Η αντικατασκοπευτική υπηρεσία της Ουκρανίας συνέλαβε Κινέζο πατέρα και γιο,με την κατηγορία της απόπειρας λαθραίας εξαγωγής τεχνολογίας αντιαεροπορικών πυραύλων από τη χώρα, η οποία πλήττεται από τον πόλεμο.
Την ανακοίνωση των συλλήψεων πραγματοποίησε στις 9 Ιουλίου η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU) μέσω του επίσημου καναλιού της στο Telegram, διευκρινίζοντας ότι οι δύο ύποπτοι συνελήφθησαν ενώ επιχειρούσαν να μεταφέρουν διαβαθμισμένα έγγραφα σχετικά με το ουκρανικό πυραυλικό σύστημα RK-360MC Neptune στην Κίνα.
Οι πύραυλοι Neptune, που έχουν αναπτυχθεί από ουκρανικά εργαστήρια και είναι σε επιχειρησιακή λειτουργία από το 2020, έχουν σχεδιαστεί κυρίως για πλήγματα κατά πλοίων από παράκτιες θέσεις.
Το οπλικό σύστημα βρέθηκε στο διεθνές προσκήνιο τον Απρίλιο του 2022, όταν ουκρανικές δυνάμεις το χρησιμοποίησαν για να βυθίσουν το ρωσικό καταδρομικό Moskva, ναυαρχίδα του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας της Ρωσίας.
Το περιστατικό έγινε λίγο μετά την πλήρη κλιμάκωση της σύγκρουσης με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Σύμφωνα με την SBU, ο νεότερος ύποπτος είναι 24 ετών, πρώην φοιτητής τεχνικού πανεπιστημίου του Κιέβου, ο οποίος παρέμεινε στην Ουκρανία αφού αποβλήθηκε το 2023 λόγω χαμηλών ακαδημαϊκών επιδόσεων. Ο πατέρας του, δεύτερος ύποπτος, διαμένει στην Κίνα αλλά μετέβαινε περιοδικά στην Ουκρανία για να επιβλέπει προσωπικά τις κατασκοπευτικές δραστηριότητες του γιου του. Ο νεαρός φέρεται να επιχείρησε να στρατολογήσει Ουκρανό πολίτη, ο οποίος είχε συμμετοχή στην ανάπτυξη νέων στρατιωτικών τεχνολογιών, για να εξασφαλίσει τεχνικά έγγραφα σχετικά με την κατασκευή των πυραύλων Neptune.
Η SBU ανέφερε ότι συνέλαβε τον πρώην φοιτητή επ’ αυτοφώρω τη στιγμή που παραλάμβανε τα διαβαθμισμένα έγγραφα, ενώ αργότερα εντόπισε και συνέλαβε τον πατέρα του, ο οποίος φέρεται να είχε την ευθύνη της μεταβίβασης των πληροφοριών στις κινεζικές υπηρεσίες πληροφοριών.
Κατασχέθηκαν, επίσης, κινητά τηλέφωνα που, σύμφωνα με τις αρχές, περιέχουν αποδεικτικά στοιχεία της αλληλογραφίας και της οργάνωσης των κατασκοπευτικών ενεργειών των δύο κατηγορουμένων.
Η Εισαγγελία της Ουκρανίας επιβεβαίωσε τις συλλήψεις σε ξεχωριστή ανακοίνωση, διευκρινίζοντας ότι ο νεότερος ύποπτος συνελήφθη στις 26 Ιουνίου, ενώ ο πατέρας του συνελήφθη στις 9 Ιουλίου, δύο ημέρες μετά την άφιξή του στο Κίεβο από την Κίνα και αφότου επισκέφθηκε την κινεζική πρεσβεία την επόμενη ημέρα.
Σε βάρος και των δύο ανδρών έχουν απαγγελθεί κατηγορίες για κατασκοπεία· αν κριθούν ένοχοι, κινδυνεύουν με ποινή κάθειρξης έως και 15 ετών, σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ουκρανίας.
Οι συλλήψεις έρχονται να επιβαρύνουν περαιτέρω τις ήδη τεταμένες σχέσεις μεταξύ Πεκίνου και Κιέβου.
Το Πεκίνο είχε διακηρύξει «χωρίς όρια» εταιρική σχέση με τη Μόσχα παραμονές της έναρξης του πολέμου, ο οποίος διανύει πλέον το τέταρτο έτος του. Το καθεστώς του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας έχει δεχθεί διεθνή κριτική επειδή βοηθά τη Ρωσία να παρακάμψει τις δυτικές κυρώσεις και αποτελεί σήμερα σημαντικό προμηθευτή διπλής χρήσης προϊόντων που ενισχύουν τη ρωσική πολεμική βιομηχανία.
Τον Απρίλιο, η Ουκρανία συνέλαβε δύο Κινέζους πολίτες που πολεμούσαν στο πλευρό της Ρωσίας. Οι ουκρανικές αρχές υποστηρίζουν πως διαθέτουν στοιχεία ότι πολλοί περισσότεροι Κινέζοι μάχονται στα πεδία των μαχών, ενώ το Πεκίνο έχει πλήρη γνώση της στρατολόγησης πολιτών του μέσω κινεζικών κοινωνικών δικτύων, χωρίς όμως να παρεμβαίνει. Η κινεζική κυβέρνηση έχει διαψεύσει αυτές τις κατηγορίες.
Τον Μάιο, ο επικεφαλής της ουκρανικής στρατιωτικής κατασκοπείας, Όλα Ιβασένκο, δήλωσε ότι η υπηρεσία του διαθέτει επιβεβαιωμένα στοιχεία πως η Κίνα προμηθεύει εργαλειομηχανές, ειδικά χημικά, πυρίτιδα και άλλα εξαρτήματα σε 20 ρωσικά εργοστάσια οπλικών συστημάτων.
Στο πρόσφατο Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ολλανδία τον Ιούνιο, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι κατηγόρησε κινεζικές εταιρείες ότι διαδραματίζουν βασικό ρόλο στο παγκόσμιο δίκτυο κρατικών και μη κρατικών παραγόντων που συντηρούν τη ρωσική πολεμική μηχανή.
«Το δίκτυο αυτό περιλαμβάνει τη Ρωσία, τη Βόρεια Κορέα, το παρόν καθεστώς στο Ιράν, κινεζικές εταιρείες και αμέτρητα σχήματα ανά τον κόσμο που συμβάλουν στην παραγωγή όπλων και την εκτέλεση επιχειρήσεων εναντίον της χώρας μας, του λαού μας και της Ευρώπης μας», τόνισε ο Ουκρανός πρόεδρος στους ηγέτες του ΝΑΤΟ.
