Νέα μελέτη υποδηλώνει ότι οι επιστήμονες μπορούν να προβλέψουν την ανάπτυξη χρόνιου πόνου μόλις τρεις μέρες μετά από αυχενικό διάστρεμμα – έναν τραυματισμό που προκαλείται από την απότομη και βίαιη κάμψη του αυχένα προς τα εμπρός και μετά προς τα πίσω – αναλύοντας τα μοτίβα δραστηριότητας του εγκεφάλου και τα επίπεδα άγχους.
Το αυχενικό διάστρεμμα είναι ένα τραυματισμός του αυχένα που προκαλείται συνήθως από την πρόσκρουση ενός αντικειμένου ή άλλου οχήματος στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου και λιγότερο συχνά προκαλείται από τραυματισμούς σε αθλήματα, σωματική βία και άλλα τραύματα.
Πάνω από 3,3 εκατομμύρια ενήλικες στις ΗΠΑ επί του παρόντος βιώνουν χρόνιο πόνο ως αποτέλεσμα αυχενικού διαστρέμματος, καθιστώντας το ένα σοβαρό ζήτημα δημόσιας υγείας.
«Το χρόνιο άλγος παραμένει μια μεγάλη πηγή αναπηρίας και βασάνου παγκοσμίως, κουβαλώντας τεράστιο υγειονομικό και κοινωνικό κόστος», αναφέρουν οι συγγραφείς της μελέτης.
Καίριες περιοχές του εγκεφάλου δείχνουν πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια
Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Mental Health, εστιάζει στην επικοινωνία μεταξύ δύο κρίσιμων περιοχών του εγκεφάλου: τον ιππόκαμπο, ο οποίος λειτουργεί ως το κέντρο μνήμης του εγκεφάλου, και τον εγκεφαλικό φλοιό, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την επικαιροποίηση της μακροχρόνιας μνήμης.
Αυξημένη επικοινωνία μεταξύ αυτών των δύο περιοχών τις ακόλουθες ημέρες μετά τον τραυματισμό σχετίζεται σημαντικά με την ανάπτυξη χρόνιου πόνου, σύμφωνα με την μελέτη.
«Παρότι οι υποκείμενοι μηχανισμοί του χρόνιου άλγους δεν κατανοούνται ακόμη πλήρως, υπάρχει η υπόθεση ότι τα κυκλώματα συναισθηματικής εκμάθησης του εγκεφάλου παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και επιμονή του χρόνιου άλγους», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Αυτά τα «κυκλώματα» εστιάζουν στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου, ο οποίος είναι «υπεύθυνος για την επικαιροποίηση των νέων αναμνήσεων σε μακροχρόνιες», είπε σε δήλωση ο Πάουλο Μπράνκο, επίκουρος καθηγητής αναισθησιολογίας και ιατρικής πόνου στην Σχολή Ιατρικής του Βορειοδυτικού Πανεπιστημίου του Φάινμπεργκ (Northwestern University Feinberg School of Medicine) και πρώτος συγγραφέας της μελέτης.
Όσο πιο πολύ «μιλάει» ο ιππόκαμπος στον φλοιό, τόσο πιο πιθανό είναι για το άτομο να αναπτύξει χρόνιο άλγος, πρόσθεσε.
Τα επίπεδα άγχους παίζουν κρίσιμο ρόλο
Η έρευνα επίσης αναγνώρισε το άγχος ως κρίσιμο παράγοντα.
Στην μελέτη, οι ασθενείς που παρουσίασαν υψηλότερα επίπεδα άγχους αμέσως μετά το ατύχημά τους έδειξαν μεγαλύτερη πιθανότητα ανάπτυξης χρόνιου πόνου. «Εάν η ανάμνηση έχει υψηλή συναισθηματική σημασία, τότε κάνει αυτούς τους ασθενείς να σχετίζουν αυτή την κίνηση με πόνο», είπε ο Μπράνκο.
Αυτός ο σύνδεσμος μεταξύ αυξημένης εγκεφαλικής συνδεσιμότητας και άγχους υπογραμμίζει τις περίπλοκες διεργασίες που εμπεριέχονται στο πως αντιλαμβανόμαστε τον πόνο.
«Ενώ συχνά σκεφτόμαστε τον πόνο ως κάτι σχετικό μονάχα με έναν τραυματισμό, στην ουσία είναι ο εγκέφαλος που δημιουργεί την εμπειρία του πόνου», σημείωσε ο Μπράνκο. «Ο εγκέφαλος παίρνει την απόφαση για το εάν κάποια κίνηση θα πρέπει να είναι επίπονη ή όχι.»
