Ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Μάρκο Ρούμπιο, καταδίκασε τη βίαιη καταστολή των φοιτητικών διαδηλώσεων στην πλατεία Τιεν Αν Μεν από το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ), με αφορμή τη συμπλήρωση 36 ετών από τα γεγονότα της 4ης Ιουνίου 1989.
Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X, ο Ρούμπιο ανέφερε πως οι ΗΠΑ θυμούνται την αιματηρή καταστολή και τιμούν το θάρρος των αθώων ανθρώπων που σκοτώθηκαν ή φυλακίστηκαν εκείνη την ημέρα. Όπως σημείωσε, οι αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της αυτοδιάθεσης είναι πανανθρώπινες αξίες που δεν μπορεί να εξαφανίσει το ΚΚΚ.
Ο Αμερικανός υπουργός εξέδωσε επίσης επίσημη ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η οποία αποτίνει φόρος τιμής στους διαδηλωτές και ασκεί κριτική στο κινεζικό καθεστώς για λογοκρισία και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επισημαίνεται δε ότι οι διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας ξεκίνησαν την άνοιξη του 1989 και «ενέπνευσαν ένα εθνικό κίνημα».
Εκατοντάδες χιλιάδες απλοί πολίτες στο Πεκίνο και σε όλη την Κίνα ήταν στους δρόμους για εβδομάδες, ασκώντας το δικαίωμά τους στην ελευθερία της έκφρασης και της ειρηνικής συνάθροισης, με αιτήματα τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την καταπολέμηση της ανεξέλεγκτης διαφθοράς.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας αντέδρασε με σκληρή καταστολή, στέλνοντας τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό να ανοίξει πυρ με στόχο την καταστολή των φιλοδημοκρατικών αισθημάτων των άοπλων πολιτών που είχαν συγκεντρωθεί στους δρόμους του Πεκίνου και στην πλατεία Τιενανμέν.
Το ΚΚΚ, όπως σημειώνεται, χρησιμοποίησε άρματα μάχης και πραγματικά πυρά κατά των διαδηλωτών, με αποτέλεσμα χιλιάδες νεκρούς, ενώ στη συνέχεια φέρεται να διέδωσε ότι οι φοιτητές ήταν εκείνοι που επιτέθηκαν πρώτοι στους στρατιώτες, σε μία από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις λογοκρισίας του καθεστώτος.
Ο Ρούμπιο υποστήριξε ότι το ΚΚΚ προσπαθεί να λογοκρίνει την αλήθεια, ωστόσο «ο κόσμος δεν θα ξεχάσει ποτέ». Παράλληλα, τίμησε το θάρρος των διαδηλωτών που σκοτώθηκαν, αλλά και όσων εξακολουθούν να υφίστανται διώξεις, αναζητώντας λογοδοσία και δικαιοσύνη για τα γεγονότα της 4ης Ιουνίου 1989.
Σημείωσε ακόμη ότι το θάρρος τους απέναντι στον βέβαιο κίνδυνο υπενθυμίζει ότι οι αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της αυτοδιάθεσης δεν είναι αποκλειστικά αμερικανικές αξίες, αλλά παγκόσμιες.
Τα γεγονότα είχε καταδικάσει και ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος. Έκτοτε, κάθε χρόνο στην επέτειο της σφαγής, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εκδίδει ανακοίνωση με την οποία επαναλαμβάνει την εναντίωση των ΗΠΑ.
Παράλληλα, ακτιβιστές υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανά τον κόσμο τιμούν την επέτειο της σφαγής στην Τιενανμέν. Αντιθέτως, στην Κίνα το καθεστώς παρακολουθεί και περιορίζει τις κινήσεις γνωστών υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδιαίτερα εν όψει κρίσιμων επετείων, προκειμένου να αποτραπούν διαδηλώσεις.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας έχει μακρύ ιστορικό παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ συχνά προειδοποιεί άλλες χώρες να μην αναφέρονται στο ζήτημα. Κινέζοι αποστάτες έχουν αποκαλύψει εδώ και δύο δεκαετίες ότι το ΚΚΚ θεωρεί ορισμένες ομάδες ως «δηλητηριώδεις» για την εξουσία του, επειδή ενδέχεται να προτείνουν ένα διαφορετικό όραμα για την Κίνα — όπως η πνευματική άσκηση Φάλουν Γκονγκ, οι Θιβετιανοί, οι υποστηρικτές της δημοκρατίας στην Κίνα, οι υπέρμαχοι της ανεξαρτησίας της Ταϊβάν και οι Ουιγούροι, μια εθνοτική και θρησκευτική μειονότητα που διώκεται στην επαρχία Σιντζιάνγκ. Οι κινεζικές Αρχές τις αποκαλούν «τα πέντε δηλητήρια».
