Η συριακή προεδρία ανακοίνωσε ότι επετεύχθη συμφωνία με τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) για την ενσωμάτωση των πολιτικών και στρατιωτικών θεσμών της κουρδικής αυτόνομης διοίκησης στις κρατικές δομές της Συρίας.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η συμφωνία, που υπογράφεται από τον μεταβατικό πρόεδρο της Συρίας Άχμεντ αλ Σάρα και τον στρατιωτικό διοικητή των SDF Μαζλούμ Άμπντι, προβλέπει ότι το συριακό κράτος θα αναλάβει τον έλεγχο των συνόρων, των αεροδρομίων και των ενεργειακών εγκαταστάσεων στη βορειοανατολική Συρία.
Οι SDF, που υποστηρίζονταν από τις ΗΠΑ και διατηρούσαν έλεγχο σε μεγάλο μέρος των περιοχών αυτών, συμφώνησαν να υποστηρίξουν τη νέα κυβέρνηση στην αντιμετώπιση των υπολειμμάτων του προηγούμενου καθεστώτος, καθώς και κάθε απειλής για την ασφάλεια και την ενότητα της χώρας. Η εφαρμογή της συμφωνίας αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους.
Μετά την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ τον Δεκέμβριο από ισλαμιστικές δυνάμεις που υποστηρίζονταν από την Τουρκία, υπήρξαν συγκρούσεις μεταξύ των SDF και των φιλοτουρκικών οργανώσεων. Η Άγκυρα θεωρεί τις SDF και την κουρδική πολιτοφυλακή YPG παρακλάδι του PKK και τις χαρακτηρίζει «τρομοκρατικές οργανώσεις», αν και οι ΗΠΑ και οι δυτικοί σύμμαχοί τους δεν συμμερίζονται αυτή την άποψη.
Η Δαμασκός επιδίωκε να εντάξει τις SDF στις νέες συριακές δυνάμεις ασφαλείας, ενώ ο Άμπντι είχε ζητήσει την ενσωμάτωσή τους ως ενιαίο σώμα στο υπουργείο Άμυνας, πρόταση που απορρίφθηκε από την κυβέρνηση.
Στο κείμενο της συμφωνίας τονίζεται ότι «η κουρδική κοινότητα αποτελεί βασικό στοιχείο του συριακού κράτους» και της διασφαλίζονται πλήρη συνταγματικά δικαιώματα, ενώ απορρίπτεται κάθε προσπάθεια διαμελισμού της χώρας ή προώθησης εθνοτικών εντάσεων.
Η αυτόνομη κουρδική διοίκηση ελέγχει σημαντικές εκτάσεις στη βόρεια και ανατολική Συρία, πλούσιες σε ενεργειακούς και αγροτικούς πόρους, κρίσιμης σημασίας για τη νέα κυβέρνηση. Οι SDF είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην εκδίωξη του Ισλαμικού Κράτους το 2019.
Σύμφωνα με τον ερευνητή Φαμπρίς Μπαλάνς, το 60% του πληθυσμού των περιοχών αυτών είναι Άραβες. Επί καθεστώτος Άσαντ, οι Κούρδοι είχαν περιορισμένα δικαιώματα και πολλοί δεν είχαν καν συριακή υπηκοότητα. Κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου, δημιούργησαν δική τους διοίκηση με εκπαιδευτικούς, κοινωνικούς και στρατιωτικούς θεσμούς.
Αφού ανέλαβαν την εξουσία οι νέες αρχές τον Δεκέμβριο, οι Κούρδοι θεώρησαν ότι υπήρχε μια σημαντική ευκαιρία για την οικοδόμηση μιας νέας Συρίας, η οποία θα διασφάλιζε τα δικαιώματα όλων των πολιτών της, ανεξαρτήτως εθνικής ή θρησκευτικής ταυτότητας. Οι Κούρδοι, έχοντας διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και στη σταθεροποίηση της βόρειας Συρίας, πίστευαν ότι θα είχαν λόγο στη διαδικασία πολιτικής μετάβασης.
Ωστόσο, η πραγματικότητα αποδείχθηκε διαφορετική. Παρά τις ελπίδες τους, οι Κούρδοι αποκλείστηκαν από τον «εθνικό διάλογο», την πρωτοβουλία που στόχευε στη χάραξη των βασικών γραμμών για το μέλλον της χώρας. Ο αποκλεισμός αυτός αποτέλεσε σημαντικό πλήγμα για τις φιλοδοξίες τους, καθώς σήμαινε ότι δεν θα είχαν θεσμικό ρόλο στη διαμόρφωση της μεταπολεμικής Συρίας.
Ο αποκλεισμός των Κούρδων από τις συνομιλίες πιθανότατα οφείλεται σε διάφορους πολιτικούς και γεωπολιτικούς λόγους. Αφενός, η τουρκική επιρροή στις εξελίξεις της Συρίας αποτελεί βασικό εμπόδιο για την ενσωμάτωσή τους στις διαπραγματεύσεις, δεδομένης της μακροχρόνιας αντιπαράθεσης της Άγκυρας με τις κουρδικές οργανώσεις. Αφετέρου, το καθεστώς της Δαμασκού εξακολουθεί να διατηρεί μια επιφυλακτική στάση απέναντι στις αυτόνομες κουρδικές διοικήσεις, θεωρώντας τις ως απειλή για την εδαφική ακεραιότητα της χώρας.
Η απουσία των Κούρδων από τον εθνικό διάλογο δημιουργεί ανησυχίες για το μέλλον της Συρίας, καθώς αποκλείει μια σημαντική συνιστώσα της κοινωνίας από τη λήψη αποφάσεων. Η διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας απαιτεί έναν πραγματικά περιεκτικό διάλογο, όπου όλες οι εθνοτικές και θρησκευτικές ομάδες θα έχουν τη δυνατότητα να συνεισφέρουν ισότιμα στη διαμόρφωση του νέου πολιτικού συστήματος της χώρας. Επομένως, η διεθνής κοινότητα καλείται να διαδραματίσει έναν πιο ενεργό ρόλο, προκειμένου να διασφαλίσει ότι η πολιτική μετάβαση στη Συρία δεν θα αποκλείσει καμία ομάδα που έχει συμβάλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση του σημερινού τοπίου.
Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ
