Το Αλκατράζ, το περίφημο νησάκι 22 στρεμμάτων που βρίσκεται μόλις ενάμιση μίλι ανοιχτά του Σαν Φρανσίσκο και είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο για το παρελθόν του ως υψίστης ασφαλείας ομοσπονδιακή φυλακή, βρίσκεται ξανά στο παγκόσμιο προσκήνιο μετά τη νέα δήλωση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Με ανάρτησή του στις 4 Μαΐου στην πλατφόρμα Truth Social, ο Τραμπ ανακοίνωσε πως σκοπεύει να δώσει εντολή στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Φυλακών, το υπουργείο Δικαιοσύνης, το FBI και το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας να ξανανοίξουν μια αναβαθμισμένη και διευρυμένη φυλακή Αλκατράζ, όπου θα κρατούνται πλέον οι πλέον σκληροί και επικίνδυνοι εγκληματίες της Αμερικής.
Σήμερα, ο αποκαλούμενος “Βράχος” αποτελεί τμήμα του Εθνικού Πάρκου Γκόλντεν Γκέιτ — έναν από τους πάνω από 400 προστατευόμενους τόπους των ΗΠΑ. Η θρυλική ιστορία του ως η πιο ασφαλής φυλακή του κόσμου κατά την περίοδο 1934-1963 συνεχίζει να μαγεύει το κοινό, προσελκύοντας περίπου 1,2 εκατομμύρια τουρίστες ετησίως.
Επικίνδυνοι εγκληματίες και δημόσιοι εχθροί
Κατά τη λειτουργία της ως ομοσπονδιακή φυλακή, το Αλκατράζ φιλοξενούσε ταυτόχρονα 260 έως 275 κρατούμενους, μεταξύ των οποίων διαβόητοι εγκληματίες όπως ο Αλ Καπόνε και ο Τζορτζ “Μηχανάκι” Κέλι, αλλά και άλλους που θεωρούνταν υψηλού κινδύνου για απόπειρες απόδρασης. Πριν το 1934, είχε λειτουργήσει ως στρατιωτική φυλακή.
Η γεωγραφική απομόνωση του νησιού, τα παγωμένα νερά του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο (με θερμοκρασίες συνήθως μεταξύ 10 και 13 βαθμών Κελσίου) και τα δυνατά ρεύματα, καθιστούσαν σχεδόν αδύνατη οποιαδήποτε απόπειρα απόδρασης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Φυλακών, συνολικά 36 άτομα επιχείρησαν να δραπετεύσουν σε 14 διαφορετικές περιστάσεις. Όλοι εντοπίστηκαν ή έχασαν τη ζωή τους, με εξαίρεση πέντε που θεωρούνται αγνοούμενοι και πιθανότατα πνίγηκαν.
Μυστήριο γύρω από απόδραση — καμία επιβεβαιωμένη επιτυχής διαφυγή
Η πιο διάσημη απόπειρα απόδρασης σημειώθηκε στις 12 Ιουνίου 1962 από τους Τζον και Κλάρενς Άνγκλιν και τον Φρανκ Μόρις, οι οποίοι έδρασαν βάσει ενός ευφυούς σχεδίου, σύμφωνα με το FBI. Οι αρχές αποκάλυψαν την επιχείρησή τους ανακρίνοντας συγκρατούμενούς τους.
Ύστερα από 17 χρόνια ερευνών, το FBI κατέληξε πως «δεν βρέθηκαν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι φυγάδες επέζησαν, είτε στις ΗΠΑ είτε στο εξωτερικό».
Η φυλακή του Αλκατράζ έκλεισε οριστικά το 1963, με απόφαση του τότε υπουργού Δικαιοσύνης Ρόμπερτ Κένεντι, λόγω υψηλού κόστους συντήρησης και φθαρμένων υποδομών.
Νέα εποχή: Από κέντρο κράτησης σε εθνικό πάρκο
Το 1969, ακτιβιστές αυτόχθονες αμερικανοί προχώρησαν σε κατάληψη του νησιού για 19 μήνες, πριν εκδιωχθούν από ομοσπονδιακούς αξιωματούχους. Το 1972 το Κογκρέσο αποφάσισε την ένταξη του Αλκατράζ στο Εθνικό Πάρκο Γκόλντεν Γκέιτ. Η διαχείριση πέρασε στην Υπηρεσία Εθνικών Πάρκων και η είσοδος του κοινού ξεκίνησε επισήμως το 1973 — έκτοτε το νησί εξελίχθηκε σε ένα από τα δημοφιλέστερα αξιοθέατα των ΗΠΑ.
Οικονομικό στοίχημα και κοινωνικές αντιδράσεις
Σε νέα του ανάρτηση, ο Τραμπ υποστήριξε: «Να ξαναχτίσουμε και να ανοίξουμε το Αλκατράζ! Όταν ήμασταν μια σοβαρή χώρα, δεν διστάζαμε να φυλακίσουμε τους επικίνδυνους εγκληματίες και να τους κρατάμε μακριά από την κοινωνία. Έτσι πρέπει να γίνεται».
Σφοδρή ήταν η απάντηση από την τοπική πολιτική σκηνή. Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Σκοτ Γουίνερ από το Σαν Φρανσίσκο χαρακτήρισε την πρόταση Τραμπ «εντελώς παράλογη» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στις 4 Μαΐου, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι το Αλκατράζ αποτελεί στην πραγματικότητα μουσείο και κορυφαίο τουριστικό προορισμό, που αποφέρει σημαντικά έσοδα στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και στηρίζει δεκάδες θέσεις εργασίας. Υπολογίζεται ότι τα έσοδα από υπηρεσίες στους επισκέπτες ξεπερνούν τα 60 εκατομμύρια δολάρια ετησίως.
