Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, κλιμάκωσε την ρητορική του εναντίον του Ιράν στις 17 Μαρτίου, δηλώνοντας ότι οποιεσδήποτε μελλοντικές επιθέσεις από την τρομοκρατική ομάδα Χούθι στην Υεμένη θα αντιμετωπίζονταν ως άμεσες επιθετικές ενέργειες από την Τεχεράνη — προειδοποιώντας ότι το Ιράν θα θεωρηθεί υπεύθυνο και θα αντιμετωπίσει «σοβαρότατες» συνέπειες.
Οι δηλώσεις Τραμπ, που δημοσιεύτηκαν στο Truth Social στις 17 Μαρτίου, ακολούθησαν μια σειρά στρατιωτικών επιδρομών των ΗΠΑ το Σαββατοκύριακο εναντίον θέσεων των Χούθι στην Υεμένη. Τα χτυπήματα ήταν μια απάντηση στις επίμονες επιθέσεις της ομάδας στη ναυτιλία της Ερυθράς Θάλασσας, συμπεριλαμβανομένων των άμεσων επιθέσεων στις δυνάμεις των ΗΠΑ. Ενώ το Ιράν έχει αρνηθεί οποιαδήποτε άμεση ανάμειξη ή υποστήριξη προς τους Χούθι, ο Τραμπ επιμένει διαφορετικά.
«Ας μην ξεγελαστεί κανείς! Οι εκατοντάδες επιθέσεις που γίνονται από τους Χούθι, τους απαίσιους μαφιόζους και τραμπούκους στην Υεμένη, τους οποίους μισεί ο λαός της Υεμένης, όλες προέρχονται από και δημιουργούνται από το ΙΡΑΝ», έγραψε ο Τραμπ στην ανάρτηση στο Truth Social στις 17 Μαρτίου.
«Οποιαδήποτε περαιτέρω επίθεση ή αντίποινα από τους ‘Χούθι’ θα αντιμετωπιστεί με μεγάλη δύναμη και δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι αυτή η δύναμη θα σταματήσει εκεί».
Ο Τραμπ κατηγόρησε το Ιράν ότι ενορχηστρώνει άμεσα τις στρατιωτικές ενέργειες των Χούθι, απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς ότι η Τεχεράνη δεν έχει έλεγχο στην οργάνωση.
«Υπαγορεύουν κάθε κίνηση, τους δίνουν τα όπλα, τους προμηθεύουν χρήματα και εξαιρετικά εξελιγμένο στρατιωτικό εξοπλισμό, ακόμη και ‘Πληροφορίες’», έγραψε ο Τραμπ.
«Κάθε βολή από τους Χούθι θα θεωρείται, από εδώ και πέρα, ως πυροβολισμός από τα όπλα και την ηγεσία του ΙΡΑΝ, και το ΙΡΑΝ θα θεωρηθεί υπεύθυνο και θα υποστεί τις συνέπειες, και αυτές οι συνέπειες θα είναι σοβαρότατες!»
Το Ιράν έχει αρνηθεί οποιαδήποτε άμεση ανάμειξη στις επιθέσεις των πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα και ως απάντηση στις αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ εναντίον των Χούθι, Ιρανοί αξιωματούχοι εξέδωσαν απειλές για αντίποινα.
«Προειδοποιώ όλους τους εχθρούς ότι οποιαδήποτε απειλή εκτελείται [κατά του Ιράν] θα προκαλέσει μια σκληρή, αποφασιστική και καταστροφική αντίδραση», δήλωσε ο στρατηγός Χοσεΐν Σαλαμί, επικεφαλής του Σώματος Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν, σε δήλωση στο κρατικό μέσο ενημέρωσης Tasnim News στις 16 Μαρτίου.
Ο Σαλαμί επέμεινε ότι το Ιράν «δεν παίζει κανένα ρόλο στον καθορισμό των εθνικών ή επιχειρησιακών πολιτικών» των συμμαχικών του μαχητών στην περιοχή.
Ένας εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Ιράν ενίσχυσε την προειδοποίηση στις 17 Μαρτίου, δηλώνοντας στο κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο Press TV: «Θα απαντήσουμε αποφασιστικά σε οποιαδήποτε επίθεση κατά της εδαφικής ακεραιότητας του Ιράν και της εθνικής του ασφάλειας και συμφερόντων».
Οι Χούθι, γνωστοί και ως Ανσάρ Αλλάχ, είναι μια σιιτική ισλαμική μαχητική ομάδα που ελέγχει μεγάλο μέρος της Υεμένης για σχεδόν μια δεκαετία παρά τη συνεχιζόμενη στρατιωτική επέμβαση υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας.
Τους τελευταίους 18 μήνες, οι Χούθι έχουν βάλει στο στόχαστρο το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ 174 φορές και επιτέθηκαν σε εμπορικά πλοία 145 φορές, συχνά με κατευθυνόμενα όπλα ακριβείας, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, στο CBS στις 16 Μαρτίου.
Ο Ρούμπιο είπε ότι τέτοιες επιθέσεις απειλούν την ελευθερία ναυσιπλοΐας σε μια ναυτιλιακή λωρίδα κρίσιμη για το παγκόσμιο εμπόριο και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα απαντήσουν με δύναμη μέχρι να σταματήσουν.
«Δεν πρόκειται να αφήσουμε αυτούς τους ανθρώπους να ελέγχουν ποια πλοία μπορούν να περάσουν και ποια όχι», είπε ο Ρούμπιο, προσθέτοντας ότι η απάντηση των ΗΠΑ «θα συνεχιστεί έως ότου δεν έχουν πλέον την ικανότητα να το κάνουν».
Οι Χούθι ισχυρίστηκαν ότι οι επιθέσεις τους στα πλοία της Ερυθράς Θάλασσας είναι αντίποινα για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα κατά της τρομοκρατικής ομάδας Χαμάς που υποστηρίζεται από το Ιράν μετά την επίθεση στις ισραηλινές κοινότητες στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ επαναπροσδιόρισε πρόσφατα τους Χούθι ως ξένη τρομοκρατική οργάνωση, αντιστρέφοντας μια πολιτική της εποχής Μπάιντεν που ο Τραμπ κατηγόρησε ότι ενθάρρυνε τις επιθέσεις της ομάδας στις δυνάμεις των ΗΠΑ, τους συμμάχους και τη θαλάσσια ναυτιλία στην Ερυθρά Θάλασσα.
Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, Μάικλ Βαλτς, είπε στο ABC στις 16 Μαρτίου ότι τα χτυπήματα του Σαββατοκύριακου «στόχευσαν πολλούς ηγέτες των Χούθι και τους εξουδετέρωσαν», αν και δεν έδωσε ονόματα ή περισσότερες λεπτομέρειες.
Ο Ρούμπιο επιβεβαίωσε ότι αρκετές βασικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις των Χούθι καταστράφηκαν.
Μέχρι στιγμής, ωστόσο, οι Χούθι δεν έδειξαν αλλαγή. Το πολιτικό γραφείο της ομάδας εξέδωσε ανακοίνωση προειδοποιώντας ότι «θα αντιμετωπίσει την κλιμάκωση με κλιμάκωση».
Το Ισραήλ εξαπέλυσε νέες αεροπορικές επιθέσεις κατά της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων για παράταση της εκεχειρίας που είχε τεθεί σε ισχύ στις 19 Ιανουαρίου.
Σύμφωνα με τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF), οι επιθέσεις είχαν ως στόχο θέσεις της Χαμάς και πραγματοποιήθηκαν σε συντονισμό με την Ισραηλινή Υπηρεσία Ασφαλείας. Οι ισραηλινές αρχές υποστηρίζουν ότι οι επιχειρήσεις κλιμακώθηκαν ως απάντηση στην άρνηση της Χαμάς να απελευθερώσει ομήρους και να δεχθεί προτάσεις για νέα κατάπαυση του πυρός.
Ανθρώπινες απώλειες και στοχευμένα πλήγματα
Το υπουργείο Υγείας της Γάζας ανακοίνωσε ότι τουλάχιστον 330 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τους βομβαρδισμούς, ενώ εκατοντάδες τραυματίστηκαν. Σύμφωνα με τον διευθυντή του υπουργείου, Μοχάμεντ Ζακούτ, η πλειονότητα των θυμάτων είναι γυναίκες και παιδιά.
