Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε στις 27 Ιουλίου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέληξαν σε εμπορική συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά από μήνες δύσκολων διαπραγματεύσεων.
Πριν από τη συνάντησή του με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Τραμπ ανέφερε στους δημοσιογράφους πως «υπήρχαν 50-50 πιθανότητες για επίτευξη συμφωνίας».
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες είχαν προετοιμαστεί ακόμη και για ένα ενδεχόμενο ναυάγιο, ενόψει της καταληκτικής ημερομηνίας της 1ης Αυγούστου. Τελικά, οι δύο πλευρές του Ατλαντικού συμφώνησαν σε ένα πλαίσιο που θα διευκολύνει το ετήσιο εμπόριο ύψους 1 τρισ. δολαρίων, ποσό που αντιστοιχεί στο ένα τρίτο του παγκόσμιου εμπορίου.
Τα κυριότερα σημεία της συμφωνίας ΗΠΑ – Ε.Ε.
Δασμοί
Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιβάλουν δασμό 15% στα περισσότερα ευρωπαϊκά προϊόντα. Το ποσοστό αυτό δεν προστίθεται σε υφιστάμενα καθεστώτα δασμών.
Αν και χαμηλότερος από την προηγούμενη πρόταση του Τραμπ για επιβολή δασμών 30% έως 50%, είναι πάντως υψηλότερος από τη βασική γραμμή 10% που είχε ανακοινωθεί στις 2 Απριλίου.
Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε: «Επιλέγουμε το χαμηλό επίπεδο, όχι το υψηλό, γιατί δεν θέλουμε να πληγώσουμε κανέναν. Αυτή ίσως να είναι η σημαντικότερη συμφωνία που έχει επιτευχθεί ποτέ, στο εμπόριο ή και πέραν αυτού. Είναι μία τεράστια συμφωνία με πολλές χώρες».
Στο εξής, ΗΠΑ και Ε.Ε. θα θεσπίσουν μηδενικούς δασμούς σε ορισμένα προϊόντα, όπως αεροσκάφη και εξαρτήματά τους, εξοπλισμό παραγωγής ημιαγωγών, επιλεγμένα χημικά και φαρμακευτικά προϊόντα, καθώς και φυσικούς πόρους και κρίσιμα μεταλλεύματα.
Αρκετά αγροτικά προϊόντα θα εξαιρεθούν από δασμούς, με εξαίρεση το βοδινό κρέας, την αιθανόλη, τα πουλερικά, το ρύζι και τη ζάχαρη. Σημαντικές ελαφρύνσεις προβλέπονται και για την αυτοκινητοβιομηχανία, καθώς ο δασμός εισαγωγής μειώνεται από το 27,5% στο 15%, στον ίδιο συντελεστή που εξασφάλισε η Ιαπωνία την προηγούμενη εβδομάδα.
Το ευρωπαϊκό ατσάλι θα υπόκειται σε δασμό 50%, ωστόσο Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον διερευνούν τη θέσπιση ποσοστώσεων. Η φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε: «Όσον αφορά τον χάλυβα και το αλουμίνιο, Ε.Ε. και ΗΠΑ αντιμετωπίζουν από κοινού την πρόκληση της υπερπαραγωγής σε παγκόσμιο επίπεδο», φωτογραφίζοντας τη μαζική διάθεση κινεζικών προϊόντων στη δυτική αγορά. «Θα συνεργαστούμε για τη διασφάλιση θεμιτού ανταγωνισμού και τη μείωση εμπορικών εμποδίων. Θα μειωθούν οι δασμοί και θα τεθούν ποσοστώσεις».
Επενδύσεις
Στο πλαίσιο της συμφωνίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύεται να πραγματοποιήσει μαζικές επενδύσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες τα επόμενα χρόνια. Οι «27» ανακοίνωσαν επενδύσεις ύψους 600 δισ. δολαρίων στην αμερικανική οικονομία.
Παράλληλα, θα αγοράσουν αμερικανικά ενεργειακά προϊόντα συνολικής αξίας 750 δισ. δολαρίων σε ορίζοντα τριετίας, συμπεριλαμβανομένου υγροποιημένου φυσικού αερίου, πυρηνικών καυσίμων και αργού πετρελαίου.
Σε απόλυτη σύγκλιση με τους στόχους αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ, η Ε.Ε. πρόκειται να αγοράσει αμερικανικό στρατιωτικό εξοπλισμό αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, στοιχείο που διατρέχει πολλές πρόσφατες εμπορικές συμφωνίες.
Ο Λευκός Οίκος σημειώνει ότι και η Ιαπωνία πρόκειται να επενδύσει 550 δισ. δολάρια στην αμερικανική οικονομία, επιτρέποντας τη διάχυση αυτών των κεφαλαίων σε τομείς όπως η βιομηχανία, οι ημιαγωγοί και τα φαρμακευτικά προϊόντα. Εξάλλου, στη συμφωνία ΗΠΑ – Ηνωμένου Βασιλείου του περασμένου Μαρτίου, ο όμιλος IAG, μητρική της British Airways, δεσμεύθηκε για αγορά αεροσκαφών Boeing αξίας 13 δισ. δολαρίων.
