Σε εφαρμογή από 1η Οκτωβρίου τίθεται η νέα νομοθεσία του υπουργείου Τουρισμού για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, έχοντας στο επίκεντρο δύο βασικούς στόχους: να διασφαλίσει την πρόσβαση σε στέγη και να αναβαθμιστεί η τουριστική προσφορά της χώρας. Όπως επεσήμανε η υπουργός Τουρισμού κα Όλγα Κεφαλογιάννη, «το ζητούμενο είναι οι Έλληνες να μπορούν να βρουν στέγη, διότι η έλλειψη κατοικίας διαταράσσει την κοινωνική συνοχή», προσθέτοντας ότι «ποιοτικός τουρισμός σημαίνει κανόνες, σημαίνει μέτρο, ισορροπία και τήρηση νομιμότητας».
Σύμφωνα με τον νέο νόμο 5170/2025, από το 2026 δεν θα επιτρέπονται νέες εγγραφές για βραχυχρόνιες μισθώσεις, ενώ ειδικά οι μισθώσεις μέσω του προγράμματος Golden visa απαγορεύονται ρητά. Τα ακίνητα που θα παραμείνουν στις πλατφόρμες θα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα λειτουργικά κριτήρια, όπως να έχουν ασφαλιστήριο συμβόλαιο αστικής ευθύνης, να διαθέτουν κλιματισμό-αερισμό, φωτισμό και να είναι χώροι κύριας χρήσης βάσει του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού. Επιπλέον, απαιτείται Υπεύθυνη Δήλωση ηλεκτρολόγου και πιστοποιητικό μυοκτονίας. Παράλληλα, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων θα πραγματοποιεί τακτικούς ελέγχους, είτε μέσω των δικών της υπηρεσιών είτε με μικτά συνεργεία, αποστέλλοντας παράλληλα αυτοματοποιημένα μηνύματα στους ιδιοκτήτες.
Η Γενική Γραμματέας Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης, Βασιλική Κουτσούκου, ανέφερε ότι από το καλοκαίρι έχει αποσταλεί το πρώτο αυτοματοποιημένο μήνυμα στους ιδιοκτήτες που έχουν ακίνητα εγγεγραμμένα στο Μητρώο Ακινήτων, ενώ στις 19 Σεπτεμβρίου εκδόθηκε εγκύκλιος που λειτουργεί ως οδηγός με όλα τα απαραίτητα πιστοποιητικά και έγγραφα που πρέπει να υπάρχουν σε κάθε φάκελο.
Από 1η Οκτωβρίου θα γίνει ένα πρώτο ξεκαθάρισμα όσον αφορά τους χώρους κύριας χρήσης, οπότε θα έχουμε τα πρώτα αποτελέσματα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Η πιο σημαντική αλλαγή αφορά τα ακίνητα μη κύριας χρήσης, τα οποία θα διαγραφούν από την πλατφόρμα της ΑΔΕ από την 1η Οκτωβρίου. Η υπουργός, ξεκαθάρισε ότι ο νόμος ψηφίστηκε τον Ιανουάριο, με το απαραίτητο διάστημα προσαρμογής, και πλέον μόνο ακίνητα κύριας χρήσης θα μπορούν να εκμισθώνονται βραχυχρόνια. Στα τρία πρώτα δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας έχει ήδη παγώσει η δυνατότητα νέων εγγραφών, ενώ εξετάζεται η επέκταση του μέτρου και σε άλλες περιοχές όπου εντοπίζεται κοινωνική πίεση. Παράλληλα, η κυβέρνηση μελετά καλές πρακτικές από το εξωτερικό, όπως το παράδειγμα της Γαλλίας, ώστε να υιοθετήσει ένα μοντέλο προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες ανάγκες της χώρας.
Στο νέο πλαίσιο προβλέπονται αυστηρές κυρώσεις για τα νομικά πρόσωπα που παραβαίνουν τον νόμο, με βασικό πρόστιμο τα 5.000 ευρώ, το οποίο πολλαπλασιάζεται σε περίπτωση που το ίδιο νομικό πρόσωπο επαναλάβει την παράβαση. Για να διασφαλιστεί η διαφάνεια, οι έλεγχοι θα γνωστοποιούνται δέκα ημέρες πριν, χωρίς δυνατότητα υπεκφυγών. Η διαμόρφωση του νέου προτύπου ελέγχων απαίτησε δέκα μήνες εντατικών συνεδριάσεων, ενώ ήδη έχουν σχεδιαστεί προσλήψεις νέου προσωπικού μέσω ΑΣΕΠ και δημιουργία ειδικών κλιμακίων που θα λειτουργούν αυτοτελώς.
Για τους ιδιοκτήτες προβλέπεται ότι αν κάποιος διαθέτει τρία ακίνητα μπορεί να επιλέξει ποιο από αυτά θα εκμισθώνει βραχυχρόνια. Όλα τα υπόλοιπα ακίνητα μη κύριας χρήσης θα διαγράφονται αυτόματα από την πλατφόρμα, με τον Αριθμό Μητρώου Ακινήτου (Α.Μ.Α) να ακυρώνεται χωρίς επιπλέον έλεγχο. Ακόμη κι αν υπάρχουν κρατήσεις μήνες πριν, οι έλεγχοι θα εφαρμόζονται κανονικά.