Μεταξύ των νεκρών είναι και ο Μαχμούντ Αμπού Ουάτφα, ανώτατος αξιωματούχος του υπουργείου Εσωτερικών της Χαμάς, ο οποίος σκοτώθηκε σε πλήγμα στην πόλη της Γάζας. Παράλληλα, οι επιθέσεις έπληξαν περιοχές όπως η Χαν Γιούνις και η Ράφα.
Από την πλευρά της, η Χαμάς κατηγόρησε το Ισραήλ για μονομερή διακοπή της εκεχειρίας και κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να παρέμβει.
Διεθνείς αντιδράσεις και εμπλοκή των ΗΠΑ
Η επανέναρξη των εχθροπραξιών έχει προκαλέσει διεθνή ανησυχία. Ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ενημερώθηκαν για τις επιθέσεις πριν από την έναρξή τους. Η Αμερικανίδα εκπρόσωπος Τύπου Καρολάιν Λέβιτ δήλωσε ότι η κυβέρνηση Τραμπ στηρίζει το Ισραήλ και προειδοποίησε ότι «όσοι τρομοκρατούν το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες θα πληρώσουν το τίμημα».
Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε προηγουμένως απευθύνει προειδοποίηση στη Χαμάς να απελευθερώσει όλους τους ομήρους και να επιστρέψει τα σώματα των νεκρών, διαφορετικά θα αντιμετώπιζε σοβαρές συνέπειες.
Διακοπή της ανθρωπιστικής βοήθειας και συνεχιζόμενες επιχειρήσεις
Η ισραηλινή κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι σταματά την είσοδο αγαθών και εφοδίων στη Γάζα από τις αρχές Μαρτίου, μετά την απόρριψη από τη Χαμάς της προτεινόμενης εκεχειρίας για τη διάρκεια του Ραμαζανιού και του εβραϊκού Πάσχα.
Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Ισραέλ Κατς τόνισε ότι οι επιχειρήσεις θα συνεχιστούν μέχρι να επιτευχθούν όλοι οι στρατιωτικοί και πολιτικοί στόχοι, συμπεριλαμβανομένης της εξάλειψης της Χαμάς ως στρατιωτικής δύναμης και της επιστροφής των ομήρων.
Η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα επιδεινώνεται, με τον ΟΗΕ να προειδοποιεί για την ανάγκη προστασίας των αμάχων και την αποστολή βοήθειας. Η κατάσταση αναμένεται να επηρεάσει τις διπλωματικές προσπάθειες διαμεσολάβησης από χώρες όπως η Αίγυπτος, το Κατάρ και οι Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ το ενδεχόμενο περαιτέρω κλιμάκωσης παραμένει ανοικτό.
Την επικείμενη έναρξη των εργασιών για δημιουργία του Πάρκου Μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος στην πλατεία Ελευθερίας, ανακοίνωσε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Στέλιος Αγγελούδης, σε εκδήλωση μνήμης στον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό, μετά την Πορεία Μνήμης για τη συμπλήρωση 82 χρόνων από την αναχώρηση του πρώτου συρμού για το στρατόπεδο Άουσβιτς – Μπιρκενάου όπου θανατώθηκαν 50.000 Θεσσαλονικείς Εβραίοι.
«Η ανέγερση του Μουσείου Ολοκαυτώματος και η δημιουργία του Πάρκου Μνήμης στην Πλατεία Ελευθερίας είναι το ελάχιστο οφειλόμενο χρέος τιμής της πόλης σε αυτούς που μαρτύρησαν και σε αυτούς που επέστρεψαν», επισήμανε ο δήμαρχος.
«Είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσω που στους επόμενους μήνες ξεκινούν πλέον οι εργασίες του έργου. Μετά από μια καθυστέρηση η οποία προήλθε προφανώς όχι από δική μας ολιγωρία, αλλά από την αντιδικία των αναδόχων, που έλυσαν πριν από μία εβδομάδα τις διαφορές τους στα ελληνικά δικαστήρια, πλέον τρέχουμε να προλάβουμε ώστε στους επόμενους λίγους μήνες στην Πλατεία Ελευθερίας να έχει εγκατασταθεί το συνεργείο του αναδόχου που θα ξεκινήσει τις εργασίες», επισήμανε ο κ. Αγγελούδης.
Η Πορεία Μνήμης, που συνδιοργάνωσαν ο Δήμος Θεσσαλονίκης, η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, το ΑΠΘ, το ΠΑΜΑΚ και το ΔΙΠΑΕ ξεκίνησε στις 11.30 από την Πλατεία Ελευθερίας και κατέληξε στον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό. Στην κεφαλή της, κρατώντας το πανό με τις λέξεις «Ποτέ Ξανά» βρέθηκαν —μεταξύ άλλων— ο πρέσβης του Ισραήλ, ο υφυπουργός Εσωτερικών (τομέας Μακεδονίας Θράκης) Κωνσταντίνος Γκιουλέκας, οι γενικοί πρόξενοι ΗΠΑ Τζέρι Ισμαήλ, της Γερμανίας Μόνικα Φρανκ, της Γαλλίας Ζαν Λικ Λαβό, εκπρόσωποι της κυβέρνησης, των κομμάτων του ελληνικού κοινοβουλίου, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης και οι πρυτάνεις των πανεπιστημίων της πόλης.
Πλήθος κόσμου ακολούθησε κρατώντας λευκά μπαλόνια με τις λέξεις «Ποτέ Ξανά». Μετά τις ομιλίες ακολούθησε μουσικό πρόγραμμα από την ορχήστρα του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του ΠΑΜΑΚ, ενώ η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την τήρηση ενός λεπτού σιγής στη μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος και την εναπόθεση λουλουδιών και αναμένων κεριών στις ράγες από όπου 82 χρόνια πριν αναχώρησε ο πρώτος συρμός για το στρατόπεδο Άουσβιτς – Μπιρκενάου.
Ο πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος, της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης και του Μουσείου Ολοκαυτώματος Ελλάδος, Δαυίδ Σαλτιέλ ανέφερε στον χαιρετισμό του ότι «χάθηκαν 50.000 ψυχές, αλλά σήμερα είμαστε εδώ —και κάθε χρόνο περισσότεροι— για να τιμήσουμε αυτούς που χάθηκαν άδικα, που φορτώθηκαν στα τρένα που δεν υπήρχε γυρισμός» Εξέφρασε δε τη βεβαιότητα πως «η Πλατεία Ελευθερίας θα γίνει ένα πάρκο μνήμης, όπου ο κόσμος θα μπορεί να περπατήσει, τα παιδάκια να παίξουν, να θυμηθούν αυτό που συνέβη πριν 82 χρόνια».
Αναφερόμενος στο Μουσείο Ολοκαυτώματος σημείωσε ότι πως «θα είναι ένα κέντρο μελέτης και ένας φάρος κατά του ρατσισμού και του αντισημιτισμού» και «το μόνο σίγουρο είναι ότι εμείς είμαστε εδώ για να κάνουμε όλα αυτά πραγματικότητα». Σχετικά με τη συμμετοχή των πανεπιστημίων της πόλης στη διοργάνωση της Πορείας Μνήμης υπογράμμισε τη συμβολή τους στη σχέση της Κοινότητας με τους νέους, τους φοιτητές και το μέλλον.
Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Στέλιος Κατρανίδης επισήμανε ότι «είμαστε εδώ με απόλυτη συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι εκπληρώνουμε χρέος βαρύ όχι μόνο έναντι των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, αλλά και έναντι της ιστορίας», καθώς «τα γεγονότα που ξεκίνησαν στις 15 Μαρτίου του 43 μας υποδεικνύουν με τραγικό τρόπο πού οδηγεί το μίσος για τον άνθρωπο, η απαξίωση του άλλου, του γείτονα, του διαφορετικού». Παρατήρησε δε ότι «σήμερα ζούμε ξανά σε μια εποχή που επανεμφανίζονται φαινόμενα ρατσισμού, ακραίων διακρίσεων, καταπάτησης της ελευθερίας και των δικαιωμάτων του ανθρώπου, φαινόμενα που ξαναθυμίζουν τη βαρβαρότητα στην οποία οδηγεί τον άνθρωπο ο φανατισμός και το μίσος».
