Ο Κρατικός Προϋπολογισμός για το 2026 κατατέθηκε στη Βουλή από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη, συνοδευόμενο από τον υφυπουργό Θάνο Πετραλιά. Για πρώτη φορά, πέρα από το καθιερωμένο USB, ο προϋπολογισμός διατίθεται και σε πλήρως άυλη μορφή, μέσω QR-code που οδηγεί στην ειδική σελίδα του υπουργείου στο G-Cloud.
Στην επιστολή προς τους βουλευτές, η ηγεσία του οικονομικού επιτελείου περιγράφει ένα περιβάλλον συνεχιζόμενης ανάπτυξης, αλλά με επίμονη γεωπολιτική και οικονομική αβεβαιότητα διεθνώς. Προβλέπεται ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας με ρυθμό 2,2% το 2025 και 2,4% το 2026, δηλαδή σημαντικά υψηλότερα από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, ενώ το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να αποκλιμακώνεται, υποχωρώντας κάτω από το 140% και φθάνοντας στο 138,2%, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2010.
Συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών
Στη συνέντευξη Τύπου, που ακολούθησε στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, το βάρος της συζήτησης δόθηκε στα περιθώρια πολιτικής, τις κοινωνικές παρεμβάσεις και τις μεσοπρόθεσμες προκλήσεις.
Επισημάνθηκε ότι η χώρα βρίσκεται μπροστά σε ένα από τα ισχυρότερα επενδυτικά κύματα των τελευταίων ετών, με τις συνολικές επενδύσεις να αναμένεται να φθάσουν σε ποσοστό 17,7% του ΑΕΠ έως το 2026. Παράλληλα, σημειώθηκε ότι η αποκλιμάκωση του χρέους είναι η πιο εντυπωσιακή σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, στοιχείο που ενισχύει τη διεθνή αξιοπιστία της χώρας.
Επιπλέον, το οικονομικό επιτελείο αναφέρθηκε στη σταδιακή σύγκλιση της ελληνικής οικονομίας με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, τόσο σε επίπεδο ανάπτυξης όσο και ως προς τον συσσωρευμένο πληθωρισμό, ο οποίος παραμένει χαμηλότερος σε σχέση με πολλές ευρωπαϊκές χώρες από το 2019.
Σε αυτό το σημείο, ο υπουργός αναφέρθηκε και στην ενίσχυση της μεσαίας τάξης, αλλά και στη στόχευση του προϋπολογισμού σε πολιτικές που λαμβάνουν υπ’ όψιν τα νοικοκυριά που δυσκολεύονται, δίνοντας έμφαση στο στεγαστικό και σε μέτρα κοινωνικής υποστήριξης.
Η οικονομία εισέρχεται σε μια περίοδο πολυδιάστατης ανάπτυξης με ενίσχυση επενδύσεων σε τομείς όπως η ενέργεια, τα logistics, η μεταποίηση και ο τουρισμός υψηλής ποιότητας. Παράλληλα, αναφορά έγινε και στη σημαντική εξαγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών από έναν μεγάλο ευρωπαϊκό χρηματιστηριακό όμιλο, εξέλιξη που κατά το υπουργείο ενισχύει την προβολή των ελληνικών επιχειρήσεων και σηματοδοτεί την εμπιστοσύνη διεθνών επενδυτών στην ελληνική οικονομία.
Τέλος, τονίστηκε ότι η υγεία παραμένει κορυφαία κυβερνητική προτεραιότητα στον προϋπολογισμό, ενώ σημειώθηκε και η αύξηση κατά περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ στις αμυντικές δαπάνες, καθώς και ενίσχυση στον τομέα του επιδόματος ανεργίας.
Μηδενικός χώρος για πρόσθετα μέτρα το 2026 – Προοπτικές για το 2027
Κεντρικό σημείο της συνέντευξης ήταν το ερώτημα αν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για νέες παρεμβάσεις. Ο Θάνος Πετραλιάς ξεκαθάρισε ότι για το 2026 ο διαθέσιμος χώρος έχει ουσιαστικά εξαντληθεί, βάσει του ευρωπαϊκού δείκτη δαπανών: «Ο χώρος για το 2026, αυτή τη στιγμή, με βάση τον δείκτη δαπανών, έχει εξαντληθεί. Από εκεί και πέρα, αν υπάρξουν περισσότερα ενεργητικά μέτρα εσόδων ή μειώσεις σε άλλες δαπάνες, μπορεί να αλλάξει το μείγμα πολιτικής».
Για το 2027, ο υφυπουργός έκανε λόγο για περιθώριο έως 800-900 εκατ. ευρώ, διευκρινίζοντας ότι αυτό το ποσό δεν αφορά αποκλειστικά νέα μέτρα στήριξης, αλλά και πιθανή ενίσχυση των δημόσιων επενδύσεων. Υπενθύμισε δε ότι ήδη έχουν εξαγγελθεί μέτρα ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ για το 2027.
