Οι έμμεσες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς για να εξασφαλιστεί η απελευθέρωση των ομήρων με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση Παλαιστινίων κρατουμένων και το τέλος του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας άρχισαν χθες Δευτέρα στο Σαρμ ελ Σέιχ, λουτρόπολη της Αιγύπτου, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να διαβεβαιώνει πως το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα είναι διατεθειμένο να κάνει συμβιβασμούς.
Η πρώτη σειρά συνομιλιών ανάμεσα στη Χαμάς και τους μεσολαβητές – Αίγυπτο, Κατάρ, ΗΠΑ – ολοκληρώθηκε σε θετική ατμόσφαιρα, όπως μετέδωσε νωρίς σήμερα το Al Qahera News, τηλεοπτικό δίκτυο που θεωρείται προσκείμενο στην αιγυπτιακή υπηρεσία πληροφοριών, διευκρινίζοντας πως οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να συνεχιστούν σήμερα. Η ισραηλινή αντιπροσωπεία έφθασε εκεί χθες.
Οι αντιπρόσωποι της Αιγύπτου και του Κατάρ «συνεργάζονται με τα δυο μέρη για να δημιουργηθεί μηχανισμός» που θα επιτρέψει την απελευθέρωση των ομήρων με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση κρατουμένων, είχε αναφέρει το ίδιο μέσο νωρίτερα.
Οι διαπραγματεύσεις, που βασίζονται στο σχέδιο των είκοσι σημείων που πρότεινε ο Aμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, άρχισαν χθες, παραμονή της δεύτερης επετείου της φονικής εφόδου της Χαμάς σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας στις 7 Οκτωβρίου 2023, δίνοντας έναυσμα στις διετείς πλέον στρατιωτικές επιχειρήσεις.
«Πιστεύω πως (η διαπραγμάτευση) πάει πολύ καλά και πιστεύω πως η Χαμάς δέχτηκε πολύ σημαντικά πράγματα», είπε χθες ο 79χρονος Ρεπουμπλικανός πρόεδρος, εκφράζοντας αισιοδοξία για την πιθανότητα συμφωνίας. Έδωσε δε εντολή στον γαμπρό του, Τζάρεντ Κούσνερ, και στον ειδικό απεσταλμένο Στηβ Γουίτκοφ να μεταβούν στην Αίγυπτο, ζητώντας γρήγορη πρόοδο.
«Αναμένουμε δύσκολες και περίπλοκες διαπραγματεύσεις», δεδομένου πως το Ισραήλ «συνεχίζει τον πόλεμο εξολόθρευσης», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο πηγή προσκείμενη στις συνομιλίες, εκτιμώντας πως θα διαρκέσουν «αρκετές ημέρες».
Σύμφωνα με πηγές του AFP ενήμερες για τις συνομιλίες, η ισραηλινή αντιπροσωπεία και αυτή της Χαμάς θα συμμετάσχουν σε έμμεσες διαπραγματεύσεις στο ίδιο κτήριο, αλλά σε χωριστές αίθουσες, με τους μεσολαβητές να μεταφέρουν τα μηνύματα της μιας πλευράς στην άλλη.
Επικεφαλής της ομάδας της παλαιστινιακής τρομοκρατικής οργάνωσης που πήγε στην Αίγυπτο είναι ο Χαλίλ αλ Χάγια, που γλίτωσε από την αεροπορική επίθεση του Ισραήλ στο Κατάρ κατά των διαπραγματευτών της Χαμάς, λιγότερο από έναν μήνα πριν – στην οποία, όμως, σκοτώθηκε ο γιος του.
Μηχανισμοί
Σύμφωνα με ανώτερο στέλεχος του κινήματος, η αντιπροσωπεία της Χαμάς επρόκειτο να έχει συνομιλίες χθες το πρωί στο Κάιρο με αξιωματούχους της Αιγύπτου και του Κατάρ, πριν από την επίσημη έναρξη των διαπραγματεύσεων στο Σαρμ ελ Σέιχ, οι οποίες θα ήταν επικεντρωμένες στους «μηχανισμούς κατάπαυσης του πυρός, αποχώρησης των δυνάμεων κατοχής και ανταλλαγής αιχμαλώτων», όπως εξήγησε.
Προχθές Κυριακή, η Χαμάς εξέφρασε την επιθυμία της να «αρχίσει αμέσως τη διαδικασία ανταλλαγής αιχμαλώτων», απαιτώντας από «το Ισραήλ να τερματίσει όλες τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στο σύνολο της Λωρίδας της Γάζας» και ισχυριζόμενη πως «οι παρατάξεις της αντίστασης θα βάλουν τέλος στις στρατιωτικές επιχειρήσεις τους».