Ο πρύτανης του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος Σταμάτης Αγγελόπουλος ανέφερε πως «το Ολοκαύτωμα ίσως είναι το μοναδικό και πρέπει να είναι το μοναδικό τέτοιο γεγονός στην ιστορία του κόσμου», καθώς «ποτέ στην ταραγμένη ιστορία της ανθρωπότητας δεν είχε δημιουργηθεί ένας οργανωμένος μηχανισμός με σκοπό τη μαζική δολοφονία ανθρώπων με τόσο αποτελεσματικό τρόπο».
«Αμέσως μετά από την κατάληψη της Ελλάδας από τους Γερμανούς, η αρχαία κι ακμαία εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης αφανίστηκε. Το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, των δικών μας Εβραίων, δοκιμάζει τα όρια της λογικής», σημείωσε ο κ. Αγγελόπουλος, επισημαίνοντας ότι «ο μόνος τρόπος να αναμετρηθούμε μαζί του είναι να αποδεχτούμε ότι θα είναι πάντα κομμάτι της ιστορίας μας, αυτού που είμαστε». «Το Ολοκαύτωμα δεν πρέπει να μείνει στην ιστορία σαν ένα ιστορικό γεγονός, ένα τραγικό γεγονός του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Θα πρέπει να διδάσκεται διαχρονικά. Γι αυτό και είναι σημαντική η ανέγερση του Μουσείου Ολοκαυτώματος, καθώς και η μετατροπή της Πλατείας Ελευθερίας σε πάρκο μνήμης», υπογράμμισε.
Ο πρέσβης του Ισραήλ, Νόαμ Κατς, μίλησε για το βαθύ τραύμα που συνιστά το ότι «η ακμάζουσα εβραϊκή ζωή, η εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης, εξαφανίστηκε σχεδόν ολοκληρωτικά σε μια πόλη που κάποτε ήταν γνωστή ως ‘Ιερουσαλήμ των Βαλκανίων’ και ‘Madre de Israel’», επισημαίνοντας ότι «σήμερα κάνουμε κάτι περισσότερο από το να θρηνούμε», καθώς «τιμούμε την επιβίωση και την ανθεκτικότητα».
Δικαστήριο της Γεωργίας καταδίκασε σήμερα σε φυλάκιση τεσσεράμισι ετών τον πρώην πρόεδρο της χώρας Μιχαήλ Σαακασβίλι, ο οποίος είναι φυλακισμένος από το 2021 και την περασμένη εβδομάδα είχε ήδη καταδικασθεί σε κάθειρξη εννέα ετών, δήλωσε ο δικηγόρος του στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Ο Σαακασβίλι «καταδικάσθηκε σε φυλάκιση τεσσάρων ετών και έξι μηνών επειδή πέρασε παράνομα τα σύνορα της Γεωργίας» κατά την επιστροφή του από την εξορία το 2021, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο συνήγορός του Ντίτο Σατζαγκλισβίλι.
Με δεδομένες τις προηγούμενες καταδίκες του στη Γεωργία, «ο Μιχαήλ Σαακασβίλι θα πρέπει να εκτίσει συνολικά δωδεκάμισι χρόνια στη φυλακή», διευκρίνισε ο δικαστής Μιχαήλ Τζιντζόλια.
Ο πρώην πρόεδρος της Γεωργίας και μη κυβερνητικές οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα καταγγέλλουν ως πολιτικά υποκινούμενες όλες τις διώξεις σε βάρος του.
Ο 57χρονος Σαακασβίλι είχε ήδη καταδικασθεί ερήμην το 2018 σε κάθειρξη έξι ετών για κατάχρηση εξουσίας.
Συνελήφη το 2021 στη Γεωργία, κατά την επιστροφή του από την εξορία, για να εκτίσει αυτή την ποινή. Ο Σαακασβίλι είχε περάσει την εξορία του στην Ουκρανία, της οποίας είχε αποκτήσει την υπηκοότητα και όπου είχε αναλάβει επίσημα καθήκοντα.
Την περασμένη εβδομάδα το δημοτικό δικαστήριο του Τμπιλίσι τον καταδίκασε σε κάθειρξη εννέα ετών, προσθέτοντας τρία χρόνια στην αρχική ποινή του.
Φυλακισμένος από το 2021, ο Μιχαήλ Σαακασβίλι νοσηλεύεται από το 2022 στο Τμπιλίσι, αφού έκανε απεργία πείνας για 50 ημέρες.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ζητήσει την άμεση απελευθέρωσή του ενώ ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει ζητήσει ο Μιχαήλ Σαακασβίλι να μεταφερθεί στο Κίεβο.
Ο Μιχαήλ Σαακασβίλι, ο οποίος έχει σπουδάσει στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γαλλία και μιλάει πέντε γλώσσες, είχε έρθει στην εξουσία το 2003 με την Επανάσταση των Ρόδων, η οποία είχε εκδιώξει ειρηνικά τις παλιές ελίτ, που είχαν κληρονομηθεί από τη σοβιετική περίοδο.
Παρά τη φυλάκισή του παραμένει μια προσωπικότητα της αντιπολίτευσης στη σημερινή κυβέρνηση του κόμματος Γεωργιανό Όνειρο, το οποίο κατηγορείται για αυταρχική παρέκκλιση και ότι θέλει να φέρει τη χώρα πιο κοντά στη Μόσχα.
Η Γερμανία θα χορηγήσει επιπλέον βοήθεια 300 εκατομμυρίων ευρώ στη Συρία, ανακοίνωσε σήμερα η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ, πριν από την έναρξη διάσκεψης δωρητών για τη χώρα αυτή στις Βρυξέλλες.
«Για αυτό το γιγάντιο έργο, η Γερμανία θα χορηγήσει στον ΟΗΕ και σε διάφορες οργανώσεις επιπρόσθετη βοήθεια 300 εκατομμυρίων ευρώ για τη διαδικασία ειρήνευσης και για τον συριακό λαό και στην περιοχή», δήλωσε η Γερμανίδα υπουργός πριν από σύνοδο των επικεφαλής της διπλωματίας των 27 χωρών μελών της ΕΕ.
Πάνω από τα μισά από τα κεφάλαια που θα χορηγηθούν θα ωφελήσουν τον λαό της Συρίας, δρομολογούμενα χωρίς να εμπλέκεται η μεταβατική κυβέρνηση της χώρας, σημείωσε η Μπέρμποκ.
Η χρηματοδότηση θα δοθεί στην παροχή τροφίμων, υπηρεσιών υγείας και καταλυμάτων έκτακτης ανάγκης, όπως και στη λήψη μέτρων προστασίας για τους ιδιαίτερα ευάλωτους, σύμφωνα με το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών.
Υποστήριξη θα λάβουν επίσης Σύροι πρόσφυγες και κοινότητες που τους φιλοξενούν στην Ιορδανία, τον Λίβανο, το Ιράκ και την Τουρκία, πρόσθεσε η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών.
Η Μπέρμποκ επανέλαβε εξάλλου την ανάγκη για μια συμπεριληπτική πολιτική διαδικασία για τη διασφάλιση ενός ειρηνικού μέλλοντος για τη Συρία.
«Ως Ευρωπαίοι, στεκόμαστε μαζί στο πλευρό του λαού της Συρίας, για μια ελεύθερη και ειρηνική Συρία», σημείωσε.
Επίσης κάλεσε τη μεταβατική κυβέρνηση της χώρας να ερευνήσει τον φόνο εκατοντάδων πολιτών σε χωριά αλαουιτών και να λογοδοτήσουν αυτοί που ευθύνονται.
Η επαρχία Λαττάκεια μετατράπηκε αυτόν τον μήνα σε θέατρο μαζικών εκτελέσεων αμάχων, στην πλειονότητά τους αλαουιτών, με έναυσμα επιθέσεις πιστών στον ανατραπέντα πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ εναντίον των δυνάμεων ασφαλείας των ντε φάκτο αρχών.
Σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μη κυβερνητική οργάνωση με έδρα τη Βρετανία, μέσα σε μερικές ημέρες σκοτώθηκαν πάνω από 1.200 άνθρωποι.
Σε τηλεοπτική ομιλία του στις 5 Μαρτίου, ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν είπε ότι η Γαλλία είναι πρόθυμη να εξετάσει το ενδεχόμενο να μοιραστεί την προστασία των πυρηνικών της όπλων με άλλα ευρωπαϊκά έθνη που αντιμετωπίζουν απειλή από τη Μόσχα.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούν να ενισχύσουν τις αμυντικές δαπάνες και τις ικανότητές τους, καθώς παίρνουν πιο σοβαρά την πιθανότητα μίας Ευρώπης χωρίς την αμέριστη υποστήριξη των ΗΠΑ — ίσως ακόμη και χωρίς την προστασία των χιλιάδων πυρηνικών κεφαλών της.
Παρά τα φαινόμενα, ωστόσο, μπορεί να μην είναι η Γαλλία η χώρα που αλλάζει πραγματικά τη στρατηγική της. Η Γερμανία, η Πολωνία και άλλα έθνη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης αρχίζουν να σκέφτονται σοβαρά ποιανού πυρηνική ομπρέλα μπορούν να χρησιμοποιήσουν — και θυμούνται μία παλιά γαλλική προσφορά.
Με τη Ρωσία να έχει σχεδόν 20 φορές περισσότερες πυρηνικές κεφαλές από τη Γαλλία, μπορεί το Παρίσι να προσφέρει ουσιαστική αποτροπή; Πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει στην πράξη; Θα μπορούσε η απάντηση να είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τις δικές της κεφαλές;
«Μια πλήρης αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών θα σήμαινε το τέλος του ΝΑΤΟ και δεν νομίζω ότι είμαστε ακόμη εκεί», δήλωσε στην Epoch Times ο Αττίλα Ντέμκο, ειδικός σε θέματα ασφάλειας από την Ουγγαρία.
Σύμφωνα με τον Ντέμκο, η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών που ζήτησε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ από τα ευρωπαϊκά κράτη, σε συνδυασμό με τη γενικότερη αλλαγή της στάσης των Ηνωμένων Πολιτειών απέναντι στον ρώσο-ουκρανικό πόλεμο, έχει σπείρει τον πανικό σε ορισμένους από τους ηγέτες, με αποτέλεσμα να αντιδρούν σπασμωδικά.
Ο Εμμανουέλ Ντυπουί, πρόεδρος του Institute for European Perspective and Security Studies, μίας δεξαμενής σκέψης με έδρα το Παρίσι, είπε ότι η Γαλλία έχει προσφέρει την πυρηνική της ομπρέλα στην υπόλοιπη Ευρώπη ήδη από τη δεκαετία του 1960.
«Δεν υπάρχει τίποτα καινούριο σε αυτό. Το καινούριο είναι ότι ορισμένες χώρες, που ήταν απρόθυμες να δεχτούν παλαιότερα, τώρα διάκεινται ευνοϊκότερα», δήλωσε ο Ντυπουί στην Epoch Times. «Η Γαλλία δεν έχει αλλάξει τη στρατηγική της για την πυρηνική αποτροπή». Χώρες όπως η Γερμανία και η Πολωνία είναι πλέον πιο ανοιχτές στην ιδέα της γαλλικής πυρηνικής ομπρέλας, ως αποτέλεσμα της αλλαγής θέσης από τις Ηνωμένες Πολιτείες, εξήγησε περαιτέρω ο κος Ντυπουΐ.
Η Γαλλία είναι η μόνη πυρηνική δύναμη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από το μπλοκ το 2021. Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων, διατηρεί το τέταρτο μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο, με περίπου 290 αναπτυγμένες πυρηνικές κεφαλές (πίσω από τη Ρωσία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα).
Στις 5 Μαρτίου, ο Μακρόν είπε ότι αποφάσισε «να ανοίξει τη στρατηγική συζήτηση για την προστασία των συμμάχων μας στην ευρωπαϊκή ήπειρο με την [πυρηνική] αποτροπή μας.»
«Η πυρηνική μας αποτρεπτική δύναμη προστατεύει εμάς. Είναι πλήρης, κυρίαρχη, γαλλική εξ ολοκλήρου. Όμως, ανταποκρινόμενος στο ιστορικό κάλεσμα του μελλοντικού καγκελαρίου της Γερμανίας, αποφάσισα να ανοίξω τη στρατηγική συζήτηση για την προστασία των συμμάχων μας στην ευρωπαϊκή ήπειρο μέσω της δική μας αποτροπής», πρόσθεσε.
Τον περασμένο μήνα, ο νικητής των εκλογών της Γερμανίας και πιθανός μελλοντικός καγκελάριος Φρήντριχ Μερτς ζήτησε μια συζήτηση για «πυρηνικό διάλογο» με τη Γαλλία, ενώ η Πολωνία και δύο από τα κράτη της Βαλτικής χαιρέτισαν την ομιλία του Μακρόν.
Στις 7 Μαρτίου, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ είπε ότι η Πολωνία «συζητά σοβαρά με τους Γάλλους για την ιδέα τους για μια πυρηνική ομπρέλα πάνω από την Ευρώπη».
Από την πλευρά τους, οι Ρώσοι χαρακτήρισαν απειλητική για τους ίδιους τη γαλλική πρόταση, σύμφωνα με δήλωση του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Μόσχα στις 6 Μαρτίου. Ο δε εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, είπε ότι η ομιλία του Μακρόν ήταν «εξαιρετικά επιθετική».
Αντιπολίτευση στην κοινή χρήση πυρηνικών
Ορισμένοι πολιτικοί της αντιπολίτευσης στη Γαλλία έχουν αντιταχθεί στη θέση του Μακρόν.
Η πρώην υποψήφια για την προεδρία, Μαρίν Λεπέν, μιλώντας σε γεωργική έκθεση στο Παρίσι την 1 Μαρτίου, είπε: «Η γαλλική άμυνα πρέπει να παραμείνει γαλλική άμυνα. Το γαλλικό πυρηνικό αποτρεπτικό [μέσο] πρέπει να παραμείνει γαλλικό πυρηνικό αποτρεπτικό. Δεν πρέπει να μοιράζεται, πόσο μάλλον να μεταβιβάζεται», σύμφωνα με το ΜΜΕ France 24.
Στις 10 Μαρτίου, ο Τζόρνταν Μπαρντέλα, ο ηγέτης του δεξιού Εθνικού Ράλι, έγραψε στην πλατφόρμα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης X: «Είμαι αντίθετος στο να μοιράζεται η Γαλλία το πυρηνικό κουμπί, όπως και στο να αποφασίσει ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μια μέρα να στείλει Γάλλους στρατιώτες να πεθάνουν σε εξωτερικά πεδία μάχης».
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν (Δ) επθεωρεί τα γαλλικά στρατεύματα κατά τη διάρκεια επίσκεψης σε στρατόπεδο στην ανατολική Γαλλία, στις 9 Οκτωβρίου 2024. (Thibault Camus/AFP μέσω Getty Images)
Η Γαλλία είχε μια μακρά και περίπλοκη σχέση με τα πυρηνικά όπλα.
Η χώρα διεξήγαγε την πρώτη δοκιμή ατομικής βόμβας, που ονομάστηκε Blue Gerbil, τον Φεβρουάριο του 1960, βαθιά στην έρημο Σαχάρα, εκεί που τότε ήταν η γαλλική αποικία της Αλγερίας.
Τον επόμενο χρόνο, ο πρόεδρος της Γαλλίας, Σαρλ ντε Γκωλ, φιλοξένησε τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζον Φ. Κένεντι, στο Παρίσι.
«Δεν υπάρχει εθνική άμυνα στην Ευρώπη σήμερα, αλλά μόνο ολοκληρωμένη άμυνα υπό τη διοίκηση των ΗΠΑ. Αυτό δεν είναι αποδεκτό από τη Γαλλία», είχε πει ο Ντε Γκωλ, πρώην στρατηγός που ηγήθηκε των Ελεύθερων Γαλλικών δυνάμεων στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά τη διάρκεια της συνάντησης, σύμφωνα με τα αρχεία του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τα πρακτικά του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο Ντε Γκωλ δεν είχε «την εντύπωση ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα χρησιμοποιούσαν ποτέ πυρηνικά όπλα, αλλά μόνο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα χρησιμοποιούσαν πυρηνικά όπλα στη μοναδική περίπτωση που ένιωθαν ότι το έδαφός τους απειλείται άμεσα.»
