Ανάλυση ειδήσεων
Η ουκρανική επίθεση μεγάλης εμβέλειας σε στρατηγικά αεροδρόμια εντός ρωσικού εδάφους ενδέχεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις τόσο για τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις όσο και για τη συνολική πορεία του πολέμου. Η επιχείρηση της 1ης Ιουνίου χαρακτηρίστηκε από αναλυτές ως η πιο εκτεταμένη έως σήμερα επίθεση στο εσωτερικό της Ρωσίας, με εκτιμώμενες ζημιές δισεκατομμυρίων ευρώ στον στόλο πυρηνικών βομβαρδιστικών της χώρας.
Σύμφωνα με ουκρανικές πηγές, η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε από την Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας υπό την κωδική ονομασία «Ιστός Αράχνης» και τελούσε υπό την επίβλεψη του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος υποστήριξε, στις 2 Ιουνίου, ότι η Ρωσία δεν θα προσέλθει σε σοβαρές διαπραγματεύσεις εκεχειρίας εάν δεν αρχίσει να υφίσταται μεγαλύτερες απώλειες στο εσωτερικό της.
Ο Ζελένσκι φέρεται να δήλωσε πως η Ρωσία πρέπει να νιώσει το πραγματικό κόστος των απωλειών της, εκτιμώντας ότι μόνο έτσι θα στραφεί προς τη διπλωματία.
Μία καλά προετοιμασμένη επιχείρηση
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Κίεβο, η επίθεση σχεδιαζόταν επί ενάμιση χρόνο και περιελάμβανε τη μεταφορά περισσότερων από εκατό drone εντός ρωσικού εδάφους, διαμέσου πολλαπλών ζωνών ώρας. Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και τα εκρηκτικά τους παρέμεναν κρυμμένα σε στέγες ξύλινων παραπηγμάτων, έχοντας μεταφερθεί με φορτηγά σε διάφορες περιοχές της Ρωσίας.
Το πρωί της Κυριακής, οι στέγες αφαιρέθηκαν μέσω μηχανισμού, επιτρέποντας στα drone να απογειωθούν και να πλήξουν τους στόχους τους ταυτόχρονα, παρά τις μεγάλες αποστάσεις μεταξύ των αεροδρομίων.
Ο Ζελένσκι ανέφερε πως χρησιμοποιήθηκαν συνολικά 117 drone για την επίθεση, η οποία στόχευσε τέσσερις στρατιωτικές βάσεις και προκάλεσε σημαντικές ζημιές στον στόλο ρωσικών αεροσκαφών μεταφοράς πυραύλων.
Όπως υποστήριξαν οι ουκρανικές αρχές, η επιχείρηση συντονίστηκε από πράκτορες των μυστικών υπηρεσιών της Ουκρανίας που δρούσαν εντός Ρωσίας, ενώ περιελάμβανε χτυπήματα σε βομβαρδιστικά σταθμευμένα σε απόσταση άνω των 4.000 χιλιομέτρων από τα ουκρανικά σύνορα.
Μιλώντας τη Δευτέρα στην Ουάσιγκτον, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού των ΗΠΑ, στρατηγός Ράντυ Τζορτζ, επεσήμανε ότι η επίθεση ανέδειξε τη διαρκώς μεταβαλλόμενη φύση του πολέμου και τη σημαντική επίδραση που έχουν πλέον οι διαθέσιμες τεχνολογίες στο πεδίο της μάχης.
Όπως παρατήρησε, η χρήση τέτοιων drone αλλά και η άμεση δημοσιοποίηση βίντεο από την επίθεση δείχνουν πόσο γρήγορα αλλάζουν οι όροι της σύγκρουσης. Χαρακτηριστικά σημείωσε πως όλοι ενημερώθηκαν για την επίθεση μέσα σε λίγα λεπτά, καθώς οι εικόνες διακινήθηκαν άμεσα από ανοικτές πηγές.
Στόχος τα ρωσικά στρατηγικά βομβαρδιστικά
Παρά το χαμηλό κόστος των drone, οι στόχοι τους ήταν αεροσκάφη μεγάλης στρατηγικής σημασίας και πολύ υψηλής αξίας για τη ρωσική πυρηνική αποτροπή. Μεταξύ των αεροσκαφών που επλήγησαν περιλαμβάνονται το Tupolev Tu-95 (τετρακινητήριο αεροσκάφος της δεκαετίας του 1950 με ρόλο ανάλογο με αυτόν του αμερικανικού B-52), το Tu-22M (βομβαρδιστικό μέσης εμβέλειας με δυνατότητα ανεφοδιασμού εν πτήσει) και το Beriev A-50 (αεροσκάφος έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου).
