Σοβαρές καταγγελίες για την ποιότητα κατασκευής του νέου λιμανιού κρουαζιέρας στην Πειραϊκή θα παρουσιάσει στις 19 Φεβρουαρίου στις Βρυξέλλες ο ομότιμος καθηγητής θαλάσσιου περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Πειραιά και εκπρόσωπος του Παρατηρητηρίου Πειραϊκής Βασίλης Τσελέντης, ενώπιον της Επιτροπής Αναφορών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Την ώρα που το έργο χρηματοδοτείται κατά 95% από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με το συνολικό ποσό να φτάνει τα 135 εκατομμύρια ευρώ, αυτοψία που πραγματοποίησαν δύτες του Παρατηρητηρίου Πειραϊκής τον Οκτώβριο αποκάλυψε εκτεταμένες φθορές στην κατασκευή. Το βιντεοληπτικό υλικό που θα παρουσιαστεί στην Επιτροπή καταγράφει σοβαρές διαβρώσεις και ρηγματώσεις στα κυψελωτά τσιμεντοκιβώτια (κεσόν) της νέας προβλήτας, μόλις 2,5 χρόνια μετά την πόντισή τους.
«Οι ζημιές θέτουν σε κίνδυνο την επάρκεια του δομικού στοιχείου, το οποίο πρέπει να ανταποκρίνεται σε ισχυρές καταπονήσεις από την κυματική ενέργεια της θάλασσας», τονίζει στην αναφορά του (υπ’ αριθμ. 1260/2024) ο καθηγητής Τσελέντης. Δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για την περαιτέρω διάβρωση και του υπόλοιπου οπλισμού. Πολλά από τα κεσόν έχουν αδειάσει εντελώς με αποτέλεσμα τα τοξικά υλικά που περιείχαν να διοχετευθούν στη θάλασσα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει συγκεκριμένες δεσμεύσεις για τη χρηματοδότηση του έργου, που περιλαμβάνουν την επέκταση του επιβατικού σταθμού κρουαζιέρας σε νέα προβλήτα και τη δημιουργία υποδομών για την ηλεκτροδότηση των ελλιμενισμένων πλοίων από την ξηρά. Ωστόσο, η αποκάλυψη των κατασκευαστικών αστοχιών εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την τήρηση των προδιαγραφών και τη διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Η υπόθεση προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς τα προβλήματα εμφανίστηκαν σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα μετά την κατασκευή, θέτοντας ζητήματα για τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια και βιωσιμότητα του έργου. Η παρουσίαση του καθηγητή Τσελέντη στις Βρυξέλλες αναμένεται να προκαλέσει σημαντικές εξελίξεις στην πορεία του έργου και τον έλεγχο της διαχείρισης των ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Σύμφωνα με την αναφορά που κατατέθηκε στην Επιτροπή, έχουν εντοπιστεί εκτεταμένες φθορές στα κρηπιδώματα του νέου επιβατικού σταθμού κρουαζιέρας, με το σκυρόδεμα να παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα αποκόλλησης, ιδιαίτερα στο υποθαλάσσιο τμήμα του προσήνεμου μόλου. «Η διάβρωση του μεταλλικού οπλισμού προκαλεί σημαντικές επιζήμιες επιδράσεις στο σκυρόδεμα των επηρεαζόμενων δομών», επισημαίνει χαρακτηριστικά ο καθηγητής.
Το έργο, με αρχικό προϋπολογισμό 139 εκατ. ευρώ από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία της περιόδου 2014-2020, έχει ήδη παρουσιάσει σημαντικές καθυστερήσεις λόγω προσφυγών στο ΣτΕ. Μάλιστα, αναγκάστηκε να επανυποβληθεί στο νέο πρόγραμμα 2021-2027 με τροποποιημένο προϋπολογισμό 114,3 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 86,92 εκατ. θα καλυφθούν από ευρωπαϊκά κονδύλια και τα 27,3 εκατ. από τον ΟΛΠ.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι, σύμφωνα με τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του 2023, το σκυρόδεμα που επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί θα ήταν «υψηλής ποιότητας που δεν επιτρέπει τη διείσδυση υγρασίας». Ωστόσο, μόλις δύο χρόνια μετά την εγκατάσταση, τα κρηπιδώματα παρουσιάζουν σημαντικές αστοχίες και ζημιές.
Ο καθηγητής θέτει καίρια ερωτήματα σχετικά με το ποιος πιστοποίησε ότι η κατασκευαστική διαδικασία είναι σύμφωνη με τις αυστηρές προδιαγραφές, καθώς και τον ρόλο του ανεξάρτητου φορέα HILL INTERNATIONAL, ο οποίος, σύμφωνα με τη σύμβαση παραχώρησης του λιμανιού, έχει τη συνολική ευθύνη διασφάλισης των τεχνικών και νομικών απαιτήσεων.
Επιπλέον, εγείρονται σοβαρά ερωτήματα για την ανθεκτικότητα των κατασκευών στις επερχόμενες κλιματικές αλλαγές, με τον καθηγητή να υπενθυμίζει την καταστροφή του προσήνεμου μόλου στη Μαρίνα Ζέας το 2005.
Παράλληλα, ζητείται διευκρίνιση για τον τρόπο κατανομής των νέων κονδυλίων που θα καλύψουν το κόστος των επισκευών και την επιβολή προστίμων για τη μη τήρηση των κατασκευαστικών προδιαγραφών. Επίσης, ζητείται από το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) να διασφαλίσει την αξιοπιστία των δειγματοληψιών και των εργαστηριακών αναλύσεων.
Τις αστοχίες της κατασκευαστικής εταιρείας καλούνται να πληρώσουν οι Έλληνες φορολογούμενοι, μιας και η χρηματοδότηση γίνεται πλέον κατά το ήμισυ από την Περιφέρεια Αττικής, η οποία έχει εντάξει το έργο στο Επιχειρησιακό της πρόγραμμα, ενώ μεταθέτει τον έλεγχο της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης στη λιμενική αρχή και στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ήδη έχει καταβληθεί από την περιφέρεια Αττικής προς την ΟΛΠ-COSCO το ποσόν 19.578.373,27 ευρώ μέσω ΣΑΕΠ 0851 και η πρώτη περίοδος του ΕΣΠΑ έληξε τον Ιούνιο του 2023. .
H EE ενέκρινε τη συνέχιση του έργου το καλοκαίρι του 2024 αρκούμενη σε υποσχέσεις της Ελληνικής πλευράς περί προγραμματισμού ηλεκτροδότησης των δύο νέων θέσεων κρουαζιέρας χωρίς να υπάρχουν μελέτες μέσα στο master plan ( REGIO.G.3/KN), μη γνωρίζοντας για τις κατασκευαστικές αστοχίες και τους συνεπαγόμενους κινδύνους που αντιμετωπίζει το έργο, και που αναδεικνύονται μέσω αυτής της αναφοράς.
Εν κατακλείδι, αναφέρεται πως είναι προφανές ότι ΠΡΕΠΕΙ να διακοπεί κάθε χρηματοδότηση προς την COSCO και να μην προχωρήσει το αχρείαστο και περιβαλλοντικά επικίνδυνο λιμάνι της Πειραϊκής.