«Το ίδιο κατά τη γνώμη του ισχύει για τους Σοβιετικούς και για τη Γαλλία όταν η Γαλλία έχει πυρηνικά όπλα».
Τέσσερα χρόνια αργότερα, η Γαλλία είχε αναπτύξει ένα ανεξάρτητο πυρηνικό αποτρεπτικό μέσο και από τότε το διατηρεί.
Στις 5 Μαρτίου, ο Μακρόν είπε: «Η πυρηνική μας αποτροπή προστατεύει εμάς. Είναι γαλλικό από το Α έως το Ω. Υπάρχει από το 1964 και έπαιζε πάντα ουσιαστικό ρόλο στη διασφάλιση της ειρήνης και της ασφάλειας στην Ευρώπη».
Ο Μακρόν είπε ότι οποιαδήποτε απόφαση για χρήση των πυρηνικών όπλων της Γαλλίας θα παραμείνει μόνο στα χέρια του Γάλλου προέδρου.
Το 1966, ο Ντε Γκωλ απέσυρε τη Γαλλία από τη στρατιωτική δομή διοίκησης του ΝΑΤΟ και η χώρα εντάχθηκε ξανά το 2009.
Τον Απρίλιο του 2024, ο Ανατόλ Λίβεν, διευθυντής του Προγράμματος Eurasia στο Quincy Institute for Responsible Statecraft, έγραψε σε ένα άρθρο: «Ο πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν επιδιώκει ένα παλιό γκωλιστικό όνειρο: μια στρατιωτικά και γεωπολιτικά αυτόνομη Ευρώπη υπό την ηγεσία της Γαλλίας».
Ο Ντουπουί είπε ότι ο Μακρόν έκανε μια ομιλία τον Νοέμβριο του 2022 στην οποία είπε ότι η γαλλική πυρηνική αποτροπή δεν έχει αλλάξει από τότε που άρχισε.
«Το μόνο πράγμα που αλλάζει είναι το γεγονός ότι το γαλλικό στρατηγικό συμφέρον και το ευρωπαϊκό στρατηγικό συμφέρον μπορεί [τώρα] να είναι το ίδιο», πρόσθεσε ο Ντουπουί.
Ο Ντέμκο είπε ότι ορισμένες από τις ευρωπαϊκές απαντήσεις στις δηλώσεις του Τραμπ ήταν «παράξενες» και είπε ότι δεν υπάρχει περίπτωση η Γαλλία, ακόμη και με την υποστήριξη της Βρετανίας, να αντικαταστήσει την πυρηνική ομπρέλα των ΗΠΑ.
Η Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων εκτιμά ότι η Ρωσία τοποθέτησε 1.710 πυρηνικές κεφαλές. Συμπεριλαμβανομένων αποσυρμένων και αποθηκευμένων κεφαλών, έχει συνολικά 5.449 πυρηνικές κεφαλές και ο Ντέμκο είπε ότι μερικές από αυτές ήταν σε υποβρύχια, άλλες σε αεροπλάνα, και άλλες σε σιλό εδάφους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν περίπου 5.277, εκ των οποίων οι 1.670 είναι τοποθετημένες πυρηνικές κεφαλές.
Συγκριτικά, η Γαλλία έχει 290 και η Βρετανία 225 τοποθετημένες πυρηνικές κεφαλές.
«Η Ρωσία θα μπορούσε να καταστρέψει πλήρως το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, ενώ η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι σε θέση να καταστρέψουν πλήρως τη Ρωσία», είπε ο Ντέμκο.
«Φυσικά, θα μπορούσε να έχει πολύ μεγάλο αντίκτυπο στη Ρωσία, αλλά δεν ισχύει ότι … οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία είναι ισοδύναμες σε μια αμοιβαία εξασφαλισμένη καταστροφή».
Ωστόσο, ο Ντουπουί είπε ότι δεν έχει σημασία που η Γαλλία δεν έχει ισοδυναμία με τη Ρωσία στις πυρηνικές κεφαλές.
Είπε ότι η στρατηγική της Γαλλίας και της Βρετανίας, όπως της Ινδίας, Πακιστάν, ακόμη και Κίνας, δεν ήταν η ισοδυναμία, αλλά να έχουν αρκετές κεφαλές για να κάνουν τους αντιπάλους να σταματήσουν και να σκεφτούν τον κίνδυνο πριν χτυπήσουν.
Το ερώτημα Νάρβα
Από τότε που η Εσθονία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ το 2004, οι ειδικοί αμυντικής στρατηγικής έθεσαν το ερώτημα εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πήγαιναν σε πόλεμο ή θα εκτόξευαν πυρηνικούς πυραύλους για να υπερασπιστούν την πόλη Νάρβα, η οποία έχει μια μεγάλη ρωσική κοινότητα.
«Αλλά μπορούμε να κάνουμε το ίδιο ερώτημα, θα κινδύνευαν το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία με πυρηνικό πόλεμο για τη Νάρβα; Αυτό είναι το ζήτημα με πολύ μικρότερες πυρηνικές δυνάμεις», είπε ο Ντέμκο.
Ο Ντέμκο είπε ότι οι Γάλλοι προσπαθούσαν να παίξουν ,αυτό το παιχνίδι επιρροής.»
«Ειλικρινά, ποιος πιστεύει σοβαρά ότι η Γαλλία θα ανταλλάξει το Παρίσι με τη Νάρβα. Όχι, δεν το πιστεύω», είπε.
«Βρισκόμαστε σε έναν επικίνδυνο κόσμο. Αλλά το ερώτημα είναι, εάν δεν εμπιστεύεστε τον κ. Τραμπ να τα προσφέρει, μπορούμε εμείς στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη να εμπιστευτούμε πλήρως το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, με πολύ μικρότερες δυνάμεις και πολύ περισσότερα να διακινδυνεύσουν;».
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν γράφει σημειώσεις καθώς παρακολουθεί ασκήσεις που πραγματοποιούνται από τις στρατηγικές πυρηνικές δυνάμεις της Ρωσίας, στη Μόσχα, στις 26 Οκτ. 2022. (Alexei Babushkin/Sputnik/Κρεμλίνο μέσω Reuters)
Ο Ντέμκο είπε ότι υπάρχουν ακόμη πολλά αναπάντητα ερωτήματα.
«Ποιος παίρνει την απόφαση να τοποθετήσει [όπλα] εάν υπάρξει ρωσική επιθετικότητα, ποιος αποφασίζει να απαντήσει με πυρηνική δύναμη; Η Γαλλία; Ποια είναι η αλυσίδα εντολών; Ποιος είναι αυτός που παίρνει την τελική απόφαση;»
Είπε ότι μια πιθανή εναλλακτική θα ήταν να έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση τα δικά της πυρηνικά όπλα, αλλά είπε, «Αυτό είναι ένα μακροπρόθεσμο έργο. Δεν γίνεται σε ένα έτος, ούτε σε δύο έτη, ούτε σε πέντε έτη, αλλά θα μπορούσε να είναι μια λύση».
Πυρηνική αποτροπή της ΕΕ
Είπε ότι ένα πυρηνικό αποτρεπτικό μέσο της ΕΕ θα δυσκόλευε τη Μόσχα να συγκεντρώσει πολιτική ή οικονομική πίεση.
«Θα πρέπει να υπάρχει μια αβεβαιότητα στο μυαλό των Ρώσων, χωρίς να γνωρίζουν ποιος παίρνει την τελική απόφαση, γιατί αν ξέρουν ότι είναι η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, τότε διευκολύνεται η ζωή τους», είπε ο Ντέμκο.
«Αν θέλετε να είστε σοβαροί με αυτό, να έχετε μια πραγματική αποτρεπτική δύναμη κατά της Ρωσίας, πρέπει να έχουμε πολύ μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη από ό,τι έχουν οι δύο ευρωπαϊκές δυνάμεις».
