίδιος.
Η Υπηρεσία Συντονισμού Κυβερνητικών Δραστηριοτήτων στα Εδάφη, η οποία έχει αναλάβει τη διαχείριση της ανθρωπιστικής βοήθειας, ανακοίνωσε σε ανάρτηση στο X ότι πάνω από 500 φορτηγά εισήλθαν στη Γάζα στις 10 Οκτωβρίου. Περίπου 170.000 μετρικοί τόνοι επισιτιστικής βοήθειας βρίσκονται σε γειτονικές χώρες, αναμένοντας την άδεια του Ισραήλ για να εισέλθουν στην περιοχή.
Με την συμβολή των Τζάκσον Ρίτσμοντ, Τζέικομπ Μπεργκ και Associated Press