Σφοδρές αεροπορικές επιθέσεις εξαπέλυσε το Ισραήλ κατά πολλών περιοχών του Ιράν στις 13 Ιουνίου, με στόχους το πυρηνικό του πρόγραμμα, κρίσιμες στρατιωτικές εγκαταστάσεις και, σύμφωνα με αναφορές, ορισμένες κατοικημένες περιοχές.
Κατά τις επιδρομές φέρεται να σκοτώθηκαν ανώτατοι στρατιωτικοί διοικητές και πυρηνικοί επιστήμονες του Ιράν. Η ισραηλινή ηγεσία ανέφερε πως στόχος ήταν να αποτραπεί η απόκτηση πυρηνικού όπλου από την Τεχεράνη.
Σε ομιλία του το βράδυ της Παρασκευής, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου υποστήριξε ότι η επιδίωξη του Ιράν να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο συνιστά «άμεση και υπαρξιακή απειλή για την επιβίωση του Ισραήλ».
Η Τεχεράνη, από την πλευρά της, αρνείται ότι αναπτύσσει πυρηνικά όπλα. Ο πρέσβης του Ιράν στον ΟΗΕ, Αμίρ Σαΐντ, δήλωσε την Παρασκευή ότι οι 78 νεκροί και οι 320 τραυματίες των επιθέσεων ήταν κατά κύριο λόγο άμαχοι.
Η επιχείρηση, με την κωδική ονομασία «Rising Lion» από τις Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις (IDF), είχε ως αντικειμενικό σκοπό την εξουδετέρωση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, καθώς και την καταστροφή συναφών στρατιωτικών υποδομών, όπως προηγμένα βαλλιστικά συστήματα.
Αν και το πλήρες εύρος των ισραηλινών πληγμάτων παραμένει ασαφές, έχουν επιβεβαιωθεί επιθέσεις σε αρκετούς βασικούς στόχους.
Εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου Νατάνζ
Το Νατάνζ αποτελεί τον πυρήνα της ιρανικής πυρηνικής υποδομής και την κεντρική εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου της χώρας. Το συγκρότημα βρίσκεται βαθιά στο υπέδαφος, προστατευμένο από ενισχυμένο σκυρόδεμα έναντι πυραυλικών επιθέσεων.
Εκεί παράγεται ουράνιο εμπλουτισμένο σε ποσοστό έως και 60% – ένα τεχνικά μικρό βήμα από το 90% που απαιτείται για την κατασκευή πυρηνικού όπλου. Σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (International Atomic Energy Agency – ΙΑΕΑ), το Ιράν διαθέτει περίπου 275 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου σε αυτό το επίπεδο, ποσότητα επαρκή για την κατασκευή έως και έξι πυρηνικών κεφαλών.
Οι εγκαταστάσεις στο Νατάνζ διεξάγουν επίσης έρευνα και ανάπτυξη σχετικά με την κατασκευή προηγμένων φυγοκεντρικών μηχανών και, ως εκ τούτου, οποιαδήποτε αλλαγή στις δραστηριότητες του Νατάνζ θα είχε πιθανώς άμεσο αντίκτυπο στον χρόνο που απαιτείται για την παραγωγή πυρηνικού όπλου από την Τεχεράνη.
Σύμφωνα με δήλωση του επικεφαλής της Διεθνούς Οργάνωσης Ατομικής Ενέργειας, οι επιθέσεις του IDF την Παρασκευή κατέστρεψαν την επιφανειακή πιλοτική μονάδα εμπλουτισμού στο Νατάνζ, αν και η κατάσταση των υπόγειων εγκαταστάσεων παραμένει άγνωστη.
Τεχεράνη
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Μελετών Πολέμου, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα την Ουάσιγκτον, οι ισραηλινές δυνάμεις έπληξαν διάφορους στόχους στην ιρανική πρωτεύουσα Τεχεράνη.
Επιβεβαιωμένες επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν σε μια τοπική βάση αεροπορικής άμυνας, σε έναν μεγάλο πύργο που περιλαμβάνει εμπορικά και οικιστικά ακίνητα, καθώς και στις συνοικίες Αζγκόλ και Φαρμανιέχ της Τεχεράνης.
Κατά τη διάρκεια αυτών των επιθέσεων, πιστεύεται ότι σκοτώθηκαν αρκετά μέλη των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων, καθώς και ορισμένοι πυρηνικοί επιστήμονες.
Μεταξύ των επιβεβαιωμένων νεκρών από την ιρανική πλευρά ήταν πολλοί στρατηγοί και άλλοι ανώτεροι αξιωματικοί που υπηρετούσαν στο γενικό επιτελείο του ιρανικού στρατού, εποπτεύονταν διάφορα αρχηγεία και ηγούνταν του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) και του αεροδιαστημικού του τμήματος.
