Η κυβέρνηση Τραμπ βάζει τέλος σε μια ειδική ρύθμιση για τη Συρία, που επέτρεπε σε χιλιάδες Σύρους να ζουν και να εργάζονται νόμιμα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Την Παρασκευή, το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας ανακοίνωσε ότι δεν θα ανανεώσει το καθεστώς προσωρινής προστασίας (TPS) για τη Συρία—ένα πρόγραμμα που προστατεύει από την απέλαση υπηκόους άλλων χωρών και τους δίνει δικαίωμα εργασίας όταν η επιστροφή στην πατρίδα τους θεωρείται επικίνδυνη λόγω πολέμου ή φυσικών καταστροφών.
Το ειδικό αυτό καθεστώς παραχωρήθηκε για πρώτη φορά στη Συρία το 2012 ως άμεση απάντηση στον εμφύλιο που ξέσπασε το προηγούμενο έτος και παρατάθηκε επανειλημμένως τόσο κατά την πρώτη θητεία Τραμπ όσο και υπό τη διακυβέρνηση Μπάιντεν.
Πρόσφατα, η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε παρατείνει τη διάρκεια για 18 μήνες, από την 1η Απριλίου 2024 ως τις 30 Σεπτεμβρίου 2025, επικαλούμενη τη συνεχιζόμενη εμφύλια σύρραξη στη χώρα. Εκείνη την περίοδο, το αρμόδιο Υπουργείο εκτιμούσε πως περίπου 6.200 Σύροι ωφελούνταν από το πρόγραμμα.
Στη νέα ανακοίνωση της Παρασκευής, το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας έκανε γνωστό ότι θα αφήσει τη ρύθμιση να λήξει, σημειώνοντας πως, παρότι η βία συνεχίζεται σε ορισμένες περιοχές της Συρίας, η χώρα πλέον δεν πληροί τα κριτήρια για συνεχιζόμενη ένοπλη σύρραξη που απειλεί σοβαρά τους επαναπατριζόμενους.
Το Υπουργείο αναφέρθηκε σε πολιτικές αλλαγές που συντελέστηκαν στη Συρία μετά τον Δεκέμβριο του 2024, όταν οι αντάρτες ανέτρεψαν το καθεστώς Άσαντ. Έκτοτε, σχηματίστηκε υπηρεσιακή κυβέρνηση, επικυρώθηκε συνταγματική διακήρυξη για μεταβατική περίοδο πέντε ετών και οργανώθηκε εθνική διάσκεψη για τη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας της χώρας.
«Αυτά τα βήματα δείχνουν προσπάθεια μετάβασης στη θεσμική σταθερότητα και μη συνέχιση της ένοπλης σύρραξης», τόνισε το Υπουργείο. «Ο μακροχρόνιος δικτάτορας της Συρίας απομακρύνθηκε από την εξουσία, μια μεταβατική πολιτική δομή εγκαθιδρύθηκε, μεγάλης κλίμακας στρατιωτικές επιχειρήσεις έχουν σταματήσει και οι εκτοπισμένοι αρχίζουν να επιστρέφουν», επισημαίνει η σχετική ανακοίνωση.
Παρά τα κατά τόπους επεισόδια βίας, το γενικό πλαίσιο στη Συρία πλέον προσεγγίζει περισσότερο τη φάση της μεταπολεμικής μετάβασης παρά μια συνεχή ένοπλη διαμάχη.
Επιπλέον, το Υπουργείο επικαλέστηκε και τη διατήρηση τρομοκρατικής δραστηριότητας στη Συρία ως έναν ακόμα λόγο για την άρση του TPS.
Λόγω της απουσίας αμερικανικής διπλωματικής αντιπροσωπείας στη Δαμασκό, οι αρμόδιοι εξήγησαν ότι καθίσταται αδύνατος ο ασφαλής έλεγχος ταυτότητας, ποινικού μητρώου ή ενδεχόμενων διασυνδέσεων με τρομοκρατία για κάθε υπόχρεο Σύρο, γεγονός που αποτελεί διαρκή απειλή για τη δημόσια ασφάλεια και την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.
Μετά την επίσημη λήξη του προγράμματος, οι δικαιούχοι θα έχουν περίοδο χάριτος 60 ημερών, έως τις 21 Νοεμβρίου 2025.
Στη συνέχεια, όσοι Σύροι δεν θα διαθέτουν άλλη νομική βάση παραμονής στις ΗΠΑ θα κινδυνεύουν με σύλληψη και απέλαση. Η κυβέρνηση συνέστησε στους δικαιούχους να χρησιμοποιούν τη διαθέσιμη εφαρμογή του Τελωνείου και Προστασίας Συνόρων, CBP-1, ώστε να δηλώνουν την οικειοθελή αποχώρησή τους.
Το Υπουργείο παρουσίασε την εφαρμογή αυτή ως ασφαλές μέσο αυτοαπέλασης, προσφέροντας δωρεάν αεροπορικό εισιτήριο, μπόνους 1.000 δολαρίων και τη δυνατότητα μελλοντικής νόμιμης μετανάστευσης.
Η υφυπουργός Τρίσια ΜακΛάφλιν σχολίασε: «Το προσωρινό καθεστώς προστασίας, όπως άλλωστε λέει και το όνομά του, είναι σχεδιασμένο να είναι προσωρινό. Αυτό σημαίνει επιστροφή της λογικής στο μεταναστευτικό των ΗΠΑ», ανέφερε σε δήλωσή της στις 19 Σεπτεμβρίου.
