Ο αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζ. Ντ. Βανς, προειδοποίησε πως τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη δεν διαθέτουν επαρκείς στρατιωτικές δυνάμεις ώστε να υπερασπιστούν αποτελεσματικά τα σύνορά τους σε περίπτωση επίθεσης, έχοντας βασιστεί για δεκαετίες στην αμερικανική στήριξη για ζητήματα ασφάλειας.
Σε συνέντευξή του στο περιοδικό UnHerd, ο 40χρονος Βανς ανέφερε χαρακτηριστικά: «Είναι σκληρό να το λέμε ανοιχτά, αλλά είναι η αλήθεια: καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μου, η ασφάλεια της Ευρώπης χρηματοδοτείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής».
Ο Βανς επεσήμανε πως η χρόνια έλλειψη επαρκών επενδύσεων στην άμυνα είχε ως αποτέλεσμα οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες σήμερα «να μην έχουν στρατούς που να εγγυώνται μια στοιχειώδη άμυνα», με εξαίρεση τη Βρετανία, τη Γαλλία και την Πολωνία.
Η Πολωνία, συγκεκριμένα, αναμένεται φέτος να αφιερώσει στην άμυνα το 4,7% του ΑΕΠ της, με τις ένοπλες δυνάμεις της να αριθμούν 207.500 στελέχη, γεγονός που την κατατάσσει στην τρίτη θέση εντός του ΝΑΤΟ, πίσω μόνο από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Τουρκία.
Στις 28 Μαρτίου, ο Βανς επισκέφθηκε τη Γροιλανδία, ημιαυτόνομο έδαφος της Δανίας, η οποία πρόσφατα έγινε αντικείμενο ενδιαφέροντος της κυβέρνησης Τραμπ για λόγους εθνικής ασφαλείας.
Ασκώντας κριτική στη Δανία, ο Βανς δήλωσε πως δεν έχει αφιερώσει αρκετούς πόρους στη Γροιλανδία ώστε να αντιμετωπίσει το αυξανόμενο ενδιαφέρον της Ρωσίας και της Κίνας για την περιοχή της Αρκτικής. «Θεωρώ πως θα ήσασταν πολύ πιο ασφαλείς υπό την αμερικανική αμυντική ομπρέλα απ’ ό,τι είστε τώρα υπό τη δανική», τόνισε απευθυνόμενος προς τον πληθυσμό του νησιού.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει υποστηρίξει ότι ενδεχόμενη προσάρτηση της Γροιλανδίας θα ωφελούσε στρατηγικά και οικονομικά τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει, επίσης, ζητήσει να αφιερώνουν τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ κατ’ ελάχιστο το 5% του ΑΕΠ τους για αμυντικούς σκοπούς.
Τον Ιανουάριο, εξάλλου, ο γενικός γραμματέας της συμμαχίας, Μαρκ Ρούτε, είχε εκφράσει δημόσια πως «το πρόβλημα δεν είναι οι ΗΠΑ, αλλά η Ευρώπη», υποδεικνύοντας πως στην ήπειρο υπάρχει σοβαρή υποεπένδυση στον τομέα της ασφάλειας.
Στις 6 Μαρτίου, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρουσίασε το σχέδιο ενίσχυσης της ευρωπαϊκής παραγωγής εξοπλισμού, ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ, με την ονομασία ReArm Europe.
Δριμεία κριτική Βανς προς τον Ζελένσκι: «Παράλογες» οι κατηγορίες κατά των ΗΠΑ
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ εξαπέλυσε επίσης επίθεση κατά του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, με τον οποίο είχε πρόσφατη αντιπαράθεση στον Λευκό Οίκο στις 28 Φεβρουαρίου. Ο Βανς χαρακτήρισε «παράλογη και μη εποικοδομητική» την πρόσφατη δήλωση Ζελένσκι ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται έμμεσα στο πλευρό της Ρωσίας.
«Είναι παράλογο να λέει ο Ζελένσκι κάτι τέτοιο για την κυβέρνηση των ΗΠΑ, η οποία ουσιαστικά κρατά ζωντανή τη χώρα του και στηρίζει στρατιωτικά κάθε του προσπάθεια», δήλωσε ο Βανς, προσθέτοντας: «Ασφαλώς δεν βοηθά να διατυπώνονται τέτοιες κατηγορίες».
Ξεκαθαρίζοντας τη στάση του, ο αντιπρόεδρος τόνισε πως έχει καταδικάσει τη ρωσική εισβολή του 2022 στην Ουκρανία, αλλά παραδέχθηκε ότι έχει προσπαθήσει να κατανοήσει και τα στρατηγικά κίνητρα της Μόσχας, χωρίς αυτό να σημαίνει πως συμφωνεί με τη ρωσική πλευρά ή τη δικαιολογεί ηθικά.
Κατά την ίδια συνέντευξη, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ επεσήμανε την εγγύτητα και τις κοινές πολιτισμικές ρίζες Ευρώπης και Αμερικής. Είπε χαρακτηριστικά: «Αγαπώ τους Ευρωπαίους. Έχω επανειλημμένα τονίσει ότι η Αμερική δεν διαχωρίζει την κουλτούρα της από την ευρωπαϊκή, καθώς αποτελούμε προϊόν ευρωπαϊκών φιλοσοφιών, θρησκευτικών παραδόσεων και μεταναστευτικών κυμάτων από την ευρωπαϊκή ήπειρο.»
Ωστόσο, εξέφρασε παράλληλα τη δυσαρέσκεια της κυβέρνησης Τραμπ για ορισμένες πολιτικές των Ευρωπαίων ηγετών, ιδιαίτερα ως προς συγκεκριμένα θέματα όπως η μετανάστευση, θεωρώντας πως οι αποφάσεις των πολιτικών συχνά «αντιβαίνουν στη θέληση των ψηφοφόρων».
Τέλος, αναφέρθηκε και στο ζήτημα της ελευθερίας του λόγου και στο πώς οι Ευρωπαίοι πολιτικοί χειρίζονται τις ανησυχίες της κοινής γνώμης: «Η δημοκρατία στηρίζεται στην ιερή αρχή ότι η φωνή των πολιτών έχει σημασία. Είτε σεβόμαστε την αρχή αυτή είτε όχι – μέση λύση δεν υπάρχει.»
