Το τελικό πράσινο φως για την κατασκευή του Sizewell C, ενός νέου πυρηνικού σταθμού στην ανατολική Αγγλία, έδωσε τη Δευτέρα η βρετανική κυβέρνηση, εξασφαλίζοντας επενδύσεις από το καναδικό ταμείο συντάξεων La Caisse, την Centrica και την Amber Infrastructure.
Το Sizewell C, που θα ανεγερθεί στο Σάφολκ, θα είναι το δεύτερο νέο πυρηνικό εργοστάσιο που κατασκευάζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο τα τελευταία είκοσι χρόνια, ακολουθώντας τη συμφωνία του 2013 με την EDF για το Hinkley Point C στο Σόμερσετ, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2029, μετά από πολλές καθυστερήσεις και υπερβάσεις κόστους.
Το βρετανικό δημόσιο θα είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος στο Sizewell C, με ποσοστό 44,9%. Η La Caisse θα έχει το 20%, η ενεργειακή εταιρεία Centrica το 15%, ενώ η λονδρέζικη Amber Infrastructure θα κατέχει αρχικά 7,6%, συνταιριαζόμενη με τη γαλλική κρατική EDF, η οποία είχε ήδη ανακοινώσει τη συμμετοχή της με 12,5%.
Το νέο εργοστάσιο θα είναι ο τρίτος πυρηνικός σταθμός στο χώρο του Sizewell, μετά από τους Sizewell A και B, που βρίσκονται σε διαδικασία παροπλισμού.
Το Sizewell C προτάθηκε αρχικά στις αρχές της δεκαετίας του 2010 ως κοινό εγχείρημα των EDF και China General Nuclear Power Group. Το 2022, η βρετανική κυβέρνηση αφαίρεσε τη συμμετοχή της κινεζικής εταιρείας, εξαγοράζοντας το μερίδιο της CGN για λόγους εθνικής ασφάλειας.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, ο νέος σταθμός θα καλύπτει τις ετήσιες ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια περίπου 6 εκατομμυρίων νοικοκυριών και θα δημιουργήσει έως και 10.000 θέσεις εργασίας στην κορύφωση της κατασκευής. Υπολογίζεται επίσης ότι η λειτουργία του σταθμού θα εξοικονομεί περί τα 2 δισ. λίρες ετησίως για το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας.
«Η κυβέρνησή μας κάνει τις επενδύσεις που απαιτούνται για μια νέα χρυσή εποχή της πυρηνικής ενέργειας, ώστε να βάλουμε τέλος στις καθυστερήσεις και να απεξαρτηθούμε οριστικά από τα αρνητικά των παγκόσμιων αγορών ορυκτών καυσίμων, φέρνοντας σταθερά χαμηλότερους λογαριασμούς», δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας Εντ Μίλιμπαντ.
Υπερβάσεις κόστους και χρηματοδότηση
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε πως το εγχείρημα του Sizewell C θα χρηματοδοτηθεί μέσω του μοντέλου ρυθμιζόμενης βάσης περιουσιακών στοιχείων (regulated asset base), το οποίο επιτρέπει στους επενδυτές να ανακτούν ορισμένα κόστη ανάπτυξης πριν ξεκινήσει η κατασκευή. Σε αυτά περιλαμβάνονται η ίδρυση της εταιρείας έργου, η προετοιμασία της εφοδιαστικής αλυσίδας και οι γεωτεχνικές έρευνες. Οι Βρετανοί αξιωματούχοι σημείωσαν πως το έργο έχει εξασφαλίσει περισσότερη χρηματοδότηση από το εκτιμώμενο κόστος κατασκευής των 38 δισ. λιρών, προσφέροντας ένα «μαξιλάρι» έναντι πιθανών υπερβάσεων.
Όπως υπογραμμίζουν, το χρηματοδοτικό μοντέλο ενθαρρύνει τον έλεγχο του κόστους, καθώς οι επενδυτές και όχι οι φορολογούμενοι αναλαμβάνουν τον κίνδυνο των υπερβάσεων.
Εκτός από τις συμφωνημένες ιδιωτικές επενδύσεις, το Εθνικό Ταμείο Πλούτου, βασικός επενδυτής και αναπτυξιακή τράπεζα του κράτους, θα αναλάβει το μεγαλύτερο μέρος της δανειοδότησης, σε συνεργασία με τη γαλλική Pifrance Assurance Export για τη στήριξη της κατασκευής.
