Η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO ενέταξε τα Μινωικά Ανακτορικά Κέντρα της Κρήτης στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς κατά τη διάρκεια της 47ης Συνόδου της, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα. Η εγγραφή αφορά έξι αρχαιολογικούς χώρους: Κνωσό, Φαιστό, Μάλια, Ζάκρο, Ζώμινθο και Κυδωνία.
Σύμφωνα με την UNESCO, τα μνημεία αυτά πληρούν τα κριτήρια αυθεντικότητας, ακεραιότητας και διαθέτουν επαρκές πλαίσιο προστασίας και διαχείρισης. Η απόφαση στηρίχθηκε και στη θετική αξιολόγηση του ICOMOS, του αρμόδιου συμβουλευτικού οργάνου της Επιτροπής.
Τα Μινωικά Ανάκτορα θεωρούνται αντιπροσωπευτικά παραδείγματα ενός από τους σημαντικότερους προϊστορικούς πολιτισμούς της Ανατολικής Μεσογείου, ο οποίος αναπτύχθηκε στην Κρήτη μεταξύ 2800 και 1100 π.Χ. Τα ανάκτορα αποτέλεσαν διοικητικά, οικονομικά, θρησκευτικά και πολιτισμικά κέντρα και χαρακτηρίζονται από σύνθετη αρχιτεκτονική, πολυλειτουργικότητα και ανεπτυγμένο σύστημα διακυβέρνησης. Επίσης, σχετίζονται με τα δύο αρχαιότερα συστήματα γραφής στην Ευρώπη: την Κρητική Ιερογλυφική και τη Γραμμική Α.
Η απόφαση της UNESCO αποτέλεσε το αποτέλεσμα μιας πολυετούς προετοιμασίας από το υπουργείο Πολιτισμού, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης, τις αρμόδιες Εφορείες Αρχαιοτήτων, πανεπιστημιακά ιδρύματα και ξένες αρχαιολογικές σχολές. Ο φάκελος της υποψηφιότητας περιελάμβανε τεκμηρίωση αρχαιολογικού, περιβαλλοντικού και διαχειριστικού χαρακτήρα.
Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην UNESCO, Γιώργος Κουμουτσάκος, δήλωσε ότι η απόφαση επισφραγίζει τη σημασία του μινωικού πολιτισμού και αναγνωρίζει τη μοναδικότητα των έξι αρχαιολογικών θέσεων στην Κρήτη.
Το υπουργείο Πολιτισμού χαρακτήρισε την εγγραφή ως αναγνώριση της «εξέχουσας οικουμενικής αξίας» των μινωικών κέντρων, επισημαίνοντας ότι η ένταξη στον Κατάλογο συνεπάγεται αυξημένες υποχρεώσεις για τη διατήρησή τους.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε δημόσια τοποθέτησή του, αναφέρθηκε στην ιστορική σημασία της απόφασης, ενώ επεσήμανε ότι πρόκειται για το αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας συλλογικής προσπάθειας, στην οποία συνέβαλε και η εκλιπούσα Μαριάννα Βαρδινογιάννη.
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, που παρακολούθησε τη διαδικασία ένταξης, υπογράμμισε τον ρόλο των μινωικών ανακτόρων στην κατανόηση των απαρχών του ευρωπαϊκού πολιτισμικού γίγνεσθαι και τόνισε τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ δημόσιων και περιφερειακών φορέων για την επιτυχία της υποψηφιότητας.
Η υπουργός Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη, με αφορμή την ένταξη, επεσήμανε τη σημασία των συγκεκριμένων μνημείων για τον πολιτιστικό τουρισμό και τόνισε την ιστορική τους αξία.
Η στρατηγική αξιοποίησης της αναγνώρισης περιλαμβάνει και το σχέδιο «Πολιτιστικές Διαδρομές Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων» στο πλαίσιο Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης, το οποίο στοχεύει στη βελτίωση της επισκεψιμότητας και της εμπειρίας των επισκεπτών.
Η απόφαση ενισχύει τη διεθνή προβολή της Κρήτης και επιβεβαιώνει τη σημασία της ως κέντρου πολιτιστικής κληρονομιάς με παγκόσμια αναγνώριση.