Ο Ντέμκο είπε ότι οι Γάλλοι δεν έχουν πολλή δύναμη.
«Δεν πιστεύω ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αποδεσμευτούν πλήρως από την Ευρώπη. Είναι ένα σενάριο πολύ χαμηλής πιθανότητας, αλλά θα ήταν ένα σενάριο πολύ μεγάλου αντίκτυπου», είπε.
«Η Ευρώπη πρέπει να ξυπνήσει όσον αφορά τις στρατιωτικές δαπάνες. Επομένως, νομίζω ότι το μήνυμα είναι σωστό από την κυβέρνηση Τραμπ ότι πρέπει να δαπανήσουμε περισσότερα στην Ευρώπη και πρέπει να κάνουμε πολύ περισσότερα για την ασφάλειά μας και να μην θεωρούμε δεδομένο τους φορολογούμενους των ΗΠΑ.»
Οι ουρές που διαρκούν εδώ και μήνες λόγω των αυξανόμενων ελλείψεων σε πετρέλαιο και βενζίνη έχουν φτάσει σε κρίσιμο σημείο, αφήνοντας πολλούς Βολιβιανούς χωρίς καύσιμα για τα οχήματά τους και περιορισμένη πρόσβαση στις δημόσιες συγκοινωνίες.
Ορισμένοι πολίτες διανυκτερεύουν μέσα στα οχήματά τους, περιμένοντας την επόμενη μέρα με την ελπίδα ότι θα φτάσουν νέες προμήθειες καυσίμων. Η κατάσταση επιδεινώθηκε κατά τη διάρκεια του εορτασμού του καρναβαλιού στη Βολιβία, που διαρκεί περίπου δέκα ημέρες, από τα τέλη Φεβρουαρίου έως την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η βασική αιτία της κρίσης είναι η συνεχιζόμενη έλλειψη ξένου συναλλάγματος για την αγορά καυσίμων από το εξωτερικό. Η διοίκηση του προέδρου Λουίς Άρσε έχει παραδεχτεί ότι δεν διαθέτει επαρκή συναλλαγματικά αποθέματα για να αγοράσει περισσότερα καύσιμα, ενώ η εγχώρια παραγωγή δεν αρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του πληθυσμού.
Ο πρόεδρος της κρατικής εταιρείας φυσικών πόρων YPFB, Άρμιν Ντοργκάθεν, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι η κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να επιτύχει τους στόχους τροφοδοσίας, καθώς οι παραδόσεις κυμαίνονται μόλις στο 40-50% των αναγκών, γεγονός που δεν επαρκεί για να καλύψει τις απαιτήσεις του παραγωγικού τομέα.
Κλιμακούμενες αντιδράσεις και πολιτική κρίση
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αυξάνονται οι φωνές που ζητούν την άμεση απομάκρυνση του προέδρου Άρσε και της κυβέρνησής του, ενώ ακόμα και μέλη της κυβέρνησης έχουν προτρέψει τον πρόεδρο να παραιτηθεί. Ο βουλευτής Πάμπλο Αριζάγκα Ρουίς δήλωσε στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Brujula ότι αν ο Άρσε δεν μπορεί να διαχειριστεί την κρίση, θα πρέπει να παραιτηθεί.
Ωστόσο, ο Άρσε, σε συνέντευξη Τύπου στις 12 Μαρτίου, απέρριψε τις εκκλήσεις για παραίτηση, κατηγορώντας ορισμένους πολιτικούς για προσπάθειες αποσταθεροποίησης και διασπορά ψευδών ισχυρισμών περί χρεοκοπίας της χώρας. Υποστήριξε ότι η οικονομία της Βολιβίας εξακολουθεί να παράγει δημόσιες επενδύσεις και να αναδιανέμει εισοδήματα στους πολίτες.
Ο πρόεδρος τόνισε, επίσης, την ανάγκη το κοινοβούλιο να εγκρίνει εξωτερικά δάνεια για την αγορά καυσίμων, ενώ απέκλεισε το ενδεχόμενο συνεργασίας με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Την ίδια ώρα, διαδηλωτές σε πολλές πόλεις απαιτούν μόνιμη λύση στο πρόβλημα, ενώ ο Άρσε προετοιμάζεται για την υποψηφιότητά του στις γενικές εκλογές του Αυγούστου.
Ζωή σε αναμονή
Στη Σάντα Κρους, τα αυτοκίνητα σχηματίζουν ατελείωτες ουρές κάτω από έναν γκρίζο ουρανό. Ο Πέδρο Φλόρες, ένας οδηγός ταξί, κάθεται στο γρασίδι δίπλα στο σταθμευμένο του όχημα, περιμένοντας εδώ και 24 ώρες. Ο ίδιος εξηγεί ότι είναι η δεύτερη φορά αυτή την εβδομάδα που προσπαθεί να βρει καύσιμα, αλλά πλέον δεν έχει ούτε αρκετή βενζίνη για να επιστρέψει στο σπίτι του. Με δύο μικρά παιδιά και μια σύζυγο να συντηρεί, ο Φλόρες δεν μπορεί να μείνει χωρίς δουλειά. Οι ελλείψεις καυσίμων έχουν πλήξει ιδιαίτερα τους εργαζόμενους στον τομέα των μεταφορών, αφήνοντάς τους σε μια διαρκή αναμονή.
Ένα ταξί είναι σταθμευμένο σε ένα βενζινάδικο στη Σάντα Κρουζ στις 12 Μαρτίου 2025. (Autumn Spredemann/The Epoch Times)
Πολλοί οδηγοί, όπως ο Φλόρες, έχουν οργανωθεί σε ομάδες στο WhatsApp για να κρατούν τη θέση τους στην ουρά, επιτρέποντας στα μέλη να απομακρυνθούν για λίγο ώστε να φάνε ή να χρησιμοποιήσουν τουαλέτα. Όταν η ουρά αρχίζει να κινείται, ειδοποιούν τους υπόλοιπους ώστε να επιστρέψουν πριν χάσουν τη θέση τους.
Ο Φλόρες δηλώνει ότι σκοπεύει να κοιμηθεί στο αυτοκίνητό του για δεύτερη φορά μέσα σε λίγες ημέρες, καθώς, όπως λέει, αν κάποιος δεν είναι διατεθειμένος να περάσει τη νύχτα περιμένοντας, δεν έχει νόημα να επιχειρήσει να βρει καύσιμα την επόμενη ημέρα. «Ακόμα και τα μεγαλύτερα πρατήρια εξαντλούν τα αποθέματά τους πριν φτάσει η σειρά σου», αναφέρει.
Ο Μιγκέλ Μαρτίν, που επίσης περιμένει σε ουρά για καύσιμα, δεν εργάζεται στον τομέα των μεταφορών, αλλά χρειάζεται το όχημά του για να μετακινείται από το προάστιο Ουρούμπο, όπου ζει, μέχρι τη Σάντα Κρους. Ο ίδιος σημειώνει ότι η δημόσια συγκοινωνία είναι ανεπαρκής στην περιοχή, γεγονός που καθιστά αναγκαία τη χρήση ιδιωτικών οχημάτων. Σε ορισμένα προάστια της Σάντα Κρουζ, τα λεωφορεία είναι περιορισμένα ακόμη και σε κανονικές συνθήκες, ενώ οι βασικές υπηρεσίες, όπως τα σούπερ μάρκετ, οι γιατροί και τα σχολεία, απέχουν αρκετά χιλιόμετρα.
Ο Μαρτίν εκφράζει την οργή του απέναντι στην κυβέρνηση του Άρσε, κατηγορώντας την ότι διατηρεί αυστηρό έλεγχο στους πόρους της χώρας και αρνείται να άρει τις επιδοτήσεις στα καύσιμα, οι οποίες έχουν κρατήσει τις τιμές χαμηλές. Η Βολιβία δαπάνησε 2 δισεκατομμύρια δολάρια σε επιδοτήσεις καυσίμων το 2024, ένα μέτρο που έχει διχάσει τους πολίτες. Πολλοί, όπως ο Μαρτίν, δηλώνουν πρόθυμοι να πληρώσουν υψηλότερες τιμές αν αυτό σημαίνει ότι η αγορά θα σταθεροποιηθεί. «Αν καταργήσουν τις επιδοτήσεις και ανοίξουν την αγορά σε περισσότερες διεθνείς εταιρείες, έτσι θα εξασφαλιστεί η σταθερή προμήθεια καυσίμων», υποστηρίζει.
