Υπό την καθοδήγηση του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, η Ρωσία πραγματοποίησε στις 22 Οκτωβρίου εκτεταμένη άσκηση των στρατηγικών της πυρηνικών δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένων δοκιμαστικών εκτοξεύσεων διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων και πυραύλων κρουζ.
Η άσκηση ακολούθησε την ανακοίνωση Πούτιν περί εντατικής ανάπτυξης νέων ρωσικών πυρηνικών όπλων.
Σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS, συμμετείχαν όλα τα σκέλη της λεγόμενης πυρηνικής «τριάδας» της Ρωσίας: χερσαίες, θαλάσσιες και εναέριες δυνάμεις.
Οι ασκήσεις συνέπεσαν με την αναβολή της προγραμματισμένης συνόδου κορυφής μεταξύ Πούτιν και του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη Βουδαπέστη.
Κατά τη διάρκεια των δοκιμών, εκτοξεύθηκε βαλλιστικός πύραυλος Yars από το πεδίο εκτόξευσης του Πλεσέτσκ στη βορειοδυτική Ρωσία, ενώ πύραυλος Sineva εκτοξεύθηκε από το στρατηγικό υποβρύχιο «Bryansk» στη Θάλασσα Μπάρεντς.
Επιπλέον, στρατηγικά βομβαρδιστικά 295MS εξαπέλυσαν πυραύλους κρουζ μεγάλου βεληνεκούς κατά προκαθορισμένων στόχων, σύμφωνα με ανακοίνωση του Κρεμλίνου, το οποίο διευκρίνισε ότι στόχος της άσκησης ήταν η αξιολόγηση της ετοιμότητας των δομών στρατιωτικής διοίκησης, καθώς και της επιχειρησιακής επάρκειας του προσωπικού στη διαχείριση και τον συντονισμό των δυνάμεων.
Όλοι οι επιδιωκόμενοι στόχοι της άσκησης, σύμφωνα με τις ρωσικές αρχές, επιτεύχθηκαν με επιτυχία.
Ο Πούτιν, μιλώντας από το κέντρο διοίκησης του Κρεμλίνου, δήλωσε: «Σήμερα έχουμε προγραμματισμένη άσκηση διοίκησης των στρατηγικών πυρηνικών δυνάμεων, όπως μόλις ανέφερε ο υπουργός Άμυνας. Πάμε να ξεκινήσουμε», σύμφωνα με το πρακτορείο TASS.
Ο ίδιος είχε επιβλέψει παρόμοιες ασκήσεις τον Οκτώβριο τόσο του 2024 όσο και του 2023. Πρόσφατα, τόνισε πως η Ρωσία προχωρά ενεργά στην ανάπτυξη και δοκιμή νέων πυρηνικών όπλων, σημειώνοντας: «Η νεωτερικότητα των μέσων πυρηνικής αποτροπής που διαθέτουμε ξεπερνά κάθε άλλη πυρηνική δύναμη».
Αν και οι ρωσικές Αρχές παρουσίασαν τις πυρηνικές ασκήσεις ως «ρουτίνας», αυτές συνέπεσαν χρονικά με την ανακοίνωση του Τραμπ για αναβολή της συνάντησης με τον Πούτιν στη Βουδαπέστη, όπου επρόκειτο να συζητηθεί μια πιθανή συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στην Ουκρανία.
Ο Τραμπ δικαιολόγησε την αναβολή λέγοντας ότι δεν ήθελε να σπαταλήσει τον χρόνο του. Η απόφαση ελήφθη έπειτα από τηλεφωνική επικοινωνία στις 21 Οκτωβρίου μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Μάρκο Ρούμπιο, και του Ρώσου ομολόγου του, Σεργκέι Λαβρόφ, ο οποίος δήλωσε ότι η Μόσχα αντιτίθεται σε άμεση κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία.
Ο Λαβρόφ υποστήριξε ότι μια τέτοια συμφωνία θα έδινε το περιθώριο στο Κίεβο να επανεξοπλιστεί και θα ενίσχυε, όπως υποστήριξε, τρομοκρατικές ενέργειες, επικαλούμενος τα ουκρανικά πλήγματα σε ρωσικές ενεργειακές υποδομές, όπως μετέδωσε το TASS.
Οι ουκρανικές δυνάμεις εξαπολύουν τελευταία σειρά επιθέσεων με drone μεγάλου βεληνεκούς σε ρωσικό έδαφος, επικεντρώνοντας ιδιαίτερα σε δομές του ενεργειακού τομέα, που αποτελεί βασική πηγή χρηματοδότησης για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Κρεμλίνου.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κάλεσε τον Τραμπ να παραδώσει στη χώρα του πυραύλους Tomahawk, υποστηρίζοντας ότι η κίνηση αυτή θα ασκούσε ισχυρή πίεση στη Μόσχα για τερματισμό των εχθροπραξιών.
Σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στις 22 Οκτωβρίου, ο Ζελένσκι ανέφερε: «Αυτές οι εβδομάδες το επιβεβαίωσαν. Η συζήτηση για τους Tomahawk αποδείχθηκε σημαντική επένδυση στη διπλωματία. Υποχρεώσαμε τη Ρωσία να παραδεχθεί ότι θεωρεί τους Tomahawk ένα χαρτί υψηλής σημασίας. Θα συνεχίσουμε να συντονιζόμαστε με Ευρωπαίους και Αμερικανούς όσον αφορά τις ικανότητες μεγάλου βεληνεκούς».
Ο Τραμπ, από την πλευρά του, δήλωσε ότι εξετάζει το ενδεχόμενο αποστολής πυραύλων Tomahawk στην Ουκρανία. Ο Πούτιν ωστόσο προειδοποίησε πως μια τέτοια κίνηση θα έθετε ανεπανόρθωτα σε κίνδυνο τις ρωσο-αμερικανικές σχέσεις, εάν οι ΗΠΑ χορηγήσουν πυραύλους ικανούς να πλήξουν στόχους στο εσωτερικό της Ρωσίας.
Το σκηνικό των ρωσικών πυρηνικών ασκήσεων διαμορφώνεται περαιτέρω υπό τη σκιά αβεβαιότητας για το μέλλον της Συνθήκης Νέας Μείωσης Στρατηγικών Όπλων (New START), της τελευταίας εναπομείνασας συμφωνίας ελέγχου πυρηνικών εξοπλισμών μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας.
Η συνθήκη, που υπεγράφη το 2010 και ανανεώθηκε το 2021, λήγει τον Φεβρουάριο του 2026, περιορίζοντας αμφότερες τις πλευρές σε 700 ανεπτυγμένους διηπειρωτικούς πυραύλους και βομβαρδιστικά, 1.550 ανεπτυγμένες πυρηνικές κεφαλές και 800 εκτοξευτές συνολικά. Εμπίπτουν επίσης στους περιορισμούς και υπερσύγχρονα ρωσικά όπλα, όπως το υπερηχητικό Avangard και ο διηπειρωτικός Sarmat.
Τον Φεβρουάριο του 2023, ο Πούτιν ανακοίνωσε την αναστολή συμμετοχής της Ρωσίας στη συνθήκη, επικαλούμενος «εξαιρετικά εχθρική» πολιτική της κυβέρνησης Μπάιντεν.
Η Μόσχα διαμηνύει ότι τηρεί τους βασικούς περιορισμούς σε κεφαλές και συστήματα παράδοσης, αν και παύει να διευκολύνει επιθεωρήσεις από την πλευρά των ΗΠΑ.
Σε πρόσφατη τοποθέτησή του στο Ρωσικό Συμβούλιο Ασφαλείας, ο Πούτιν επανέλαβε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να επεκτείνει τη συνθήκη κατά έναν ακόμη χρόνο μετά τη λήξη της, εφόσον υπάρξει αμοιβαιότητα από τις ΗΠΑ. «Πιστεύουμε πως η πρόταση αυτή θα έχει ουσία μόνο αν και οι ΗΠΑ ενεργήσουν με τον ίδιο τρόπο και δεν υιοθετήσουν μέτρα που θα διαταράξουν την υπάρχουσα ισορροπία αποτροπής», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Ο Τραμπ χαιρέτισε την πρόταση της Μόσχας να διατηρηθούν οι περιορισμοί, λέγοντας «Ακούγεται καλή ιδέα», εκφράζοντας την ελπίδα να συμμετάσχουν Ρωσία και Κίνα στις επερχόμενες συνομιλίες για τον έλεγχο των εξοπλισμών. Ωστόσο, το Πεκίνο έχει απορρίψει την προοπτική τριμερών διαπραγματεύσεων.
Παράλληλα, Βόρεια Κορέα προχώρησε την Τετάρτη σε δοκιμές πολλαπλών βαλλιστικών πυραύλων μικρού βεληνεκούς. Το Γενικό Επιτελείο της Νότιας Κορέας ανακοίνωσε ότι οι πύραυλοι εκτοξεύθηκαν κοντά στην Πιονγιάνγκ και διένυσαν περίπου 350 χιλιόμετρα προς τα βορειοανατολικά.
