Η καταναλωτική εμπιστοσύνη στην Ευρώπη υποχώρησε αυτόν τον μήνα, καθώς πολλοί πολίτες παραμένουν αβέβαιοι για την πορεία της οικονομίας, εν μέσω των διαπραγματεύσεων για τους δασμούς μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο Δείκτης Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης (Consumer Confidence Indicator-CCI) της ΕΕ μειώθηκε κατά 1 ποσοστιαία μονάδα, φτάνοντας στο -13,9 τον Μάρτιο, σύμφωνα με ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 21 Μαρτίου. Η Επιτροπή ανέφερε ότι η καταναλωτική εμπιστοσύνη απομακρύνθηκε περαιτέρω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο της.
Παράλληλα, σε έκθεσή της την ίδια ημέρα, η McKinsey & Company διαπίστωσε υποτονικό καταναλωτικό κλίμα σε πέντε ευρωπαϊκές χώρες: Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο. Σύμφωνα με την ανάλυση, το 50% των Ευρωπαίων καταναλωτών είχε ανάμεικτα συναισθήματα για την οικονομία, ενώ το 25% δήλωσε αισιόδοξο και ένα εξίσου μεγάλο ποσοστό απαισιόδοξο.
Η αύξηση των τιμών και ο πληθωρισμός καταγράφηκαν ως η βασικότερη ανησυχία των καταναλωτών, ενώ άλλοι σημαντικοί παράγοντες ήταν η μετανάστευση και οι διεθνείς συγκρούσεις. Η έκθεση τόνιζε ότι οι εκλογές στη Γερμανία, οι διεθνείς σχέσεις και οι δασμοί ενδέχεται να επηρεάσουν την οικονομική ψυχολογία των πολιτών στις πέντε χώρες που εξετάστηκαν.
Η κλιμάκωση της εμπορικής έντασης
Η μείωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης στην ΕΕ συμπίπτει με την εμπορική αντιπαράθεση μεταξύ της Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει απειλήσει να επιβάλει δασμούς 25% σε ευρωπαϊκά προϊόντα, ενώ στις αρχές του μήνα η αμερικανική κυβέρνηση εφάρμοσε ήδη δασμούς 25% στις εισαγωγές αλουμινίου και χάλυβα.
Σε απάντηση, η ΕΕ ανακοίνωσε αντίμετρα ύψους 26 δισ. ευρώ σε αμερικανικά προϊόντα.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι η απόφαση για τους δασμούς οφείλεται στο ότι οι χώρες της ΕΕ δεν αγοράζουν αμερικανικά προϊόντα, επισημαίνοντας ότι η Ένωση δεν δέχεται τα αμερικανικά αυτοκίνητα και αγροτικά προϊόντα, ενώ οι ΗΠΑ δέχονται τα ευρωπαϊκά. Υποστήριξε επίσης ότι η ΕΕ δημιουργήθηκε για να εκμεταλλεύεται τις Ηνωμένες Πολιτείες και πως η πολιτική της έχει αποφέρει αποτελέσματα μέχρι τώρα, αλλά η κατάσταση αλλάζει επί της προεδρίας του.
Ενδεικτικά, η ΕΕ επιβάλλει δασμό 10% στα εισαγόμενα αυτοκίνητα, ποσοστό τέσσερεις φορές υψηλότερο από το 2,5% που ισχύει στις ΗΠΑ.
Οι οικονομικές επιπτώσεις
Σε ομιλία της στις 20 Μαρτίου, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ προειδοποίησε ότι οι αμερικανικοί δασμοί αναμένεται να επηρεάσουν αρνητικά την οικονομία της Ευρωζώνης.
Σύμφωνα με ανάλυση της ΕΚΤ, ένας δασμός 25% από τις ΗΠΑ στις ευρωπαϊκές εισαγωγές θα μπορούσε να μειώσει την ανάπτυξη της Ευρωζώνης κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες τον πρώτο χρόνο. Εάν η Ευρώπη απαντήσει με αντίμετρα, η μείωση της ανάπτυξης θα φτάσει τις 0,5 ποσοστιαίες μονάδες.
Η Λαγκάρντ τόνισε ότι ο μεγαλύτερος αντίκτυπος θα καταγραφεί τον πρώτο χρόνο μετά την επιβολή των δασμών, μειώνοντας σταδιακά τον ρυθμό ανάπτυξης, αλλά αφήνοντας μόνιμο αρνητικό αποτύπωμα στο επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας. Πρόσθεσε ότι το ενδεχόμενο αυτό θα αυξήσει σημαντικά την αβεβαιότητα για τον πληθωρισμό, καθώς τα ευρωπαϊκά αντίμετρα και η αποδυνάμωση του ευρώ — λόγω της χαμηλότερης αμερικανικής ζήτησης για ευρωπαϊκά προϊόντα — θα μπορούσαν να αυξήσουν τον πληθωρισμό κατά περίπου μισή ποσοστιαία μονάδα.
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι εξέφρασε την ανησυχία της για τις συνέπειες μίας κλιμακούμενης εμπορικής αντιπαράθεσης, δηλώνοντας ότι δεν είναι συνετό να υποκύψει κανείς στον πειρασμό των αντιποίνων, καθώς αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο, που δεν θα ωφελήσει κανέναν. Τόνισε ότι πρέπει να συνεχιστεί η προσπάθεια εξεύρεσης μίας κοινής βάσης για την αποφυγή ενός εμπορικού πολέμου, ο οποίος θα έβλαπτε τόσο τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και την Ευρώπη.
Η Μελόνι προειδοποίησε επίσης ότι οι δασμοί ενδέχεται να αυξήσουν τον πληθωρισμό, μειώνοντας την αγοραστική δύναμη των ευρωπαϊκών νοικοκυριών και ωθώντας τις κεντρικές τράπεζες να αυξήσουν τα επιτόκια, γεγονός που θα επηρεάσει αρνητικά την οικονομική ανάπτυξη.
