Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, συναντήθηκε με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αγία Πετρούπολη, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας για εξομάλυνση των σχέσεων Ουάσιγκτον-Μόσχας.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε καθώς ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί να προωθήσει συμφωνία προσωρινής κατάπαυσης του πυρός που θα σταματούσε τις συγκρούσεις στην Ουκρανία, εν μέσω της συνεχιζόμενης ρωσικής εισβολής.
Ο Γουίτκοφ έχει αναδειχθεί σε βασικό παράγοντα της διπλωματικής στρατηγικής της κυβέρνησης Τραμπ, με αποστολή την προώθηση συμφωνιών τόσο στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας όσο και στη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς.
Ο Πούτιν συμφώνησε καταρχήν στην πρόταση Τραμπ για 30ήμερη κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, χωρίς ωστόσο να δεσμευθεί επίσημα. Ο Ρώσος πρόεδρος έχει θέσει ένα ευρύ φάσμα μεταβαλλόμενων απαιτήσεων κάθε φορά που πλησιάζει μια ενδεχόμενη συμφωνία. Μεταξύ αυτών των απαιτήσεων περιλαμβάνονται: η επίσημη απαγόρευση ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, ο περιορισμός του μεγέθους του ουκρανικού στρατού και η παραχώρηση στη Ρωσία του συνόλου των τεσσάρων ουκρανικών περιφερειών που ισχυρίζεται ότι της ανήκουν, παρότι η Μόσχα δεν τις ελέγχει πλήρως.
Η κυβέρνηση Τραμπ είχε σημειώσει ορισμένες αρχικές επιτυχίες, επιτυγχάνοντας προκαταρκτικές συμφωνίες για δύο πιο περιορισμένες καταπαύσεις του πυρός: μία για την προστασία της ενεργειακής υποδομής και μία για την προστασία της θαλάσσιας εμπορικής δραστηριότητας στη Μαύρη Θάλασσα. Ωστόσο, και οι δύο συμφωνίες κατέρρευσαν σχεδόν αμέσως, με τις ουκρανικές και ρωσικές δυνάμεις να αλληλοκατηγορούνται για παραβίαση της απαγόρευσης επιθέσεων σε ενεργειακές εγκαταστάσεις, ενώ η Μόσχα έθεσε νέους όρους για τη συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι η Μόσχα δεν συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός με καλή πίστη και την κατηγόρησε ότι καθυστερεί σκοπίμως προκειμένου να εξασφαλίσει στρατιωτικά πλεονεκτήματα. «Σέρνουν τις διαπραγματεύσεις και προσπαθούν να εμπλέξουν τις ΗΠΑ σε ατελείωτες και άσκοπες συζητήσεις για ψεύτικες ‘προϋποθέσεις’, μόνο και μόνο για να κερδίσουν χρόνο και να καταλάβουν περισσότερα εδάφη», δήλωσε ο Ζελένσκι στο Παρίσι τον περασμένο μήνα.
Από την πλευρά του, και ο Τραμπ φαίνεται να χάνει την υπομονή του με τις ρωσικές αντιπροτάσεις. «Η Ρωσία πρέπει να κινηθεί άμεσα», έγραψε ο Τραμπ στην πλατφόρμα Truth Social την Παρασκευή. «Πεθαίνουν πάρα πολλοί άνθρωποι, χιλιάδες την εβδομάδα, σε έναν τρομερό και ανούσιο πόλεμο – έναν πόλεμο που δεν θα έπρεπε να είχε συμβεί ποτέ, και δεν θα είχε συμβεί, αν ήμουν εγώ πρόεδρος!»
Την ώρα που οι ΗΠΑ προσπαθούν να οδηγήσουν τη Ρωσία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, η Μόσχα ενισχύει τις ντε φάκτο συμμαχίες της με το Ιράν και την Κίνα.
Ο Ρώσος αναπληρωτής πρωθυπουργός Αλεξέι Οβερτσούκ δήλωσε κατά την επίσκεψή του στην Κίνα τον περασμένο μήνα ότι η Μόσχα προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη σύσφιξη των σχέσεών της με τις ΗΠΑ και την όλο και στενότερη συμμαχία της με το Πεκίνο. «Όσον αφορά τη σχέση μεταξύ Ρωσίας, Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών, δεν θα πρέπει να αναπτύσσουμε σχέσεις με μία χώρα εις βάρος κάποιας άλλης και το αντίστροφο», δήλωσε ο Οβερτσούκ.
Η Μόσχα και το Πεκίνο συνεχίζουν να ενισχύουν τη στρατηγική τους συνεργασία, εμβαθύνοντας τους οικονομικούς, διπλωματικούς και στρατιωτικούς τους δεσμούς, μεταξύ άλλων με την αύξηση των κοινών σινο-ρωσικών στρατιωτικών ασκήσεων παγκοσμίως.
Ο Πούτιν και ο Τραμπ δεν έχουν πραγματοποιήσει δια ζώσης συνάντηση από την έναρξη της δεύτερης θητείας του Τραμπ τον Ιανουάριο. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε ότι ο Πούτιν και ο Γουίτκοφ ενδέχεται να συζητήσουν το ενδεχόμενο κατ’ ιδίαν συνάντησης μεταξύ των δύο ηγετών.
Ο Πεσκόφ ανέφερε σε ρωσικά κρατικά μέσα ότι δεν αναμένονται σημαντικές εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός κατά τη διάρκεια της συνάντησης Γουίτκοφ-Πούτιν. Αντιθέτως, όπως είπε, η συνάντηση αποτελεί ευκαιρία για τη Ρωσία να εκφράσει τις «ανησυχίες» της προς την Ουάσιγκτον.