Ο Κυριάκος Πιερρακάκης, από την πλευρά του, υπογράμμισε ότι στόχος της κυβέρνησης είναι να επιτυγχάνει καλύτερες επιδόσεις από τις προβλέψεις, κυρίως μέσω επενδύσεων και ανάπτυξης, αποφεύγοντας εξαγγελίες που δεν έχουν πλήρη δημοσιονομική κάλυψη.
Σε ερώτηση για το αν υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με το προσχέδιο, ο Θάνος Πετραλιάς σημείωσε ότι οι αλλαγές είναι οριακές και αφορούν επικαιροποιήσεις τελευταίων στοιχείων, κυρίως εσόδων: «Οι διαφορές είναι πολύ μικρές, της τάξης των 20–30 εκατ. ευρώ στις πρωτογενείς προβλέψεις».
Δημόσιο χρέος
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη συνεχιζόμενη αποκλιμάκωση του χρέους. Ο υπουργός χαρακτήρισε την πορεία αυτή «κατάκτηση μιας γενιάς», τονίζοντας ότι η Ελλάδα έχει στόχο να πάψει σύντομα να είναι η χώρα με το υψηλότερο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ στην ΕΕ. Το πότε ακριβώς θα συμβεί αυτό, σημείωσε, εξαρτάται και από τις επιδόσεις των υπόλοιπων χωρών.
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι κεντρική επιδίωξη είναι να μην μεταφερθεί ξανά ο ‘λογαριασμός’ στις επόμενες γενιές, όπως συνέβη στο παρελθόν.
Κίνδυνος απώλειας δόσης από το Ταμείο Ανάκαμψης
Σε ερώτημα για το ενδεχόμενο απώλειας δόσης από το Ταμείο Ανάκαμψης, ο Θάνος Πετραλιάς εξήγησε τον μηχανισμό επίδρασης των ευρωπαϊκών πόρων στον προϋπολογισμό, σημειώνοντας ότι δεν θεωρεί πιθανό το σενάριο απώλειας δόσης, αλλά και ότι ακόμη και σε ένα υποθετικό αρνητικό σενάριο, το κράτος μπορεί να προσαρμόσει τις αντίστοιχες δαπάνες: «Ο προϋπολογισμός επηρεάζεται όταν δαπανήσεις πόρους που δεν έχεις εισπράξει. Αν χαθεί μια δόση, απλώς δεν κάνεις αυτή τη δαπάνη ή την καλύπτεις από εθνικούς πόρους, αν αυτό αποφασιστεί».
Αναφορικά με τα έσοδα του 2025 και το αν υπάρχει περιθώριο για μόνιμες πολιτικές με βάση αυτά, ο υφυπουργός επεσήμανε ότι όλα τα έσοδα μέχρι και τον Οκτώβριο έχουν ποσοτικοποιηθεί και συμφωνηθεί με την Κομισιόν και έχουν ήδη ενσωματωθεί στις προβολές. Επομένως, δεν αναμένονται πρόσθετα ‘κρυφά’ περιθώρια από την εκτέλεση του 2025, πέραν όσων έχουν ήδη αποτυπωθεί.
Ο υπουργός προσέθεσε ότι όλες οι εξαγγελίες είναι πλήρως ενσωματωμένες στους αριθμούς και ότι δεν πρόκειται να ανακοινωθούν πρόσθετες παρεμβάσεις σε αυτή τη φάση, υπενθυμίζοντας ωστόσο ότι η κυβέρνηση έχει δείξει στο παρελθόν διάθεση για στοχευμένη στήριξη όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο.
Τοπική Αυτοδιοίκηση: Αύξηση των ΚΑΠ και κάλυψη κόστους
Θέμα συζήτησης αποτέλεσε και η χρηματοδότηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με φόντο τις διαμαρτυρίες για μεταφορά αρμοδιοτήτων χωρίς αντίστοιχους πόρους. Ο Θάνος Πετραλιάς ανέφερε ότι:
• προβλέπεται σημαντική αύξηση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ) το 2025 και το 2026
• η αύξηση για το 2026 είναι πάνω από 100 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2025
• έχει γίνει πλήρης κάλυψη κόστους για παρεμβάσεις όπως το τέλος ταφής, η μεταφορά μαθητών και το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι»
Παράλληλα, επεσήμανε ότι αυξάνεται και το πλεόνασμα των ΟΤΑ, στοιχείο που κατά την κυβέρνηση δείχνει ενίσχυση της οικονομικής τους θέσης.
Συμμετοχή στην ευρωπαϊκή στήριξη της Ουκρανίας
Σχετικά με το αίτημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς τα κράτη-μέλη για πρόσθετη χρηματοδότηση της άμυνας της Ουκρανίας, ο Θάνος Πετραλιάς εξήγησε ότι η Επιτροπή έχει παρουσιάσει διάφορες επιλογές, πολλές από τις οποίες αφορούν δανειακά σχήματα χωρίς άμεση δημοσιονομική επιβάρυνση. Επίσης, στον προϋπολογισμό έχουν ήδη ενσωματωθεί οι προβλέψεις για τις συνολικές αποδόσεις της Ελλάδας προς τον προϋπολογισμό της ΕΕ, με αύξηση περίπου 450 εκατ. ευρώ το 2026 σε σχέση με το 2025, λόγω υποχρεώσεων σχετικών με το Ταμείο Ανάκαμψης και την Ουκρανία.