Αεροπορική βάση Ταμπρίζ
Η αεροπορική βάση Ταμπρίζ, η οποία συνυπάρχει με το πολιτικό διεθνές αεροδρόμιο της πόλης, περιβάλλεται από ενισχυμένα σιλό πυραύλων και θεωρείται στρατηγικής σημασίας για την ιρανική πολεμική αεροπορία.
Φιλοξενεί μονάδες ελικοπτέρων και μαχητικών αεροσκαφών, ενώ λειτουργεί ως σημείο εκτόξευσης ισχύος προς τη δυτική περιφέρεια του Ιράν.
Στα γειτονικά σιλό σταθμεύουν όλοι οι γνωστοί τύποι των πυραύλων Shahab – βλήματα μικρού και μεσαίου βεληνεκούς βασισμένα σε βορειοκορεατικά σχέδια.
Σύμφωνα με ανακοίνωση των IDF, καταστράφηκαν ή τέθηκαν εκτός λειτουργίας εγκαταστάσεις της ιρανικής πολεμικής αεροπορίας σε Ταμπρίζ και Χαμαντάν, περιλαμβανομένων μονάδων αεράμυνας, drone και εκτοξευτών πυραύλων εδάφους-εδάφους.
Αεροπορική βάση Χαμαντάν
Η αεροπορική βάση Χαμαντάν φιλοξενεί τις μοίρες μαχητικών F-4 και F-7 της ιρανικής πολεμικής αεροπορίας. Τα τελευταία χρόνια, η βάση έχει φιλοξενήσει και διεθνείς αεροπορικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων ρωσικών βομβαρδιστικών που χρησιμοποίησαν τη βάση ως σημείο εκκίνησης για επιχειρήσεις στη Συρία.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του IDF, η αεροπορική βάση διέθετε επίσης εγκαταστάσεις αποθήκευσης πυραύλων, υπόγεια υπόστεγα αεροσκαφών και αρκετούς εκτοξευτές πυραύλων εδάφους-αέρος.
Οι ισραηλινές δυνάμεις χτύπησαν επίσης την κοντινή ραντάρ εγκατάσταση Σουμπάσι, την πιο δυτική εγκατάσταση αεροπορικής άμυνας του Ιράν.
Ο ραντάρ σταθμός Σουμπάσι κατασκευάστηκε πριν από μισό αιώνα στο πλαίσιο ενός προγράμματος στρατιωτικής βοήθειας που υποστηρίχθηκε από τις ΗΠΑ και παρέμεινε ένας κρίσιμος κόμβος στην αρχιτεκτονική της αεροπορικής άμυνας του Ιράν, προσφέροντας συνεχή, μακροπρόθεσμη επιτήρηση των γειτόνων της χώρας προς τα δυτικά.
Στρατιωτική βάση Πιρανσάχρ
Το Πιρανσάχρ βρίσκεται κοντά στα σύνορα Ιράν-Ιράκ και χρησιμεύει ως κόμβος για στοιχεία τόσο του ιρανικού στρατού όσο και του IRGC.
Η βάση και οι συνδεδεμένες φρουρές στην επαρχία Δυτικού Αζερμπαϊτζάν εξυπηρετούν κυρίως λειτουργίες περιφερειακής ασφάλειας και ελέγχου των συνόρων, αλλά έχουν επίσης έμμεσο ρόλο στην ευρύτερη στρατηγική του Ιράν έναντι του Ισραήλ.
Η Δύναμη Κουντς του IRGC, η οποία ειδικεύεται στον μη συμβατικό πόλεμο, έχει προηγουμένως λειτουργήσει από τη βάση, διακινώντας εξοπλισμό και προσωπικό σε ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν σε ολόκληρη την περιοχή, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στη Συρία και το Λίβανο.
Υπόγεια εγκατάσταση Κερμανσάχ
Η υπόγεια στρατιωτική υποδομή της Κερμανσάχ περιλαμβάνει δεκάδες μικρές εγκαταστάσεις διασυνδεδεμένες με τούνελ και καταφύγια, κρίσιμες για την ιρανική πυραυλική ισχύ.
Αποθηκεύονται εκεί πυραυλικά συστήματα μικρού και μεσαίου βεληνεκούς τύπου Shahab, καθώς και πιο προηγμένα όπως τα Emad και Qadr. Στις εγκαταστάσεις λειτουργεί αποθήκη πυρομαχικών της IRGC, καθώς και κοντινή δεξαμενή καυσίμων της ιρανικής πολεμικής αεροπορίας.
Ορισμένα καταφύγια ενδέχεται να φιλοξενούσαν κινητούς εκτοξευτές του συστήματος «Missile Shower», σχεδιασμένο για ταχεία μαζική εκτόξευση πυραύλων μεσαίου βεληνεκούς.