Οι συγγραφείς επίσης δεν βρήκαν καμία σημαντική σχέση μεταξύ των επιπέδων του στρες και την ανάπτυξη χρόνιου πόνου.
Μετατόπιση της εστίασης από την αντιμετώπιση στην πρόληψη
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η κατανόηση του χρόνου εμφάνισης του χρόνιου πόνου θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα αντιμετώπισης από την επικέντρωση στην θεραπεία σε αυτή της πρόληψης.
«Τώρα που γνωρίζουμε ότι υπάρχει αυτή η κρίσιμη χρονική περίοδος όταν αυτό συμβαίνει, μπορούμε να επικεντρώσουμε τις προσπάθειες αντιμετώπισης σε αυτό το αρχικό στάδιο για να αποτρέψουμε τον χρόνιο πόνο αντί να προσπαθήσουμε να τον θεραπεύσουμε, κάτι το οποίο είναι πολύ πιο δύσκολο», είπε σε δήλωση τύπου ο Απκάρ Β. Απκαριάν, διευθυντής του Κέντρου Μεταφραστικής Έρευνας Πόνου και αλληλογραφών συγγραφέας.
«Εφόσον το άγχος παίζει σημαντικό ρόλο για τις αλλαγές στον εγκέφαλο, στοχεύοντας το άγχος αμέσως μετά τον τραυματισμό ίσως μπορέσει να σταματήσει αυτές τις αλλαγές, πιθανώς μέσα από φάρμακα κατά του άγχους ή άλλα», πρόσθεσε ο Απκαριάν.
Η έρευνα θα μπορούσε να ανοίξει νέες πιθανότητες για θεραπείες εστιασμένες στην δραστηριότητα και συνδεσιμότητα του ιππόκαμπου, σημείωσε.
Η έναρξη του πόνου εντοπίστηκε στη στιγμή του τραυματισμού
Η μεγάλης κλίμακας διαχρονική μελέτη, που διεξήχθη σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Technion-Israel και το Πανεπιστήμιο McGill, παρακολούθησε περισσότερους από 200 ασθενείς με αυχενικό διάστρεμμα από τον Μάρτιο του 2016 έως τον Δεκέμβριο του 2021. Από αυτούς τους συμμετέχοντες, οι 177 υποβλήθηκαν σε μαγνητική τομογραφία (ΜΤ) εντός τριών ημερών από τον τραυματισμό.
Αυτός ο πληθυσμός ασθενών παρείχε στους ερευνητές την ευκαιρία να μελετήσουν τις πρώιμες αλλαγές στον εγκέφαλο, καθώς μπόρεσαν να ανιχνεύσουν με ακρίβεια την έναρξη του πόνου στην στιγμή του ατυχήματος. Οι ερευνητές παρακολούθησαν τα επίπεδα πόνου των ασθενών για πάνω από 12 μήνες για να καθορίσουν το ποιός ανέπτυξε χρόνιο πόνο και ποιός ανέκαμψε.
Η ερευνητική ομάδα σχεδιάζει να εξερευνήσει περαιτέρω τους μηχανισμούς που οδηγούν την αντίδραση του ιππόκαμπου στον τραυματισμό, εξετάζοντας διάφορους φυσιολογικούς και ψυχολογικούς παράγοντες οι οποίοι θα μπορούσαν να επηρεάσουν αυτές τις αλλαγές. Ο στόχος τους είναι να αναπτύξουν μια πρώιμη παρέμβαση η οποία θα μπορεί αποτελεσματικά να στοχεύσει τις δυσλειτουργικές αποκρίσεις.
Οι επιπτώσεις αυτής της έρευνας εκτείνονται πέρα από την ατομική περίθαλψη του ασθενούς. Ο χρόνιος πόνος θέτει σημαντικές προκλήσεις όχι μόνο στα άτομα που επηρεάστηκαν αλλά και στην κοινωνία ως σύνολο, και μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη εξάρτηση σε οπιοειδή, συνεισφέροντας στην παγκόσμια επιδημία οπιοειδών. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας θα μπορέσουν να ενημερώσουν νέες προληπτικές στρατηγικές για την βελτίωση της ποιότητας ζωής αυτών που ζουν με χρόνιο πόνο.
