Μια διεθνής δύναμη ασφαλείας στη Γάζα, στο πλαίσιο συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, θα πρέπει να αποτελείται από χώρες με τις οποίες το Ισραήλ αισθάνεται «άνετα», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Μάρκο Ρούμπιο στις 24 Οκτωβρίου, κατά την επίσκεψή του στο Ισραήλ.
Μιλώντας στα μέσα ενημέρωσης έπειτα από την επίσκεψή του στο Civil-Military Coordination Center (Κέντρο Πολιτικοστρατιωτικού Συντονισμού) στο νότιο Ισραήλ, ο Ρούμπιο ανέφερε ότι πολλές χώρες έχουν προσφερθεί να συμμετάσχουν στη δύναμη. Επεσήμανε ότι καθώς συγκροτείται η δύναμη αυτή, θα πρέπει να περιλαμβάνει χώρες που είναι αποδεκτές από το Ισραήλ, σημειώνοντας πως ήδη πολλές έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον.
Ο Ρούμπιο είναι ο πιο πρόσφατος υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος που επισκέπτεται το Ισραήλ σε ένδειξη στήριξης για την εφαρμογή του ειρηνευτικού σχεδίου που έχουν μεσολαβήσει οι ΗΠΑ για τη Γάζα. Η επίσκεψή του ακολούθησε εκείνες του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζ. Ντ. Βανς, του ειδικού απεσταλμένου Στιβ Γουίτκοφ και του σύμβουλου του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ.
Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός προβλέπει την επιστροφή όλων των Ισραηλινών ομήρων, ζωντανών και νεκρών, που κρατούνται από τη Χαμάς, τον αφοπλισμό της τρομοκρατικής οργάνωσης και την εγκαθίδρυση ειρηνικής διακυβέρνησης στη Γάζα.
Ο Ρούμπιο απέρριψε οποιονδήποτε ρόλο της Χαμάς ή άλλων τρομοκρατικών οργανώσεων στη μελλοντική διακυβέρνηση της περιοχής, υπογραμμίζοντας ότι η Γάζα δεν μπορεί να περιλαμβάνει στοιχεία τρομοκρατίας, όπως σήραγγες ή ρουκέτες. Εξήγησε ότι δεν πρέπει να αποτελέσει «ορμητήριο για επιθέσεις κατά του Ισραήλ», διότι διαφορετικά «θα ξεσπάσει ένας ακόμη πόλεμος» –κάτι που, όπως σημείωσε, αντιλαμβάνονται όλοι οι υπογράφοντες της συμφωνίας.
Αναφερόμενος στην Παλαιστινιακή Αρχή υπό τον Μαχμούντ Αμπάς και στον πιθανό της ρόλο στη μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας, δήλωσε ότι «χρειάζεται σίγουρα μεταρρυθμίσεις» και ότι το μέγεθος της εμπλοκής της «παραμένει προς καθορισμό, εάν υπάρξει καθόλου».
Ο ρόλος της Τουρκίας στη Γάζα
Η Τουρκία, μαζί με την Αίγυπτο και το Κατάρ, έχει διαδραματίσει ρόλο διαμεσολαβητή στη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και έχει δηλώσει ότι θα συμμετάσχει σε δύναμη επιτήρησης της εφαρμογής της.
Κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Βανς, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου υπαινίχθηκε την αντίθεσή του στην πιθανότητα παρουσίας τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας στη Λωρίδα της Γάζας, δηλώνοντας ότι έχει «πολύ ισχυρές απόψεις» για το θέμα.
Απαντώντας σε αυτές τις δηλώσεις κατά την επιστροφή του από περιοδεία στον Περσικό Κόλπο, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε ότι «οι συνομιλίες συνεχίζονται» σχετικά με τη συγκρότηση της δύναμης που θα εργαστεί στη Γάζα, επισημαίνοντας ότι οι λεπτομέρειες δεν έχουν ακόμη καθοριστεί και ότι η Άγκυρα είναι «έτοιμη να παράσχει κάθε είδους υποστήριξη» στην περιοχή.
Νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, ο Βανς είχε ανακοινώσει τη δημιουργία ενός νέου Κέντρου Πολιτικοστρατιωτικής Συνεργασίας ΗΠΑ–Ισραήλ, για την υποστήριξη των ειρηνευτικών προσπαθειών στη Μέση Ανατολή. Υπονόησε ότι ξένα στρατεύματα, πιθανώς από την Τουρκία ή την Ινδονησία, θα μπορούσαν να συμμετάσχουν σε επιχειρήσεις διατήρησης της ειρήνης, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι η τελική απόφαση ανήκει στο Ισραήλ.
