Η προσθήκη υψηλής δόσης βιταμίνης C στη θεραπευτική αγωγή κατά του καρκίνου μπορεί να διπλασιάσει τον χρόνο επιβίωσης, σύμφωνα με κλινική δοκιμή σε ασθενείς με καρκίνο του παγκρέατος.
Καθώς η διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος είναι δύσκολη, γίνεται συνήθως όταν ο καρκίνος είναι πλέον σε προχωρημένο στάδιο. Έτσι, οι ασθενείς έχουν λίγες επιλογές πέρα από την τυπική χημειοθεραπεία, και οι περισσότεροι επιβιώνουν μόνον οκτώ μήνες.
«Όταν ξεκινήσαμε τη δοκιμή, νομίζαμε πως θα έχουμε επιτυχία εάν καταφέρουμε να φτάσουμε τους 12 μήνες επιβίωσης, αλλά διπλασιάσαμε συνολικά την επιβίωση στους 19 μήνες», είπε σε δήλωση Τύπου ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Δρ Τζο Κάλλεν, καθηγητής χειρουργικής και ακτινολογικής ογκολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα.
«Τα αποτελέσματα ήταν τόσο ισχυρά … που μπορέσαμε να σταματήσουμε τη δοκιμή νωρίς.»
Δημοσιευμένη στο τεύχος Νοεμβρίου του περιοδικού Redox Biology, η μελέτη υποδηλώνει ότι η υψηλή δόση βιταμίνης C μπορεί όχι μόνο να επιβραδύνει την αύξηση ή ακόμα και να επιφέρει τον θάνατο των καρκινικών κυττάρων, αλλά και να μειώσει τον σωματικό πόνο αυτών που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία.
Μεγαλύτερη ανοχή, λιγότερες παρενέργειες
Η δεύτερη φάση της δοκιμής έδειξε ότι 34 ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο του παγκρέατος 4ου σταδίου που έλαβαν και χημειοθεραπεία και υψηλή δόση βιταμίνης C έζησαν για 16 μήνες κατά μέσο όρο – διπλάσιο χρόνο δηλαδή από όσους αντιμετώπιζαν τον καρκίνο μόνο με χημειοθεραπεία. Εκτός από παράταση της ζωής, οι ασθενείς που έλαβαν βιταμίνη C παρουσίασαν λιγότερες παρενέργειες και μπόρεσαν να ολοκληρώσουν περισσότερους κύκλους θεραπειών χωρίς καθυστερήσεις ή μειώσεις της δόση τους.
«Δεν παρατείνει απλώς τη ζωή, αλλά φαίνεται και πως οι ασθενείς νιώθουν καλύτερα με τη θεραπεία», είπε ο Δρ Κάλλεν.
Η αγωγή με χημειοθεραπεία περιλαμβάνει δύο φάρμακα: την γεμσιταβίνη (gemcitabine), η οποία παρεμβαίνει στη διαίρεση των καρκινικών κυττάρων, και τη nab-πακλιταξέλη (nab-paclitaxel), η οποία αποτρέπει την αντιγραφή των καρκινικών κυττάρων. Αυτά τα φάρμακα, που χρησιμοποιούνται συνήθως για την αντιμετώπιση του καρκίνου του παγκρέατος, μπορεί να προκαλέσουν ναυτία και κόπωση, με αποτέλεσμα ένα εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η βιταμίνη C φαίνεται να προστατεύει τα υγιή κύτταρα από αυτές τις παρενέργειες, μειώνοντας το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή που πυροδοτούνται από τη χημειοθεραπεία. Ως αποτέλεσμα, οι ασθενείς μπόρεσαν να δεχτούν καλύτερα τη θεραπεία και να επαναλάβουν τους απαιτούμενους κύκλους χωρίς διακοπή.
Περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς στην ομάδα βιταμίνης C είχαν σταθερά επίπεδα λευκών αιμοσφαιρίων και παρέμειναν απύρετοι. Αντιθέτως, σχεδόν τα 2/3 της ομάδας χημειοθεραπείας είχαν χαμηλό αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων, και κατ’ επέκταση αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης. Επιπροσθέτως, πάνω από το 12% της ομάδας χημειοθεραπείας παρουσίασε πυρετό λόγω χαμηλού αριθμού λευκών αιμοσφαιρίων, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε νοσηλεία. Περίπου το 95% της ομάδας βιταμίνης C είχε σταθερά επίπεδα αιμοπεταλίων, ενώ πάνω από το 12% της ομάδας χημειοθεραπείας είχε χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων, κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο αιμορραγίας.
Επίσης, πλην ελαχίστων παρενεργειών, οι ασθενείς που έλαβαν ορό υψηλής δόσης βιταμίνης C έζησαν δύο μήνες χωρίς πρόοδο της νόσου.
Ο ορός είναι το κλειδί
Ένας από τους κύριους παράγοντες αυτής της επιτυχίας είναι ο τρόπος δράσης της υψηλής δόσης βιταμίνη C όταν χορηγείται ενδοφλεβίως.
Παλαιότερη έρευνα του Δρος Κάλλεν και της ομάδας του διαπίστωσε ότι η βιταμίνη C που χορηγείται ενδοφλεβίως πετυχαίνει υψηλότερα επίπεδα αίματος από τη δια του στόματος χορηγούμενη. Αυτές οι υψηλότερες συγκεντρώσεις πυροδοτούν χημικές αντιδράσεις που στοχεύουν τα καρκινικά κύτταρα, αφήνοντας τα υγιή κύτταρα ανεπηρέαστα σε μεγάλο ποσοστό.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ενδοφλέβια βιταμίνη C παράγει υπεροξείδιο του υδρογόνου (κοινώς γνωστό ως οξυζενέ) στην κυκλοφορία του αίματος, το οποίο είναι τοξικό για τα καρκινικά κύτταρα αλλά σχετικά αβλαβές για τα υγιή κύτταρα.
«Τα καρκινικά κύτταρα δεν αφαιρούν το υπεροξείδιο του υδρογόνου τόσο αποτελεσματικά όσο τα κανονικά κύτταρα», είπε σε δήλωση Τύπου σε προηγούμενη έρευνα ο Γκάρυ Μπιούεττνερ, καθηγητής ακτινολογικής ογκολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα. «Επομένως, τα καρκινικά κύτταρα είναι πολύ πιο ευάλωτα στις μεγάλες ποσότητες υπεροξειδίου του υδρογόνου.»
Ο Μπιούεττνερ είπε ότι αυτή η επιλεκτική στόχευση οφείλεται στο ότι τα καρκινικά κύτταρα έχουν χαμηλότερα επίπεδα ενός ενζύμου που ονομάζεται καταλάση, το οποίο υπό κανονικές συνθήκες διασπά το υπεροξείδιο του υδρογόνου. «Αυτό εξηγεί γιατί τα πολύ υψηλά επίπεδα βιταμίνης C … δεν επηρεάζουν τους κανονικούς ιστούς, αλλά είναι επιβλαβή για τους καρκινικούς ιστούς.»
«Σε μία από τις δοκιμές φάσης α΄για τον καρκίνο του παγκρέατος, όπου συνδυάσαμε υψηλή δόση βιταμίνης C με ακτινοβολία, είχαμε και πάλι τρεις περιπτώσεις παράτασης ζωής», είπε ο Δρ Κάλλεν σε πρόσφατη δήλωση τύπου. «Έχουν ξεπεράσει το προσδόκιμο ζωής κατά εννέα χρόνια, το οποίο είναι πολύ πέρα από το τυπικό εύρος επιβίωσης.»
Ο ρόλος της βιταμίνης C στην αντιμετώπιση άλλων καρκίνων
Η νέα μελέτη προσθέτει στον αυξανόμενο όγκο στοιχείων που παρουσιάζουν τις μεγάλες δόσεις ενδοφλέβιας βιταμίνης C ως ένα πολύτιμο σύμμαχο στην αντιμετώπιση του καρκίνου. Τον περασμένο μήνα, η ομάδα του Πανεπιστημίου της Αϊόβα δημοσίευσε άλλη μια κλινική δοκιμή φάσης β΄, η οποία έδειξε ότι ο συνδυασμός ενδοφλέβιας χορήγησης βιταμίνης C με χημειοθεραπεία και ακτινοβολίας βελτίωσε σημαντικά το ποσοστό επιβίωσης σε ασθενείς με πολύμορφο γλοιοβλάστωμα (glioblastoma).
Το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα είναι ένας επιθετικός και ραγδαία αυξανόμενος τύπος καρκίνου του εγκεφάλου, γνωστός για τη δύσκολη διάγνωσή του και την αντίσταση στις θεραπείες – χαρακτηριστικά που καθιστούν την αντιμετώπιση του ιδιαίτερη πρόκληση. Στη μελέτη, ασθενείς με πολύμορφο γλοιοβλάστωμα οι οποίοι έλαβαν υψηλές δόσεις βιταμίνης C μαζί με χημειοθεραπεία και ακτινοβολία έζησαν κατά μέσο όρο 19,6 μήνες – σχεδόν πέντε μήνες περισσότερο από τους ασθενείς που ακολούθησαν μόνο την κανονική θεραπεία.
Σε εξέλιξη ήταν μια τρίτη δοκιμή φάσης β΄, που εξετάζει τη λειτουργία της ενδοφλέβιας βιταμίνη C στον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, με τα αποτελέσματα να αναμένονταν στα τέλη του 2024.
«Στόχος μας είναι να δείξουμε ότι η ενδοφλέβια χορήγηση υψηλής δόσης βιταμίνης C, η οποία είναι πάρα πολύ φθηνή, αλλά και ανεκτή από τον ανθρώπινο οργανισμό, προάγει σημαντικά τη θεραπεία ακόμα και των πλέον θανατηφόρων καρκίνων», δήλωσε ο Δρ Κάλλεν.