Όσο για το αν θα περάσει τη νύχτα περιμένοντας στην ουρά, απαντά ότι πιθανότατα ναι, καθώς υπάρχει η φήμη ότι ένα βυτιοφόρο θα φτάσει στις 4 τα ξημερώματα, και αν είναι αρκετά κοντά, ίσως καταφέρει να γεμίσει το ρεζερβουάρ του. Όσοι βρίσκονται πιο πίσω, πιθανώς θα χρειαστεί να περιμένουν δύο ή τρεις ακόμη παραδόσεις καυσίμων για να έχουν ελπίδα να εξυπηρετηθούν.
Δύσκολες επιλογές
Οι ελλείψεις καυσίμων έχουν καταστήσει την καθημερινή ζωή δύσκολη στη Βολιβία, όχι μόνο για όσους περνούν ώρες σε ουρές αναμονής. Στις μεγάλες πόλεις της χώρας, λιγότερα λεωφορεία και κοινόχρηστα μίνι βαν, γνωστά ως micros, εκτελούν δρομολόγια. Σύμφωνα με τοπικά μέσα ενημέρωσης, η πόλη Ελ Άλτο ανακοίνωσε ότι από τις 17 Μαρτίου θα αναστείλει την αστική της συγκοινωνία μέχρι να σταθεροποιηθεί ο εφοδιασμός της χώρας με καύσιμα.
Το πρόβλημα δεν περιορίζεται στις αστικές μετακινήσεις. Τα δρομολόγια των υπεραστικών λεωφορείων έχουν επίσης επηρεαστεί, με τις εταιρείες μεταφορών στη Σάντα Κρους να αποσύρουν το 30% του στόλου τους λόγω έλλειψης ντίζελ. Στην ίδια πόλη, η κατάσταση της αστικής συγκοινωνίας επιδεινώνεται, καθώς μόνο το 25% των βολιβιανών οικογενειών διαθέτει ιδιωτικό όχημα, καθιστώντας τα μέσα μαζικής μεταφοράς απαραίτητο μέσο για τις μετακινήσεις από και προς την εργασία.
Μια ουρά αυτοκινήτων σε μια κατοικημένη γειτονιά στη Σάντα Κρους της Βολιβίας, στις 12 Μαρτίου 2025. (Autumn Spredemann/The Epoch Times)
Η Μιράντα Παρέδες, εργαζόμενη σε καφετέρια, δήλωσε στην Epoch Times ότι αναγκάζεται να φεύγει από το σπίτι το αργότερο στις 5:30 το πρωί για να βρει λεωφορείο, παρόλο που η εργασία της ξεκινά στις 8:00. Τόνισε ότι τα λεωφορεία όχι μόνο αργούν να φτάσουν, αλλά συχνά είναι ήδη γεμάτα. Σύμφωνα με την ίδια, πολλές φορές δεν υπάρχει ούτε χώρος για να καθίσει, ενώ το όχημα είναι τόσο γεμάτο που οι πόρτες κλείνουν με δυσκολία.
Ορισμένοι συνάδελφοί της, όπως ανέφερε, επιλέγουν να διανυκτερεύουν στους χώρους εργασίας τους και να χρησιμοποιούν γυμναστήρια για να κάνουν μπάνιο, προκειμένου να αποφύγουν την καθημερινή ταλαιπωρία των μετακινήσεων. Εξέφρασε την ανησυχία της ότι μπορεί σύντομα να βρεθεί και η ίδια στην ίδια θέση, προσθέτοντας ότι είναι αδιανόητο το γεγονός πως οι άνθρωποι αναγκάζονται να επιλέξουν μεταξύ της οικογένειάς τους και της εργασίας τους.
Στις 14 Μαρτίου, ο δήμαρχος της Σάντα Κρους, Τζόννυ Φερνάντες, κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω των ελλείψεων καυσίμων, οι οποίες έχουν πλήξει σοβαρά τον αγροτικό και εξαγωγικό τομέα της περιοχής. Λίγες ώρες νωρίτερα, αντίστοιχη απόφαση είχε λάβει και ο δήμαρχος της πόλης Πορόνγκο, Νεπτάλυ Μεντόζα.
Ο Φερνάντες τόνισε ότι η συχνότητα αποκομιδής απορριμμάτων και η προμήθεια αγαθών έχουν μειωθεί κατά 30%. Δήλωσε ότι αυτή η κατάσταση επιβάλλει την κήρυξη έκτακτης ανάγκης και κάλεσε όλους τους φορείς να συνεργαστούν για να ξεπεραστεί η κρίση.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την περασμένη νύκτα ότι θα μιλήσει αύριο, Τρίτη, με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν στο πλαίσιο της αμερικανορωσικής προσέγγισης για να μπει ένα τέλος στον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ έκανε λόγο για «μοιρασιά» ανάμεσα στη Μόσχα και το Κίεβο.
«Θα μιλήσω στον πρόεδρο Πούτιν την Τρίτη», δήλωσε στους δημοσιογράφους επί του προεδρικού αεροπλάνου, διευκρινίζοντας ότι «πολλά πράγματα έχουν ήδη συζητηθεί με τα δύο μέρη, την Ουκρανία και τη Ρωσία».
Κάνοντας λόγο για «γη» και για «εργοστάσια παραγωγής ενέργειας», ο Τραμπ υπογράμμισε: «Μιλάμε γι’ αυτό, για μοιρασιά ορισμένων περιουσιακών στοιχείων».
Ο Αμερικανός ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ, η χώρα του οποίου ασκεί πίεση στη Ρωσία για να δεχθεί μια κατάπαυση του πυρός με την Ουκρανία, είχε δηλώσει χθες, Κυριακή, ότι οι Τραμπ και Πούτιν θα έχουν «μια αληθινά καλή και θετική συζήτηση αυτή την εβδομάδα».
Η Μόσχα, το Κίεβο και η Ουάσιγκτον «θέλουν να τελειώσει όλο αυτό», διαβεβαίωσε ο διπλωμάτης μιλώντας στο CNN.
Το Κρεμλίνο είχε δηλώσει την Παρασκευή ότι ο Πούτιν επέδωσε στον Αμερικανό απεσταλμένο ένα μήνυμα προς τον Τραμπ σχετικά με την πρότασή του για εκεχειρία 30 ημερών.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν θέτει μέχρι τώρα μαξιμαλιστικούς όρους για τον τερματισμό της σύγκρουσης, όπως την παραχώρηση από την Ουκρανία πέντε περιφερειών που έχουν προσαρτηθεί από τη Μόσχα, την εγκατάλειψη των φιλοδοξιών της χώρας αυτής να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και τη διάλυση της σημερινής ουκρανικής εξουσίας.
Το Σάββατο, σε εικονική σύνοδο κορυφής που οργανώθηκε από το Λονδίνο, μια τριανταριά κρατικοί ηγέτες και οργανισμοί, που υποστηρίζουν την Ουκρανία, αποφάσισαν στο πλαίσιο αυτό να ασκήσουν «συλλογική πίεση» επί της Ρωσίας, την οποία υποψιάζονται ότι θέλει να συνεχίσει τον πόλεμο, για να την ωθήσουν να εγκρίνει μια διακοπή των εχθροπραξιών.
«Η μπάλα είναι στο γήπεδο της Ρωσίας», η οποία «θα πρέπει αργά ή γρήγορα (…) να δεσμευθεί σε σοβαρές συνομιλίες», δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, σύμφωνα με τον οποίο ο Πούτιν «είναι αυτός που θέλει να καθυστερήσει» τα πράγματα.