Η La Caisse, που διαχειρίζεται το δεύτερο μεγαλύτερο συνταξιοδοτικό ταμείο του Καναδά, ανακοίνωσε ότι θα επενδύσει έως και 1,7 δισ. λίρες στο έργο. «Η επένδυσή μας επιβεβαιώνει την εμπιστοσύνη μας στη βρετανική αγορά, που αποτελεί τον μεγαλύτερο προορισμό μας εκτός Βόρειας Αμερικής, και ανταποκρίνεται στη δέσμευσή μας για ενεργειακή μετάβαση και απανθρακοποίηση μέσω μακροπρόθεσμου κεφαλαίου και ενεργού συμμετοχής», τόνισε ο επικεφαλής του τομέα υποδομών της La Caisse, Εμανουέλ Ζακέ, σε δήλωσή του στις 22 Ιουλίου.
Η Centrica με ανακοίνωσή της γνωστοποίησε ότι δεσμεύτηκε για χρηματοδότηση ύψους 1,3 δισ. λιρών. «Δεν είναι απλώς επένδυση σε έναν νέο σταθμό ηλεκτροπαραγωγής, αλλά μια επένδυση στην ενεργειακή ανεξαρτησία της Βρετανίας, στη μετάβασή μας στο καθαρό ισοζύγιο άνθρακα και στη δημιουργία χιλιάδων καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας», ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Centrica, Κρις Ο’Σι.
Η γαλλική EDF επεσήμανε πως το έργο θα ενισχύσει τη γαλλική πυρηνική βιομηχανία μέσω της εμπλοκής περίπου 40 προμηθευτριών εταιρειών και θα οδηγήσει σε μείωση του κόστους για τους μελλοντικούς αντιδραστήρες EPR2, που αποτελούν την επόμενη γενιά της ευρωπαϊκής τεχνολογίας πυρηνικών αντιδραστήρων.
Το EPR2 βρίσκεται στον πυρήνα του σχεδίου της Γαλλίας για την κατασκευή τουλάχιστον έξι νέων αντιδραστήρων έως το 2050, όπως έχει ανακοινώσει ο πρόεδρος της χώρας, Εμανουέλ Μακρόν, από το 2022.
Η αναβίωση της πυρηνικής ενέργειας διεθνώς
Η απόφαση για το Sizewell C αντανακλά το ευρύτερο κύμα αναβίωσης της πυρηνικής ενέργειας διεθνώς, καθώς οι χώρες επιχειρούν να ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια, να ανταποκριθούν στους κλιματικούς τους στόχους και να μειώσουν την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, κολοσσοί όπως η Microsoft, η Amazon και η Google έχουν υπογράψει πολυετείς συμφωνίες πυρηνικής ενέργειας για τις ανάγκες των ψηφιακών τους κέντρων. Πέρυσι, η Microsoft συνήψε εικοσαετές συμβόλαιο αγοραπωλησίας ενέργειας για την επαναλειτουργία του κλειστού πυρηνικού σταθμού Three Mile Island στην Πενσυλβάνια.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι προσπάθειες για περικοπή των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030 επανέφεραν την πυρηνική ενέργεια στην πολιτική ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο πλαίσιο αυτό δημιουργήθηκε το 2023 η Ευρωπαϊκή Πυρηνική Συμμαχία με στόχο την προώθηση της πυρηνικής ενέργειας ως τμήμα της ευρύτερης στρατηγικής για το κλίμα, ενώ ηγέτες της Ε.Ε. καλούν σε αύξηση της εγχώριας παραγωγής πυρηνικής ενέργειας.
Στην Ιαπωνία, ο κολοσσός Kansai Electric Power Company ανακοίνωσε την Τρίτη ότι εξετάζει την κατασκευή του πρώτου νέου πυρηνικού αντιδραστήρα στη χώρα μετά το πυρηνικό δυστύχημα της Φουκουσίμα το 2011. Η εταιρεία έχει ήδη επανεκκινήσει τις έρευνες για νέο έργο στον χώρο του υπάρχοντος σταθμού στο Μιχάμα.