Ουκρανοί αξιωματούχοι ανέφεραν πως η επιχείρηση προκάλεσε ζημιές ή κατέστρεψε 41 στρατηγικά αεροσκάφη, συνολικής αξίας περίπου 6 δισεκατομμυρίων ευρώ, αντιπροσωπεύοντας περίπου το ένα τρίτο του στόλου στρατηγικών βομβαρδιστικών της Ρωσίας.
Η Μόσχα αμφισβήτησε τα παραπάνω στοιχεία, υποστηρίζοντας ότι κάποια αεροσκάφη πράγματι επλήγησαν, αλλά και ότι αρκετά drone καταρρίφθηκαν πριν φτάσουν στους στόχους τους.
Η εφημερίδα The Epoch Times δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει ανεξάρτητα τους ισχυρισμούς ούτε του Κιέβου ούτε της Μόσχας.
Σε κάθε περίπτωση, αναλυτές εκτιμούν ότι η Ρωσία υπέστη ένα πλήγμα από το οποίο ενδέχεται να χρειαστεί χρόνια για να ανακάμψει πλήρως, καθώς τα Tu-95 και Tu-22 δεν έχουν κατασκευαστεί από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου και δεν μπορούν να αντικατασταθούν χωρίς την ανάπτυξη νέων πυρηνικών βομβαρδιστικών.
Παρά τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού του στόλου, είναι ασαφές πότε θα μπορέσει η Ρωσία να παράγει νέα στρατηγικά αεροσκάφη ώστε ο στόλος της να έχει επάρκεια.
Νέες ισορροπίες
Ο στρατηγός Τζορτζ υποστήριξε επίσης ότι η επίθεση ανέδειξε τη δραματική αλλαγή στη λεγόμενη «καμπύλη κόστους», δηλαδή το συνολικό οικονομικό βάρος μιας πολεμικής τεχνολογίας – από την έρευνα και την ανάπτυξη, έως την απόκτηση, τη συντήρηση και την επιχειρησιακή χρήση.
Όπως σημείωσε, τα drone που χρησιμοποίησε η Ουκρανία κοστίζουν μερικές χιλιάδες ευρώ το καθένα, ενώ η τιμή ενός ρωσικού Tu-95 προσεγγίζει τα 240 εκατομμύρια.
Ο ίδιος σχολίασε πως πρόκειται για χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς μια φθηνή τεχνολογία μπορεί να προκαλέσει τεράστιες ζημιές σε υπερσύγχρονα και κοστοβόρα μέσα.
Η κίνηση αυτή εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική του Κιέβου, που επιδιώκει να προκαλεί βαριές και δαπανηρές απώλειες στη Ρωσία, στοχεύοντας κρίσιμες και δυσαναπλήρωτες υποδομές. Ενδεικτικά, τον Απρίλιο του 2022, η Ουκρανία βύθισε το Moskva, ναυαρχίδα του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας, ενώ ακολούθησαν επιθέσεις κατά της γέφυρας του Κερτς το 2022 και το 2023, καθώς και στρατιωτική εισβολή στην περιοχή του Κουρσκ το καλοκαίρι του 2024, κοντά σε έναν από τους μεγαλύτερους ρωσικούς πυρηνικούς σταθμούς.
Η διατήρηση τέτοιων τακτικών φαίνεται πως έχει οδηγήσει σε κινητοποίηση το ρωσικό στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα, το οποίο βασιζόταν μέχρι πρόσφατα σε παρωχημένες και δαπανηρές μεθόδους διεξαγωγής πολέμου.
Ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας των ΗΠΑ, στρατηγός Ντέηβιντ Όλβιν, δήλωσε από την Ουάσιγκτον ότι η ρωσική ηγεσία πιθανόν να επανεξετάσει τη στρατηγική της μετά από ένα τόσο «οικονομικά αποδοτικό, ασύμμετρο αλλά ιδιαίτερα μελετημένο χτύπημα».
Των Andrew Thornebrooke και Ryan Morgan