Μη δασμολογικά εμπόδια
Εκτός από τους δασμούς και τις επενδύσεις, η εμπορική συμφωνία ΗΠΑ – Ε.Ε. αντιμετωπίζει και σημαντικά μη χρηματοοικονομικά εμπόδια στο εμπόριο, όπως ανέφερε ο Αμερικανός εκπρόσωπος Εμπορίου, Τζέιμσον Γκριρ. «Καλύπτουμε αρκετά ζητήματα στην παρούσα συμφωνία και περιμένουμε σημαντική μείωση του ελλείμματος και περαιτέρω αύξηση των αμερικανικών εξαγωγών προς την Ε.Ε.», δήλωσε στις 28 Ιουλίου στο CNBC.
Πέρυσι, το εμπορικό έλλειμμα της Αμερικής με την Ε.Ε. έφτασε τα 235,6 δισ. δολάρια, αυξημένο κατά 12,9% σε σχέση με το 2023, σύμφωνα με το αμερικανικό γραφείο Εκπροσώπου Εμπορίου.
Όπως τόνισε ο Γκριρ, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι θα συνεργαστούν με τις ΗΠΑ για την αμοιβαία αναγνώριση πρότυπων στις τηλεπικοινωνίες και στην κυβερνοασφάλεια. Επίσης, όπως και σε άλλες εμπορικές συμφωνίες, η Ε.Ε. θα απλοποιήσει τις διαδικασίες πιστοποίησης για τα γαλακτοκομικά και το χοιρινό κρέας. «Υπάρχουν πάρα πολλές τεχνικές λεπτομέρειες εδώ», πρόσθεσε.
Τα επόμενα βήματα
Το σχέδιο της νέας εμπορικής συμφωνίας θα πρέπει να λάβει το πράσινο φως από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Οι πρέσβεις πρόκειται να συναντηθούν στις 28 Ιουλίου για ενημέρωση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να αναλυθούν οι τεχνικές λεπτομέρειες και να γίνουν περαιτέρω βελτιώσεις όπου απαιτείται. Όπως δήλωσε η φον ντερ Λάιεν αμέσως μετά τη συνάντηση με τον Τραμπ, «οι λεπτομέρειες πρέπει να ξεκαθαριστούν και αυτό θα συμβεί μέσα στην επόμενη εβδομάδα. Είναι θέμα ημερών».
Χλιαρή αντίδραση των αγορών
Με συγκρατημένες μεταβολές υποδέχθηκαν οι αγορές των ΗΠΑ τη συμφωνία στην έναρξη της χρηματιστηριακής εβδομάδας. Ο τεχνολογικός δείκτης NASDAQ σημείωσε άνοδο έως 0,4%, ενώ οι δείκτες Dow Jones και S&P 500 κινήθηκαν οριακά υψηλότερα κατά περίπου 0,1%. Αντίθετα, στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια το κλίμα ήταν αρνητικό: ο γερμανικός DAX υποχώρησε κατά 1%, ο βρετανικός FTSE κατά σχεδόν 0,6%, ενώ ο γαλλικός CAC 40 σημείωσε πτώση 0,4%.
Οι επενδυτές ανέμεναν σε μεγάλο βαθμό ότι η Ε.Ε. θα συναινούσε στη συμφωνία, ειδικά καθώς προγενέστερα είχε ανακοινωθεί η διμερής εμπορική συμφωνία ΗΠΑ – Ιαπωνίας, όπως σημειώνει ο Τζέιμι Κοξ, επικεφαλής της Harris Financial Group.
«Η επόμενη μεγάλη εξέλιξη θα αφορά την Κίνα», σχολίασε, και προσέθεσε: «Το μεγαλύτερο κομμάτι στο παζλ των εμπορικών συμφωνιών παραμένει ανοιχτό, καθώς οι Κινέζοι δύσκολα θα υποκύψουν». Κατά τον ίδιο, «το βασικό διαχρονικό θέμα στις αγορές είναι η ασφάλεια και η συμφωνία με την Ε.Ε. επιταχύνει αυτή τη δυναμική».
Τέλος, κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης Τραμπ, ανάμεσά τους ο Γκριρ και ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέζαντ, θα συναντήσουν Κινέζους αξιωματούχους στη Στοκχόλμη στις 28 Ιουλίου, στην τρίτη κατά σειρά διαπραγμάτευση από τις 2 Απριλίου. Ο Γκριρ δήλωσε: «Δεν αναμένω κάποιο μεγάλο άλμα σήμερα. Αυτό που προσδοκώ είναι η συνέχιση του ελέγχου και της παρακολούθησης όσων έχουμε ήδη συμφωνήσει».
Οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου βρίσκονται σε ανακωχή 90 ημερών ως προς τους δασμούς — περίοδος που λήγει στις 12 Αυγούστου. Ο Μπέζαντ, μιλώντας στο Fox Business την προηγούμενη εβδομάδα, εκτίμησε ότι Πεκίνο και Ουάσιγκτον πιθανότατα θα συμφωνήσουν σε νέα παράταση.