Ο Ρούμπιο ανέφερε πως βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις σχετικά με το αν η διεθνής δύναμη ασφαλείας στη Γάζα θα λειτουργεί υπό εντολή του ΟΗΕ, επισημαίνοντας ότι ορισμένες χώρες ενδέχεται να απαιτούν τέτοια εντολή βάσει της εθνικής τους νομοθεσίας. Ανέφερε ότι εξετάζονται διάφορες επιλογές, όπως ένα ψήφισμα του ΟΗΕ ή μια εναλλακτική διεθνής συμφωνία, προσθέτοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εργάζονται ήδη πάνω στη διατύπωση του κατάλληλου πλαισίου.
Όμηροι και ανθρωπιστική βοήθεια
Ο Ρούμπιο είπε ότι οι διαπραγματευόμενες πλευρές εστιάζουν τώρα στην εκπλήρωση των δεσμεύσεων για την επιστροφή των Ισραηλινών ομήρων, συμπεριλαμβανομένων 13 από τα 28 σώματα που παραμένουν στη Γάζα, καθώς και στην εξάλειψη κάθε απειλής κατά του Ισραήλ από την περιοχή. Διαβεβαίωσε ότι οι προσπάθειες συνεχίζονται και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες «κάνουν περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα» για αυτό, προσθέτοντας ότι «τα λείψανα πρόκειται να επιστραφούν».
Απέρριψε κάθε ρόλο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες (UNRWA) στη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, δηλώνοντας ότι «η UNRWA δεν θα παίξει κανέναν ρόλο σε αυτό». Οι δηλώσεις του έγιναν μία ημέρα αφότου το Διεθνές Δικαστήριο του ΟΗΕ εξέδωσε γνωμοδότηση που υποχρεώνει το Ισραήλ να επιτρέψει σε οργανισμούς του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένης της UNRWA, να παραδίδουν βοήθεια στα παλαιστινιακά εδάφη.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ έχουν απορρίψει τη γνωμοδότηση, κατηγορώντας την UNRWA για διασυνδέσεις με τη Χαμάς. Ο Ρούμπιο ανέφερε ότι οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να συνεργαστούν με άλλους φορείς του ΟΗΕ και ανθρωπιστικές οργανώσεις, όπως το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα και την οργάνωση Samaritan’s Purse, σημειώνοντας ότι περίπου 8 έως 12 οργανισμοί δραστηριοποιούνται ήδη επί τόπου. Τόνισε ότι, παρότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες να συνεργαστούν με τον ΟΗΕ, «όχι με την UNRWA, η οποία μετατράπηκε σε παράρτημα της Χαμάς».
Ψηφοφορία στην Κνεσέτ για τη Δυτική Όχθη
Την Τετάρτη, η Κνεσέτ ενέκρινε σε προκαταρκτικό στάδιο νομοσχέδιο που θα επέκτεινε την ισχύ του ισραηλινού δικαίου στη Δυτική Όχθη, περιοχή που το Ισραήλ θεωρεί ότι έχει δικαίωμα να εποικίσει, αλλά οι Παλαιστίνιοι διεκδικούν για μελλοντικό ανεξάρτητο κράτος.
Ο Βανς, που βρισκόταν στο Ισραήλ, χαρακτήρισε την ενέργεια «προσβλητική» και «πολύ ανόητο πολιτικό τέχνασμα». Ο Ρούμπιο εξήγησε ότι το ψήφισμα είχε μάλλον συμβολικό και πολιτικό χαρακτήρα, καθώς ορισμένοι βουλευτές φέρεται να προσπάθησαν να φέρουν σε δύσκολη θέση τον Νετανιάχου κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Βανς. Εκτίμησε ότι το μέτρο δύσκολα θα προχωρήσει περαιτέρω ή θα έχει νομικό αποτέλεσμα, προειδοποιώντας ότι μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να υπονομεύσει τη διαδικασία ειρήνης και να αποθαρρύνει χώρες που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία.
Ο Ρούμπιο αναφέρθηκε επίσης στην πιθανή επέκταση των Συμφωνιών του Αβραάμ, της σειράς συμφωνιών που μεσολάβησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και οδήγησαν στην εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και αρκετών αραβικών χωρών, μεταξύ των οποίων τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Σουδάν και το Μαρόκο.
Είπε ότι σύντομα θα μπορούσαν να προστεθούν και άλλες χώρες, αν και οι λεπτομέρειες παραμένουν εμπιστευτικές. Επισήμανε ότι δεν θα αναφέρει τα ονόματα των χωρών, καθώς, όπως ανέφερε, «είναι θέμα των ίδιων να το ανακοινώσουν». Πρόσθεσε ότι «ορισμένες είναι μεγαλύτερες από άλλες, αλλά στόχος είναι να συμμετάσχουν όσο το δυνατόν περισσότερα κράτη στις Συμφωνίες του Αβραάμ».
Ο Ρούμπιο τόνισε, τέλος, ότι το υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών εξακολουθεί να διαθέτει πόρους για την επέκταση των συμφωνιών, ακόμη και καθώς οι αξιωματούχοι επικεντρώνονται στην εφαρμογή της κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα.