Εδώ και δύο εβδομάδες, ο Στάρμερ και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν επιδιώκουν να δημιουργήσουν ένα «συνασπισμό πρόθυμων χωρών» που θα στείλουν στρατιωτικά αποσπάσματα στο ουκρανικό έδαφος σε περίπτωση που σταματήσουν οι μάχες, ώστε να αποτρέψουν τη Ρωσία να περάσει και πάλι αργότερα στην επίθεση. Πρόκειται για μια ανάπτυξη την οποία δε θέλει η Μόσχα.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διαβεβαίωσε από την πλευρά του χθες, Κυριακή, τον Ντόναλντ Τραμπ για την «υποστήριξή» του στις «άμεσες και αποφασιστικές» αμερικανικές προσπάθειες με στόχο νά μπει τέλος στον πόλεμο.
Για τον αρχηγό του ουκρανικού κράτους Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος όρισε μια ομάδα διαπραγματευτών εν όψει ενδεχόμενων ειρηνευτικών συνομιλιών, η Ρωσία επιδιώκει κυρίως προς το παρόν να έχει μια «πιο σταθερή θέση» στο πεδίο της μάχης.
«Ο Πούτιν ψεύδεται επίσης λέγοντας ότι μια κατάπαυση του πυρός υποτίθεται πως είναι υπερβολικά περίπλοκη. Στην πραγματικότητα, όλα μπορούν να ελεγχθούν και το συζητήσαμε με τους Αμερικανούς», δήλωσε ακόμα.
Την ώρα που ο ουκρανικός στρατός αντιμετωπίζει δυσχέρειες στο μέτωπο, ο νυν αρχηγός του γενικού επιτελείου του, ο Ανατόλι Μπαργκούιλεβιτς, παύθηκε και στη θέση του μπήκε ο στρατηγός Αντρίι Γκνάτοφ, σύμφωνα με διάταγμα του Ζελένσκι που δόθηκε στη δημοσιότητα χθες, Κυριακή.
Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη για τους Ουκρανούς στρατιώτες στη ρωσική περιφέρεια του Κουρσκ, την οποία ελέγχουν εν μέρει από τον Αύγουστο και όπου οι ρωσικές μονάδες προωθούνται αυτή τη στιγμή.
Το σαββατοκύριακο, το γενικό επιτελείο των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων δημοσιοποίησε χάρτες που δείχνουν ότι η πόλη Σούτζα σ’ αυτόν τον συνοριακό τομέα δεν βρίσκεται πια στα χέρια τους.
Το ισραηλινό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι ο στρατός ανταπέδωσε πυρά από τον Λίβανο την Κυριακή, ενώ οι λιβανικές αρχές ανέφεραν τέσσερις νεκρούς από ισραηλινούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς στο νότιο τμήμα της χώρας.
Σύμφωνα με το επίσημο λιβανικό πρακτορείο ειδήσεων ANI, το υπουργείο Υγείας του Λιβάνου ανέφερε ότι πλήγμα του ισραηλινού στρατού στην κοινότητα Αϊνάτα προκάλεσε τον θάνατο δύο ατόμων. Ο ισραηλινός υπουργός Άμυνας, Ισραέλ Κατς, δήλωσε ότι οι δυνάμεις του στοχοποίησαν την περιοχή ως αντίποινα για πυροβολισμό που προερχόταν από την κηδεία μέλους της Χεζμπολά και χτύπησε αυτοκίνητο στο βόρειο Ισραήλ, στην κοινότητα Αβιβίμ.
Ο ισραηλινός στρατός υποστήριξε ότι η σφαίρα που έπληξε το όχημα στην Αβιβίμ πιθανότατα προερχόταν από λιβανικό έδαφος, παραβιάζοντας τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός της 27ης Νοεμβρίου, η οποία είχε τερματίσει την ένταση μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολά. Ο ισραηλινός υπουργός Άμυνας προειδοποίησε ότι κάθε παραβίαση της ανακωχής θα αντιμετωπίζεται με σκληρή αντίδραση.
Το λιβανικό υπουργείο Υγείας ανέφερε επίσης ότι ισραηλινό drone επιτέθηκε σε όχημα κοντά στη Γιατέρ, σκοτώνοντας έναν πολίτη και τραυματίζοντας άλλον έναν. Επιπλέον, άλλο ισραηλινό πλήγμα φέρεται να έπληξε όχημα στη Μαΐς αλ Τζάμπαλ, με αποτέλεσμα έναν ακόμη νεκρό.
Ο ισραηλινός στρατός υποστήριξε ότι οι επιθέσεις στόχευαν «τρομοκράτες της Χεζμπολά» που συμμετείχαν σε προετοιμασία τρομοκρατικών επιθέσεων. Αντίστοιχο πλήγμα σημειώθηκε και το Σάββατο, με τον στρατό του Ισραήλ να ανακοινώνει ότι έπληξε μέλος της Χεζμπολά στην περιοχή Κφαρ Κίλα.
Η ένταση μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολά κλιμακώθηκε μετά την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023. Η Χεζμπολά, ως σύμμαχος της Χαμάς, άνοιξε δεύτερο μέτωπο εξαπολύοντας ρουκέτες και drones κατά του βόρειου Ισραήλ. Παρά την εκεχειρία της 27ης Νοεμβρίου, οι εχθροπραξίες συνεχίζονται, με τις δύο πλευρές να αλληλοκατηγορούνται για παραβιάσεις της ανακωχής.
Η Τουρκία αναμένεται να απαιτήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση την άρση των κυρώσεων σε βάρος της Συρίας «άνευ όρων» και «επ’ αόριστον» κατά τη διάρκεια της ετήσιας συνόδου των διεθνών δωρητών, η οποία ξεκινά σήμερα. Την ανακοίνωση αυτή έκανε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών την Κυριακή, επισημαίνοντας τη σημασία της οικονομικής σταθερότητας της Συρίας για τη γενικότερη ασφάλεια της περιοχής.
Η Άγκυρα, η οποία διατηρεί στενές σχέσεις με τις νέες συριακές αρχές που ανέλαβαν την εξουσία στις 8 Δεκεμβρίου, θεωρεί ότι η άρση των κυρώσεων είναι απαραίτητη προκειμένου να υποστηριχθεί μια «συνολική και ειρηνική μετάβαση» στη χώρα. Στην ανακοίνωσή του, το τουρκικό ΥΠΕΞ υπογραμμίζει ότι «η οικονομική ασφάλεια της Συρίας είναι ουσιώδους σημασίας για τη σταθερότητα και την ασφάλεια της χώρας».
Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών τόνισε επίσης την ανάγκη δημιουργίας «οικονομικών ευκαιριών και θέσεων απασχόλησης», επισημαίνοντας ότι οι κυρώσεις θα πρέπει να αρθούν «χωρίς όρους και για απεριόριστη διάρκεια». Επιπλέον, η Τουρκία, που φιλοξενεί περίπου τρία εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες, υποστηρίζει την «ολοκληρωμένη ανοικοδόμηση» της Συρίας, προκειμένου να διευκολυνθούν οι επιστροφές των εκτοπισμένων.
Στη σύνοδο θα εκπροσωπήσει την Τουρκία ο υφυπουργός Εξωτερικών Νου Γιλμάζ.
Μετά την ανάληψη της εξουσίας από τις μεταβατικές συριακές αρχές και την υιοθέτηση συνταγματικής διακήρυξης που εκχωρεί πλήρεις εξουσίες στον προσωρινό πρόεδρο Άχμαντ αλ Σάρα, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέστειλε τις κυρώσεις που αφορούσαν κρίσιμους τομείς της συριακής οικονομίας. Ωστόσο, η ΕΕ έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμη να επανεξετάσει την επιβολή κυρώσεων εάν η νέα κυβέρνηση δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις της για τον σεβασμό των δικαιωμάτων των μειονοτήτων και την αποφυγή αποκλεισμών.
Την τελευταία περίοδο, η κατάσταση στη Συρία έχει επιδεινωθεί, ιδιαίτερα στη βορειοδυτική επαρχία Λαττάκεια, όπου καταγράφηκαν μαζικές εκτελέσεις αμάχων, κυρίως αλαουιτών. Οι βιαιότητες ξέσπασαν μετά από επιθέσεις υποστηρικτών του ανατραπέντος προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ εναντίον των δυνάμεων ασφαλείας των νέων αρχών. Σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μη κυβερνητική οργάνωση με έδρα τη Βρετανία, οι συγκρούσεις είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο περισσότερων από 1.200 ανθρώπων μέσα σε λίγες ημέρες.