Η κυβέρνηση δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην κοινωνική διάσταση της ρύθμισης. «Μιλάμε για την κοινωνική συνοχή – αυτό προέχει», τόνισε η υπουργός, εκτιμώντας ότι μέχρι το τέλος του έτους θα υπάρχουν τα πρώτα αποτελέσματα. Ωστόσο, παραδέχτηκε ότι «από μόνη της η απαγόρευση δεν λύνει το πρόβλημα», γι’ αυτό και θα εξεταστούν επιπλέον κίνητρα και αντικίνητρα για την καλύτερη εφαρμογή του νόμου.
Στο χωροταξικό επίπεδο, η Γενική Γραμματεία επεσήμανε ότι θα λαμβάνεται υπ’ όψιν αν μια περιοχή είναι ήδη κορεσμένη, ώστε να μην δημιουργούνται νέα ακίνητα για βραχυχρόνιες μισθώσεις. Δεν πρόκειται για ποσοστώσεις, αλλά για διαχείριση της τάσης ανάπτυξης κάθε περιοχής. Σε ερώτηση σχετικα με τα λεγόμενα service apartments, τα οποία λειτουργούν εκτός πλαισίου, θα θεωρούνται παράνομα αν δεν είναι καταχωρημένα ως νόμιμα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Η συζήτηση επεκτάθηκε και στη διεθνή ανταγωνιστικότητα. Η εφημερίδα The Epoch Times έθεσε το ερώτημα πώς θα επηρεάσει η νέα ρύθμιση τη θέση της Ελλάδας σε σχέση με άλλες χώρες που έχουν πιο χαλαρό καθεστώς. Η υπουργός Τουρισμού απάντησε ότι «το να έχουμε κάποιες ελάχιστες λειτουργικές προτεραιότητες θεωρούμε ότι μας αναβαθμίζει ως χώρα, ως προορισμό που επιδιώκει να έχει ποιοτική τουριστική προσφορά». Μάλιστα, αποκάλυψε ότι η πιο γνωστή πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης είχε χαιρετίσει με επιστολή την κατεύθυνση της ελληνικής νομοθεσίας, επισημαίνοντας ότι κι εκείνη θέλει να προσφέρει ποιοτικές υπηρεσίες στους πελάτες της.
Η υπουργός επεσήμανε ακόμη ότι ο τουρισμός καταγράφει υψηλές επιδόσεις με αύξηση ταξιδιωτικών εισπράξεων κατά 12,5% στο πρώτο επτάμηνο του 2025 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024, ενώ συνεχίζεται η ενίσχυση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης. Το σημαντικό, όπως τόνισε, είναι ότι η τουριστική δραστηριότητα επεκτείνεται πλέον και στους μήνες εκτός αιχμής, κάτι που αποτελεί βασική στρατηγική επιδίωξη.
Με όλα αυτά, το νέο πλαίσιο για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις φιλοδοξεί να εξισορροπήσει την προστασία της κοινωνικής συνοχής με την ενίσχυση της τουριστικής δυναμικής, διαμορφώνοντας ένα περιβάλλον δίκαιου ανταγωνισμού και ποιοτικής φιλοξενίας.
Στο επίσημο δελτίο Τύπου του υπουργείου Τουρισμού συνοψίζονται τα εξής βασικά σημεία:
- Σε ισχύ από 1η Οκτωβρίου 2025 ο Ν. 5170/2025 για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις
- Δεν επιτρέπεται νέα εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής στα 3 πρώτα δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας για το 2025 και το 2026
Τα ακίνητα πρέπει:
- Να είναι χώροι κύριας χρήσης βάσει Νέου Οικοδομικού Κανονισμού
- Να διαθέτουν φυσικό φωτισμό, αερισμό και κλιματισμό
- Να έχουν ασφαλιστήριο συμβόλαιο αστικής ευθύνης
- Να συνοδεύονται από Υπεύθυνη Δήλωση ηλεκτρολόγου και πιστοποιητικό μυοκτονίας
Για την εφαρμογή των παραπάνω, προβλέπονται έλεγχοι συμμόρφωσης από το υπουργείο Τουρισμού και την ΑΑΔΕ και σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του ιδιοκτήτη κυρώσεις και πρόστιμα αντίστοιχα με αυτά των τουριστικών καταλυμάτων.
Η ΑΑΔΕ έχει αποστείλει ηλεκτρονικές ενημερώσεις σε όλους τους διαχειριστές με Αριθμό Μητρώου Ακινήτου, ενώ σχετική εγκύκλιος αποστέλλεται με αυτοματοποιημένα μηνύματα
Στη συνέντευξη Τύπου συμμετείχαν η γενική γραμματέας Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης Βασιλική Κουτσούκου, ο ειδικός σύμβουλος της υπουργού Κωνσταντίνος Ζήκος, η αναπληρώτρια προϊσταμένη Διεύθυνσης Ποιοτικών Προτύπων Μαρία Κιάμου, καθώς και η υφυπουργός Τουρισμού Άννα Καραμανλή και η υπηρεσιακή γραμματέας Ιωάννα Χρήστου.
