Έρευνα που δημοσιεύθηκε στις 19 Νοεμβρίου φέρνει στο φως ότι σχεδόν ένας στους πέντε εφήβους ηλικίας 11 έως 18 ετών στην Αγγλία προτιμά να αλληλεπιδρά με την τεχνητή νοημοσύνη (AI) παρά με άλλους ανθρώπους.
Τα ευρήματα προέρχονται από την τέταρτη έκθεση «Generation Isolation» της φιλανθρωπικής οργάνωσης OnSide, η οποία εξετάζει πώς διαμορφώθηκε η καθημερινότητα των νέων μετά την πανδημία της Covid-19.
Ο διευθύνων σύμβουλος της οργάνωσης, Τζέιμι Μάσραφ, υπογραμμίζει στον πρόλογο της έκθεσης:
«Έκτοτε, το Generation Isolation σκιαγραφεί μια σταθερή εικόνα της κοινωνικής ζωής των νέων: όλο και πιο ψηφιακή, συχνά μοναχική, και υπερβολικά αποκομμένη από τις εμπειρίες διά ζώσης που θεμελιώνουν το αίσθημα του ανήκειν».
Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά από την εταιρεία δημοσκοπήσεων YouGov τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, διαπίστωσε ότι πάνω από το ένα τρίτο των εφήβων χρηστών AI αναζήτησε συμβουλές, συντροφιά ή υποστήριξη μέσω τεχνητής νοημοσύνης. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν τα chatbots για πρακτικές δραστηριότητες όπως:
– βοήθεια με τα σχολικά μαθήματα,
– αναζήτηση πληροφοριών, όπως ωράρια τρένων ή προβολές κινηματογράφου, και
– συμβουλές σε θέματα όπως η μαγειρική.
Ωστόσο, ένα μικρότερο αλλά αξιοσημείωτο ποσοστό στράφηκε στην AI για πιο προσωπικά ζητήματα, όπως η κατανόηση των συναισθημάτων τους, η διαχείριση φιλικών σχέσεων και η αντιμετώπιση θεμάτων ψυχικής υγείας. Περισσότεροι από 1 στους 10 δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν chatbots απλώς για συντροφιά, επειδή ήθελαν να μιλήσουν με κάποιον.
Όταν ρωτήθηκαν γιατί προτιμούν την τεχνητή νοημοσύνη αντί της ανθρώπινης επαφής, οι απαντήσεις ήταν οι εξής:
– 51% επειδή ήταν ταχύτερο,
– 35% από περιέργεια,
– 35% επειδή το έβρισκαν διασκεδαστικό και
– 19% επειδή ήταν πιο εύκολο από το να μιλήσουν σε άνθρωπο.
Άλλοι λόγοι που αναφέρθηκαν ήταν τα οφέλη της ανωνυμίας, η επιθυμία να μην επιβαρύνουν τρίτους, η αμηχανία ή ντροπή όταν συζητούν ευαίσθητα ζητήματα με ενήλικες, καθώς και η έλλειψη διαθέσιμων ατόμων για να τους ακούσουν. Αξιοσημείωτο είναι ότι 6% εξέφρασε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην AI σε σύγκριση με τους ανθρώπους.
Η έκθεση καταγράφει επίσης άλλες ανησυχητικές τάσεις μεταξύ των νέων, όπως:
– 76% περνούν το μεγαλύτερο μέρος του ελεύθερου χρόνου τους μπροστά σε οθόνες,
– 34% δηλώνουν έντονα ή πολύ έντονα αισθήματα μοναξιάς και
– 16% αναφέρουν ότι περνούν τις περισσότερες ελεύθερες ώρες μόνοι.
Παρότι το 53% θεωρεί ότι το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βοηθούν στη δημιουργία φίλων, σχεδόν οι μισοί (49%) πιστεύουν πως οι προσωπικές συναντήσεις είναι απαραίτητες για αληθινές σχέσεις. Ο Μάσραφ σχολιάζει:
«Συνολικά, αυτά τα ευρήματα αποκαλύπτουν μια αυξανόμενη εσωτερική σύγκρουση στη ζωή των νέων, ανάμεσα σε ό,τι φαίνεται εύκολο και ό,τι πραγματικά υποστηρίζει την ευημερία τους. Οι διαδικτυακές φιλίες είναι αβίαστες, αλλά πολλοί νιώθουν περισσότερο συνδεδεμένοι όταν συναντώνται από κοντά. Η υποστήριξη από την AI είναι άμεση, αλλά δεν μπορεί να υποκαταστήσει την εμπιστοσύνη, την ενσυναίσθηση και την κατανόηση μιας ανθρώπινης συζήτησης».
Παρόμοια ανησυχητικά ευρήματα προκύπτουν και από δημοσκόπηση που δημοσίευσε στις 18 Νοεμβρίου η οργάνωση Mental Health UK. Σύμφωνα με τη μελέτη της Censuswide:
– τα δύο τρίτα των χρηστών chatbot τα βρήκαν ωφέλιμα,
– πάνω από το 25% ένιωσε λιγότερο μόνο του,
– το 21% έλαβε χρήσιμες συμβουλές για τη διαχείριση αυτοκτονικών σκέψεων.
Παρ’ όλα αυτά, η Mental Health UK εκφράζει έντονους προβληματισμούς για τους κινδύνους που συνοδεύουν τη χρήση chatbots, επισημαίνοντας ότι σε κάποιες περιπτώσεις παρείχαν αποθαρρυντικές πληροφορίες. Ενδεικτικά:
– 11% ανέφεραν επιδείνωση ή πρόκληση συμπτωμάτων ψύχωσης,
– 11% ένιωσαν εντονότερη κατάθλιψη ή άγχος
– 9% συνάντησαν σκέψεις αυτοτραυματισμού ή αυτοκτονίας με αφορμή τη χρήση AI.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, ακρόαση της Επιτροπής Δικαστικών Υποθέσεων της Γερουσίας στις 16 Σεπτεμβρίου επικεντρώθηκε στους πιθανούς κινδύνους των chatbot, με γονείς να μιλούν για τραυματικές εμπειρίες που βίωσαν τα παιδιά τους. Στις 6 Νοεμβρίου κατατέθηκαν επτά μηνύσεις κατά της OpenAI, δημιουργού της ChatGPT, με την κατηγορία ότι το chatbot συνέβαλε σε αυτοτραυματισμούς. Η εταιρεία απάντησε:
«Πρόκειται για μια απίστευτα σπαρακτική κατάσταση. Εκπαιδεύουμε το ChatGPT ώστε να αναγνωρίζει και να ανταποκρίνεται σε ενδείξεις ψυχικής ή συναισθηματικής δυσφορίας, να αποφορτίζει τις συνομιλίες και να κατευθύνει τους χρήστες προς πραγματική υποστήριξη. Συνεχίζουμε να βελτιώνουμε τις απαντήσεις του ChatGPT σε λεπτές περιστάσεις, σε στενή συνεργασία με ειδικούς ψυχικής υγείας».
Με τη συμβολή του Ρομπ Σάμπο
