Μετά από μια ιστορική διαδικασία, ο Αμερικανός καρδινάλιος Ρόμπερτ Φράνσις Πρέβοστ εξελέγη νέος Πάπας, σηματοδοτώντας ένα καινούριο κεφάλαιο στην ιστορία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ο Πρέβοστ, που έγινε ευρύτερα γνωστός για το έργο του στη Λατινική Αμερική, επέλεξε το παπικό όνομα Λέων ΙΔ΄, παραπέμποντας στα πρότυπα μεταρρύθμισης και διαλόγου που χαρακτήρισαν τον Λέοντα ΙΓ΄.
Το βράδυ της 8ης Μαΐου, στον τρίτο γύρο της εκλογικής διαδικασίας στο κονκλάβιο, το Κολλέγιο των Καρδιναλίων ανέδειξε τον Πρέβοστ διά του απαιτούμενου πλειοψηφικού αποτελέσματος. Η λευκή καπνός που υψώθηκε από τη Σιστίνα και οι πανηγυρικοί ήχοι των καμπανών της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου, επιβεβαίωσαν παγκοσμίως την είδηση: ο Καθολικισμός αποκτά νέο πνευματικό ηγέτη.
Η πρώτη του παρέμβαση, από τον διάσημο κεντρικό εξώστη της Βασιλικής, είχε σαφές μήνυμα ενότητας και ειρήνης: κάλεσε τους πιστούς και όλη την ανθρωπότητα να προχωρήσουν «χωρίς φόβο, χέρι με χέρι», ενώ τόνισε την υποχρέωση της Εκκλησίας να χτίζει γέφυρες ειρήνης σε ολόκληρο τον κόσμο. Ζήτησε δε τη χάρη της Παναγίας της Πομπηίας, προστάτιδας του Ροδαρίου, και ένωσε το πλήθος σε κοινή προσευχή. Οι πρώτες του λέξεις φέτος αντήχησαν στα λατινικά, ιταλικά και ισπανικά, αποφεύγοντας την αγγλική, τη μητρική του γλώσσα.
Μέσα σε λίγα λεπτά, το πλήθος που είχε κατακλύσει την πλατεία του Αγίου Πέτρου –μια από τις πιο πολυπληθείς συγκεντρώσεις στην ιστορία εκλογής Πάπα– ξέσπασε σε αυθόρμητους πανηγυρισμούς στο άκουσμα του πολυαναμενόμενου «Habemus Papam!». Η ανακοίνωση αυτή σήμανε το τέλος της περιόδου «Sede Vacante» που είχε ξεκινήσει με τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου, στις 21 Απριλίου.
Ο Λέων ΙΔ΄, 69 ετών, γεννήθηκε στο Σικάγο, αλλά το μεγαλύτερο μέρος της ποιμαντικής του διακονίας το αφιέρωσε στη Λατινική Αμερική, ως Αρχιεπίσκοπος–Επίσκοπος στη Χικλάγιο του Περού. Υπήρξε δύο φορές γενικός ηγούμενος του Τάγματος των Αυγουστινιανών. Τον Ιανουάριο του 2024 ο Πάπας Φραγκίσκος τον τοποθέτησε στο Κολέγιο των Καρδιναλίων και λίγο νωρίτερα, τον Ιανουάριο του 2023, τον είχε διορίσει επικεφαλής της Διεκαστορίας των Επισκόπων και Πρόεδρο της Παπικής Επιτροπής για τη Λατινική Αμερική.
Σε όλη τη διαδικασία, δεκάδες χιλιάδες πιστοί από όλο τον κόσμο συγκεντρώθηκαν στην πλατεία και τη Via Della Conciliazione, κραδαίνοντας σημαίες, ψάλλοντας το «Salve Regina» και φωνάζοντας συνθήματα όπως «Viva el Papa». Πίσω από τα τείχη του Βατικανού, ακολουθήθηκε με ακρίβεια το εκλογικό τελετουργικό: μετά τη διαπίστωση του αποτελέσματος, προσφέρθηκε επίσημα στον νέο Πάπα ο Θρόνος του Αγίου Πέτρου και ρωτήθηκε ποιο παπικό όνομα επιθυμεί να λάβει.