Το σχέδιο του Αμερικανού προέδρου, που ανακοινώθηκε την 29η Σεπτεμβρίου, προβλέπει κατάπαυση του πυρός, απελευθέρωση εντός 72 ωρών των ομήρων, την απόσυρση κατά στάδια του ισραηλινού στρατού από τη Λωρίδα της Γάζας και τον αφοπλισμό της παλαιστινιακής οργάνωσης.
Στην απάντησή της στο σχέδιο Τραμπ, η Χαμάς ανέφερε την Παρασκευή πως είναι έτοιμη να απελευθερώσει όλους τους ομήρους για να εξασφαλιστεί «το τέλος του πολέμου» και η «πλήρης ισραηλινή απόσυρση» από τον μικρό παραθαλάσσιο θύλακο.
Όμως δεν έκανε καμιά αναφορά στον αφοπλισμό της, στοιχείο-κλειδί της πρότασης, τονίζοντας ότι εννοεί να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε συζήτηση για το μέλλον της Γάζας, κάτι που δεν προβλέπει το αμερικανικό σχέδιο.
Από την πλευρά του Ισραήλ, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου διαβεβαιώνει πως υποστηρίζει το σχέδιο Τραμπ, όμως ταυτόχρονα διαμηνύει πως ο στρατός του θα παραμείνει στο μεγαλύτερο μέρος της Λωρίδας της Γάζας, που ελέγχει σήμερα κατά περίπου το 75%, σύμφωνα με ισραηλινές πηγές. Επιμένει ακόμη πως θεωρεί απαραίτητη προϋπόθεση τον αφοπλισμό της Χαμάς.
Βομβαρδισμοί
Σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων «θα ξαναρχίσουμε τη μάχη», δήλωσε προχθές ο επικεφαλής του γενικού επιτελείου του Ισραήλ, ο Εγιάλ Ζαμίρ.
Παρά τις προσπάθειες των μεσολαβητών, μέχρι τώρα δεν έχει επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός με διάρκεια. Οι δυο προηγούμενες συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός, τον Νοέμβριο του 2023 και στις αρχές του 2025, επέτρεψαν την επιστροφή Ισραηλινών ομήρων, ζωντανών και νεκρών, με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση Παλαιστινίων που κρατούνται σε ισραηλινές φυλακές.
Στη Λωρίδα της Γάζας, η πολιτική προστασία έκανε λόγο για νέους βομβαρδισμούς του Ισραήλ, ιδίως στην πόλη της Γάζας (βόρεια) και στη Χαν Γιούνις (νότια), όπου σκοτώθηκαν τουλάχιστον δυο Παλαιστίνιοι.
Εκδηλώσεις
Στο Ισραήλ οργανώνονται σήμερα εκδηλώσεις για την επέτειο της πιο πολύνεκρης επίθεσης που υπέστη η χώρα στην ιστορία της. Το πρωί, προβλέπεται συγκέντρωση κοντά στο κιμπούτς Μπεερί, στον χώρο όπου είχε λάβει χώρα το φεστιβάλ μουσικής Νόβα, που μετατράπηκε σε «τόπο σφαγής» 370 ανθρώπων το πρωί εκείνου του Σαββάτου.
Άλλη σημαντική στιγμή της ημέρας αναμένεται να καταγραφτεί όταν νυχτώσει στο Τελ Αβίβ, όπου οργανώνεται εκδήλωση με πρωτοβουλία των οικογενειών των θυμάτων της επίθεσης στην «πλατεία των ομήρων». Πάντως, οι επίσημες τελευτές δεν προβλέπεται να γίνουν παρά τη 16η Οκτωβρίου, αφού ολοκληρωθούν οι εορτές Σουκότ. Κατά σύμπτωση του εβραϊκού εορτολογίου, σήμερα είναι η πρώτη ημέρα αυτών των εορτών.
Η έφοδος της 7ης Οκτωβρίου 2023 είχε αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 1.219 άνθρωποι από την ισραηλινή πλευρά, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με απολογισμό του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένο σε επίσημα δεδομένα. Από τους 251 ανθρώπους που απήχθησαν εκείνη την ημέρα, οι 47 κρατούνται ακόμη όμηροι στη Λωρίδα της Γάζας. Από αυτούς, οι 25 έχουν κηρυχθεί νεκροί από τον ισραηλινό στρατό.