Οποιαδήποτε πρόσθετη συμφωνία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως διευκρινίστηκε, θα αξιολογηθεί και θα κατανεμηθεί στη συνέχεια μεταξύ των χωρών.
Δομή δαπανών: μισθοί, συντάξεις και παραγωγικότητα
Σε ερώτηση για το γεγονός ότι μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού κατευθύνεται σε κοινωνικές δαπάνες και μισθούς του Δημοσίου, ο υφυπουργός τοποθέτησε τα μεγέθη στο πλαίσιο της Γενικής Κυβέρνησης:
• συνολικές δαπάνες περίπου 130 δισ. ευρώ
• 35 δισ. ευρώ για συντάξεις
• 24-25 δισ. ευρώ για μισθούς δημοσίων υπαλλήλων
δηλαδή περίπου 60 δισ. ευρώ, λιγότερο από τα 2/3 των συνολικών δαπανών.
Ο κος Πιερρακάκης αναφέρθηκε συνολικότερα στη δομή της ελληνικής οικονομίας, σημειώνοντας ότι υπάρχει ήδη μεγάλη δημοσιονομική και τραπεζική εξυγίανση και στόχος παραμένει η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, με αύξηση επενδύσεων και εξαγωγών ως ποσοστό του ΑΕΠ. Οι εξαγωγές έχουν αυξηθεί από περίπου 20% του ΑΕΠ το 2008 σε περίπου 42% σήμερα, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στο 51%, ενώ οι επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ έχουν επίσης βελτιωθεί σημαντικά σε σχέση με το 2019.
Απαντώντας σε ερώτηση της Epoch Times για το πόσο μπορεί να βελτιωθεί το 2026 η οικονομική κατάσταση των χαμηλόμισθων που ζουν με περίπου 900 ευρώ τον μήνα, ο Θάνος Πετραλιάς παρέπεμψε σε αναλυτικά στοιχεία του προϋπολογισμού, όπου αποτυπώνεται η αναμενόμενη μείωση του ποσοστού φτώχειας ανά κατηγορία.
Επεσήμανε ότι το μέσο ποσοστό φτώχειας στη χώρα βρίσκεται στο 16,9%. Μεταξύ των νέων 15-21 ετών, το ποσοστό φτάνει το 22% και εκτιμάται ότι θα μειωθεί κατά 2,2 ποσοστιαίες μονάδες με τις φορολογικές παρεμβάσεις και την αύξηση του κατώτατου μισθού.
Για τα νοικοκυριά με δύο παιδιά, όπου το ποσοστό φτώχειας είναι περίπου 15%, αναμένεται μείωση κατά 1,5 μονάδα. Για οικογένειες με τρία ή περισσότερα παιδιά, με σημερινό ποσοστό φτώχειας 24,8%, προβλέπεται μείωση κατά 3,3 μονάδες.
Παράλληλα, ο υφυπουργός αναφέρθηκε στο πολυετές δημοσιονομικό προγραμματισμό, όπου προβλέπεται περαιτέρω αποκλιμάκωση του χρέους έως το 119% του ΑΕΠ το 2029, κυρίως λόγω της μείωσης των επιτοκιακών δαπανών και αποπληρωμών προς τον μηχανισμό GLF.
Βιομηχανικό ρεύμα και δικαιώματα ρύπων
Σε σχέση με τη ρύθμιση για το βιομηχανικό–επιχειρηματικό ρεύμα, ο Θάνος Πετραλιάς εξήγησε ότι το σχετικό κονδύλι συνδέεται με πολιτικές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Οι πόροι προέρχονται από δικαιώματα ρύπων και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία και είναι σε εξέλιξη η επεξεργασία του πώς θα κατανείμει το υπουργείο τους διαθέσιμους πόρους μεταξύ διαφόρων προγραμμάτων, δίνοντας έμφαση – εφ’ όσον επιλεγεί – και στο βιομηχανικό ρεύμα.
Eurogroup και ευρωπαϊκός ρόλος
Η συνέντευξη περιελάμβανε και ερώτηση για τα δημοσιεύματα που εμφανίζουν τον Κυριάκο Πιερρακάκη ως πιθανό υποψήφιο για τη θέση του προέδρου του Eurogroup. Ο υπουργός χαρακτήρισε τη συζήτηση «εξαιρετικά πρόωρη» και υπενθύμισε ότι θα προηγηθούν επίσημες ευρωπαϊκές διαδικασίες και διαβουλεύσεις.
Τόνισε, ωστόσο, ότι μόνο και μόνο το γεγονός πως η Ελλάδα αναφέρεται ως χώρα που θα μπορούσε να διεκδικήσει μια τέτοια θέση αποτυπώνει την απόσταση που έχει διανύσει η ελληνική οικονομία την τελευταία δεκαετία, από τον κίνδυνο εξόδου από το ευρώ μέχρι την ανάκτηση αξιοπιστίας και επενδυτικής βαθμίδας.