Με την αποδοχή του από τον Πρέβοστ, ουσιαστικά τερματίστηκε η διαδικασία εκλογής, εκτός αν ο ίδιος είχε εναντιωθεί, κάτι που δεν συνέβη. Το Βατικανό μάλιστα προβλέπει πως μόνον τότε άλλα μέλη της ιεραρχίας –όπως ο προσωρινός υπουργός Εξωτερικών– μπορούν να εισέλθουν στη Σιστίνα.
Ακολούθησε το τελετουργικό της «Αίθουσας των Δακρύων», όπου ο νέος Ποντίφικας ενδύθηκε για πρώτη φορά την παπική λευκή στολή – μια στιγμή έντονης συγκίνησης για όποιον αναλαμβάνει αυτή τη μέγιστη ευθύνη.
Στη συνέχεια, επιστρέφοντας στη Σιστίνα, παρακολούθησε ανάγνωση ευαγγελικής περικοπής από τον πρεσβύτερο Καρδινάλο, δέχτηκε ευχή από τον πρωτοδιάκονο και δέσμευση πίστης από όλους τους καρδιναλίους προς το νέο Ανώτατο Ποντίφικα. Έψαλε το «Te Deum», προσευχήθηκε στην Παπική Παρεκκλησία, πριν ανέβει στον κεντρικό εξώστη για την πρώτη του δημόσια εμφάνιση.
Το όνομα «Λέων ΙΔ΄» – Η ιστορία πίσω από την επιλογή
Ο παπικός τίτλος «Λέων XIV» παραπέμπει στον Λέοντα ΙΓ΄, έναν από τους μεγάλους μεταρρυθμιστές, διπλωμάτες και διανοητές της Εκκλησίας (1878–1903). Η παράδοση να αλλάζει ο Πάπας όνομα έχει τις ρίζες της ήδη από το 955 μ.Χ. με τον Ιωάννη ΙΒ΄· έκτοτε, η συνήθεια αυτή υιοθετήθηκε από 130 συνολικά Ποντίφικες.
Τα κίνητρα για την επιλογή του ονόματος ποικίλουν: στην αρχαία Εκκλησία, πολλοί παρέλειπαν το γενέθλιο όνομα λόγω της ειδωλολατρικής του προέλευσης, ενώ άλλοι επέλεγαν το όνομα κάποιου προκατόχου προς τιμή και ως δηλωτικό πρόθεσης να συνεχίσουν το έργο του. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί ο Ιωάννης Παύλος Β΄, που πήρε το όνομα του προκατόχου του, Ιωάννη Παύλου Α΄, ο οποίος με τη σειρά του είχε συνδυάσει τα ονόματα Παύλος και Ιωάννης, για να υπογραμμίσει τη συνέχεια και τις αλλαγές της Β΄ Συνόδου του Βατικανού.
Ο Βενέδικτος ΙΣΤ΄ συνέδεσε το όνομά του τόσο με τον Βενέδικτο ΙΕ΄ της περιόδου του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όσο και με τον άγιο Βενέδικτο της Νουρσίας. Ο Φραγκίσκος, αν και ο πρώτος ιησουίτης Πάπας, δεν διάλεξε το όνομα προς τιμήν του αγίου Φραγκίσκου Ξαβιέ – όπως ίσως θα ανέμενε κανείς – αλλά του αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, συμβόλου της ειρήνης και της αλληλεγγύης προς τους φτωχούς.
Παρ’ όλα αυτά, μερικά ονόματα αγίων όπως Ανδρέας, Ιωσήφ, Ιάκωβος και Λουκάς δεν έχουν ακόμη επιλεγεί από Ποντίφικα, ενώ κανείς, από σεβασμό, δεν έχει υιοθετήσει το όνομα Πέτρος.
Η εκλογή του πρώτου Αμερικανού Πάπα, του Λέοντος ΙΔ΄, ανοίγει μια νέα εποχή στην καρδιά της Καθολικής Εκκλησίας – με παγκόσμιο προσανατολισμό, πνεύμα διαλόγου και προτεραιότητα στην ενότητα και την ειρήνη.
