Ο πρόεδρος των Φιλιππίνων, Φερδινάνδος Μάρκος Τζούνιορ, ξεκαθάρισε ότι η χώρα του δεν προτίθεται να παραμείνει ουδέτερη σε περίπτωση κινεζικής εισβολής στην Ταϊβάν, επικαλούμενος τη γεωγραφική εγγύτητα και τον μεγάλο αριθμό Φιλιππινέζων πολιτών που εργάζονται εκεί.
Σε συνέντευξή του στην ινδική ειδησεογραφική ιστοσελίδα FirstPost στις 6 Αυγούστου, ο Μάρκος τόνισε: «Αν ξεσπάσει γενικευμένος πόλεμος, θα εμπλακούμε αναγκαστικά».
Ο πρόεδρος των Φιλιππίνων απαντούσε σε ερώτηση σχετικά με το ενδεχόμενο στήριξης προς τις Ηνωμένες Πολιτείες στην υπεράσπιση της Ταϊβάν, σε περίπτωση κινεζικής επέμβασης.
Διευκρίνισε ότι η ουδετερότητα δεν αποτελεί επιλογή λόγω της εγγύτητας των δύο χωρών. «Οι Φιλιππίνες και η Ταϊβάν χωρίζονται από το Στενό της Λουζόν, μια σημαντική εμπορική οδό και στρατηγικό σημείο ελέγχου για την έξοδο του κινεζικού ναυτικού στον Ειρηνικό», υπογράμμισε ο Μάρκος. Το Στενό αυτό έχει πλάτος περίπου 320 χιλιόμετρα στα περισσότερα σημεία και περιλαμβάνει νησιά που ανήκουν στις Φιλιππίνες.
Αυξημένη αμερικανική παρουσία
Τα τελευταία χρόνια, η κυβέρνηση Μάρκος εμφανίζεται όλο και πιο διατεθειμένη να ενισχύσει την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στην περιοχή.
Το 2023, η Μανίλα προχώρησε σε επέκταση της αμυντικής της συνεργασίας με τις ΗΠΑ, επιτρέποντας τη στάθμευση αμερικανικών στρατευμάτων και οπλικών συστημάτων σε ναυτική βάση και αεροδρόμιο στη βόρεια ακτή του νησιού Λουζόν, σε απόσταση μικρότερη των 500 χιλιομέτρων από την Ταϊβάν.
Το 2024, οι Φιλιππίνες ήρθαν αντιμέτωπες με την οργή του Πεκίνου μετά την άδεια που χορηγήθηκε στις ΗΠΑ για την ανάπτυξη εκτοξευτών πυραύλων Taifan στη βόρεια Λουζόν, γεγονός που πιθανότατα θέτει εντός εμβέλειας στόχους σε Ταϊβάν και νότια Κίνα.
Επιπλέον, τον Μάιο, αμερικανικά στρατεύματα ανέπτυξαν συστήματα πυραύλων MISIS και HIMARS σε νησιά που εποπτεύουν το Στενό της Λουζόν, μεταξύ των οποίων και τα ακραία βόρεια νησιά Batanes των Φιλιππίνων. Και τα δύο αυτά συστήματα μπορούν να πλήξουν στόχους σε απόσταση άνω των 160 χιλιομέτρων.
«Οφείλουμε να υπερασπιστούμε την εδαφική μας ακεραιότητα και την κυριαρχία μας. Γιατί να απορρίψουμε εταίρους που αντιμετωπίζουν την κινεζική απειλή; Δεν λειτουργούμε ως κράτος-μαριονέτα. Είναι καθήκον μας να υπερασπιστούμε τη χώρα μας», σημείωσε ο Μάρκος.
Ανθρωπιστική κρίση και ανησυχίες για τους Φιλιππινέζους στην Ταϊβάν
Ο Φιλιππινέζος πρόεδρος επισήμανε επίσης τον κίνδυνο ανθρωπιστικής κρίσης σε περίπτωση πολέμου, επισημαίνοντας τον μεγάλο αριθμό πολιτών της χώρας του που ζουν και εργάζονται στην Ταϊβάν.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Εργασίας της Ταϊβάν, τον Ιούνιο του 2025 καταγράφονται πάνω από 169.000 Φιλιππινέζοι νόμιμοι μετανάστες εργάτες στη νήσο, δηλαδή περίπου το ένα πέμπτο των ξένων εργατών που είναι εγγεγραμμένοι στην ταϊβανέζικη κυβέρνηση. «Θα πρέπει να βρούμε τρόπο να μπούμε εκεί και να φέρουμε πίσω τους πολίτες μας», δήλωσε σχετικά ο Μάρκος.
Έντονη αντίδραση από το Πεκίνο
Οι δηλώσεις του Φιλιππινέζου προέδρου προκάλεσαν οξεία αντίδραση από το Πεκίνο. Στις 8 Αυγούστου, το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας ανακοίνωσε ότι η κινεζική διπλωματική αποστολή στις Φιλιππίνες προέβη σε έντονο διάβημα διαμαρτυρίας, κατηγορώντας τη Μανίλα για ανάμειξη «στον πυρήνα των βασικών συμφερόντων της Κίνας».
Το κινεζικό Υπουργείο κατέκρινε τις Φιλιππίνες για «λανθασμένες και προκλητικές δηλώσεις» που βλάπτουν τις διμερείς σχέσεις.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, αν και δεν έχει ποτέ διοικήσει την Ταϊβάν, θεωρεί το νησί αποσχισμένη επαρχία και δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο χρήσης βίας για να επανενωθεί η δημοκρατική νήσος με την αυταρχική ηπειρωτική Κίνα. Η πρεσβεία των Φιλιππίνων στο Πεκίνο δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο έως τη δημοσίευση του παρόντος.
Στήριξη από την Ταϊβάν
Αντιθέτως, το Υπουργείο Εξωτερικών της Ταϊβάν εξέφρασε την εκτίμησή του προς τον Φέρντιναν Μάρκος, δηλώνοντας: «Το Υπουργείο αυτό επαινεί και σέβεται ιδιαίτερα τον πρόεδρο Μάρκος για την εκ νέου έκφραση της σταθερής του ανησυχίας για την ειρήνη στην περιοχή και για την έμφαση που δίνει στις ανθρωπιστικές αξίες».
«Σιδερένια» η συμμαχία με τις ΗΠΑ
Σε άλλο σημείο της συνέντευξης, ο Μάρκος δήλωσε πεπεισμένος ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα τηρήσουν τη συμφωνία αμοιβαίας άμυνας με τις Φιλιππίνες σε περίπτωση σύγκρουσης.
Χαρακτήρισε τη συμμαχία ΗΠΑ–Φιλιππίνων ως «σιδερένια», τονίζοντας πως ο όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ κατά την πρώτη του θητεία. «Ειλικρινά πιστεύω ότι αυτό παραμένει σταθερό», πρόσθεσε ο Μάρκος.
