Ο Καλίν Γκεοργκέσκου, φαβορί για την προεδρία της Ρουμανίας, αποκλείστηκε από την εκλογική διαδικασία επανεκκίνησης, σύμφωνα με απόφαση της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής (BEC).
Η απόφαση προκάλεσε χάος στο Βουκουρέστι στις 9 Μαρτίου, καθώς υποστηρικτές του εν λόγω πολιτικού διαμαρτυρήθηκαν έντονα. Ο Γκεοργκέσκου είχε κερδίσει τον πρώτο γύρο των περσινών εκλογών, οι οποίες ωστόσο ακυρώθηκαν από το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας.
Ο 62χρονος πολιτικός κατέθεσε εκ νέου την υποψηφιότητά του στις 7 Μαρτίου, δίνοντας στην εκλογική επιτροπή προθεσμία 48 ωρών για να την εγκρίνει ή να την απορρίψει. Στις 9 Μαρτίου, η BEC ανακοίνωσε ότι, σύμφωνα με την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου το 2024, οι εκλογές είχαν ακυρωθεί λόγω μη συμμόρφωσης του υποψηφίου με τους εκλογικούς κανονισμούς. Σύμφωνα με την επιτροπή, θα ήταν απαράδεκτο η επαναληπτική διαδικασία να περιλαμβάνει τον ίδιο υποψήφιο.
Ο Γκεοργκέσκου επιβεβαίωσε μέσω βίντεο στο Facebook ότι θα προσφύγει στο Συνταγματικό Δικαστήριο, καθώς έχει το δικαίωμα να ασκήσει έφεση εντός 24 ωρών. Έντονες διαμαρτυρίες ξέσπασαν έξω από τα γραφεία της BEC, με εκατοντάδες υποστηρικτές να κρατούν ρουμανικές σημαίες και να φωνάζουν συνθήματα, μεταξύ των οποίων και το «Η τελευταία λύση είναι μια νέα επανάσταση». Ορισμένοι πέταξαν πέτρες και άλλα αντικείμενα στις δυνάμεις ασφαλείας, και αναποδογύρισαν ένα όχημα τηλεοπτικού σταθμού.
Ο Γκεοργκέσκου κάλεσε τους υποστηρικτές του να αποφύγουν τη βία, αναφέροντας πως η απόφαση της εκλογικής επιτροπής αποτελεί «άμεσο πλήγμα στην καρδιά της δημοκρατίας παγκοσμίως». Σε ανάρτησή του στο X πρόσθεσε πως εάν πέσει η δημοκρατία στη Ρουμανία, θα ακολουθήσει ολόκληρος ο δημοκρατικός κόσμος, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση «μόνο μια αρχή»: «Η Ευρώπη είναι πλέον δικτατορία, η Ρουμανία βρίσκεται υπό τυραννία!» δήλωσε.
Η BEC έλαβε την απόφασή της έπειτα από την ακύρωση των αποτελεσμάτων του πρώτου γύρου δύο ημέρες πριν τον προγραμματισμένο δεύτερο γύρο, στις 8 Δεκεμβρίου. Η ακύρωση είχε αποφασιστεί λόγω καταγγελιών για συντονισμένη διαδικτυακή παρέμβαση υπέρ του Γκεοργκέσκου από τη Ρωσία, κάτι που η Μόσχα αρνείται.
Η πολιτική κρίση που προκλήθηκε από την ακύρωση των εκλογών συνεχίζεται για μήνες και έχει τραβήξει την προσοχή διεθνών παραγόντων, μεταξύ των οποίων και ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζ. Ντ. Βανς. Παράλληλα, οι ρουμανικές αρχές ξεκίνησαν ποινική έρευνα κατά του Γκεοργκέσκου, κατηγορώντας τον για υποκίνηση ενεργειών κατά της συνταγματικής τάξης, υποστήριξη φασιστικών οργανώσεων, καθώς και ψευδείς δηλώσεις σχετικά με τα οικονομικά της προεκλογικής του εκστρατείας και τα περιουσιακά του στοιχεία. Ο ίδιος αρνείται όλες τις κατηγορίες.
Πριν τις εκλογές της 24ης Νοεμβρίου, ο Γκεοργκέσκου είχε χαμηλά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις και είχε δηλώσει μηδενικά έξοδα για την προεκλογική του εκστρατεία. Στη συνέχεια, εμφανίστηκαν καταγγελίες για εκλογικές παρατυπίες και ρωσική παρέμβαση. Αν και ο ίδιος έχει εκφράσει θετικά σχόλια για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και έχει αμφισβητήσει την κρατική υπόσταση της Ουκρανίας, αρνείται ότι είναι φιλορώσος.
Ο πρώτος γύρος των νέων εκλογών έχει προγραμματιστεί για τις 4 Μαΐου, ενώ εάν κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει πάνω από το 50% των ψήφων, θα διεξαχθεί δεύτερος γύρος στις 18 Μαΐου. Η προθεσμία για την υποβολή υποψηφιοτήτων λήγει τα μεσάνυχτα της 15ης Μαρτίου.
Ο Τζορτζ Σιμιόν, ηγέτης του κόμματος «Συμμαχία για την Ένωση των Ρουμάνων», είχε εκφράσει τη στήριξή του στον Γκεοργκέσκου και χαρακτήρισε τον αποκλεισμό του «νέα κατάχρηση εξουσίας και συνέχεια του πραξικοπήματος». Επίσης, απαίτησε την παραίτηση του πρωθυπουργού Μαρσέλ Τσιολάκου, αποκαλώντας τον «δικτάτορα». Σε ερώτηση αν θα είναι υποψήφιος, απάντησε ότι περιμένει την επίσημη τοποθέτηση του Γκεοργκέσκου και δεν αποκλείει κανένα ενδεχόμενο. Ο Ίλον Μασκ χαρακτήρισε την απόφαση «τρελή».
Στο μεταξύ, ο δήμαρχος του Βουκουρεστίου Νικουσόρ Νταν υπέβαλε υποψηφιότητα ως ανεξάρτητος με το σύνθημα «Τίμια Ρουμανία», ενώ ο Κριν Αντονέσκου, υποψήφιος της κυβερνητικής συμμαχίας, καταχώρισε την υποψηφιότητά του στις 9 Μαρτίου.
Του Guy Birchall
Με πληροφορίες από το Reuters και το Associated Press.
