Περισσότεροι από τους μισούς καταναλωτές σε διεθνές επίπεδο δηλώνουν ότι θα εμπιστεύονταν την τεχνητή νοημοσύνη (Artificial Intelligence – AI) για να λάβουν «κρίσιμες συμβουλές ζωής», σύμφωνα με τα αποτελέσματα παγκόσμιας έρευνας της Smart Communications για το 2025.
Η τάση αυτή καταγράφεται παρά το γεγονός ότι η AI εξακολουθεί να παρουσιάζει προβλήματα, όπως προκατάληψη, διακρίσεις, αδιαφάνεια στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και το φαινόμενο των λεγόμενων «παραισθήσεων»—όταν δηλαδή τα συστήματα AI παρέχουν απαντήσεις που είναι λανθασμένες ή παραπλανητικές, παρότι φαίνονται πειστικές.
Η έρευνα, η οποία βασίστηκε σε δείγμα άνω των 3.000 ατόμων —μεταξύ των οποίων και Αυστραλοί καταναλωτές— διαπίστωσε ότι περίπου οι μισοί συμμετέχοντες εμφανίζονται πρόθυμοι να ακολουθήσουν συμβουλές της AI για οικονομικά θέματα (46%), αλλαγές σε ασφαλιστικά προγράμματα (51%) ή για συστάσεις που σχετίζονται με την υγεία τους (54%).
Η πλειονότητα, επίσης, φαίνεται να εκφράζει εμπιστοσύνη στην ακρίβεια των απαντήσεων που παρέχει η AI, καθώς μόλις το 39% ανέφερε ότι ανησυχεί για πιθανά σφάλματα.
Καταγράφεται, επίσης, σημαντική μεταβολή όσον αφορά τη διάθεση των καταναλωτών να γνωρίζουν πότε συνομιλούν με ένα εργαλείο AI. Το 2024, το 77% δήλωνε ότι θα ήθελε να του γνωστοποιείται η χρήση AI σε επικοινωνίες εξυπηρέτησης πελατών· το ποσοστό αυτό φέτος υποχώρησε στο 37%.
Παρότι ενισχύεται η εμπιστοσύνη των πολιτών, εξακολουθούν να υφίστανται ανησυχίες σχετικά με την απουσία ανθρώπινης εποπτείας (44%) και την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων (50%).
Η αισιοδοξία σχετικά με τη βελτίωση της AI έως το 2030 είναι εντονότερη στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, όπου το 71% των ερωτηθέντων συμφωνεί με αυτή την προοπτική. Αντίστοιχα, το ποσοστό ανέρχεται στο 67% στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο 49% στους γερμανόφωνους πληθυσμούς και στο 46% στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Όπως ήταν αναμενόμενο, η αισιοδοξία αυτή συνδέεται με την ηλικία των συμμετεχόντων: μόλις το 49% των «baby boomers» (61–79 ετών) θεωρεί ότι η AI θα βελτιωθεί, σε σύγκριση με το 72% της γενιάς Z (13–28 ετών) και των millennials (29–44 ετών). Η γενιά X (29–44 ετών) καταγράφει ενδιάμεση στάση, με 58% να εκφράζει θετική προοπτική.
Εμφανείς είναι και οι διαφορές ανά φύλο: το 48% των ανδρών δηλώνει ότι δεν βλέπει ηθικά ζητήματα στη χρήση της AI, ενώ αντίστοιχα το ποσοστό στις γυναίκες περιορίζεται στο 38%. Επιπλέον, το 52% των ανδρών παρουσιάζεται ουδέτερο ή επιφυλακτικό απέναντι στο θέμα, έναντι 62% των γυναικών.
Η αυξημένη εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην ακρίβεια της AI έρχεται σε αντίθεση με σειρά επιστημονικών μελετών, όπως αυτή που δημοσίευσε πρόσφατα το Columbia Journalism Review (CJR). Η μελέτη αξιολόγησε οκτώ εργαλεία AI, ζητώντας τους να εντοπίσουν τον τίτλο, τον εκδότη, την ημερομηνία και τον σύνδεσμο δημοσίευσης άρθρου βάσει ενός αποσπάσματος.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι τα εργαλεία παρείχαν λανθασμένες απαντήσεις σε ποσοστό άνω του 60%.
Σύμφωνα με το CJR, τα περισσότερα συστήματα παρουσίασαν «λανθασμένες απαντήσεις με ανησυχητική αυτοπεποίθηση», χωρίς να χρησιμοποιούν επιφυλακτικές εκφράσεις όπως «φαίνεται ότι», «ίσως» ή «ενδέχεται», και χωρίς να παραδέχονται την αδυναμία εύρεσης ακριβών στοιχείων με διατυπώσεις τύπου «δεν μπόρεσα να εντοπίσω το ακριβές άρθρο».
Όταν η OpenAI κυκλοφόρησε την πιο πρόσφατη έκδοση του ChatGPT (4.5), παραδέχθηκε ότι το σύστημα εμφανίζει ποσοστό «παραισθήσεων» 37,1% κατά τη διάρκεια του SimpleQA test—μιας δοκιμής με σύντομες, γεγοντολογικές ερωτήσεις.
Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Σαμ Όλτμαν, έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι οι παραισθήσεις δεν αποτελούν απλώς σφάλμα, αλλά χαρακτηριστικό της AI, σημειώνοντας ότι «μεγάλο μέρος της αξίας αυτών των συστημάτων σχετίζεται ακριβώς με το γεγονός ότι παράγουν παραισθήσεις».
Του Rex Widerstrom
