Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να δρομολογήσει νομικά μέτρα που θα οδηγήσουν στη διακοπή όλων των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι το τέλος του 2027, μια πρωτοβουλία που ανακοινώθηκε στις 6 Μαΐου. Πρόκειται για μια ιστορική στροφή, καθώς η ΕΕ επιχειρεί να βάλει οριστικό τέλος στη μακροχρόνια ενεργειακή εξάρτησή της από τη Μόσχα, στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το 2022.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, τον Ιούνιο η Κομισιόν αναμένεται να παρουσιάσει νομοθετική πρόταση που θα απαγορεύει την εισαγωγή ρωσικού αερίου και LNG βάσει υπαρχόντων συμβολαίων μέχρι το τέλος του 2027. Παράλληλα, προβλέπεται απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου από νέα συμβόλαια και υπάρχοντα συμβόλαια τύπου spot μέχρι το τέλος του 2025.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Ενέργειας, Νταν Γιόργκενσεν, τόνισε: «Από τον Φεβρουάριο του 2022, έχουμε ξοδέψει περισσότερα χρήματα αγοράζοντας ρωσικά ορυκτά καύσιμα απ’ όσα έχουμε προσφέρει σε βοήθεια στην Ουκρανία. Αυτό, προφανώς, δεν μπορεί να συνεχιστεί».
Για να καλύψει το ενεργειακό κενό που θα προκύψει, η ΕΕ δηλώνει έτοιμη να αυξήσει τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ, ενώ η συγκεκριμένη κίνηση απαιτεί την έγκριση τόσο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσο και ενισχυμένης πλειοψηφίας των κρατών-μελών.
Σε ομιλία του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Γιόργκενσεν υπογράμμισε: «Ζητάμε από τα κράτη-μέλη να εκπονήσουν υποχρεωτικά εθνικά σχέδια απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο, τα πυρηνικά καύσιμα και το πετρέλαιο, τα οποία πρέπει να είναι έτοιμα μέχρι το τέλος του έτους. Από την αρχή της επόμενης χρονιάς, απαγορεύουμε όλες τις εισαγωγές ρωσικού αερίου από νέα συμβόλαια και από τα ήδη υφιστάμενα συμβόλαια spot. Με ορίζοντα το 2027, βάζουμε τέλος και στις τελευταίες εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω αγωγών και LNG από μακροπρόθεσμα συμβόλαια.»
Η ΕΕ έχει ήδη επιβάλει κυρώσεις στον ρωσικό άνθρακα και στις περισσότερες εισαγωγές πετρελαίου, όμως η πλήρης διακοπή του φυσικού αερίου παραμένει δύσκολη, κυρίως λόγω της σθεναρής αντίδρασης χωρών όπως η Σλοβακία και η Ουγγαρία, που καλύπτουν σημαντικό μέρος των αναγκών τους με ρωσικό αέριο και εκτιμούν πως η μετάβαση σε άλλες πηγές θα αυξήσει το κόστος ενέργειας.
Παρά τις επιπλοκές που προκαλεί η αποχώρηση από τα υφιστάμενα συμβόλαια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται αποφασισμένη να μειώσει τον βαθμό εξάρτησης από τη Ρωσία. Από την πλευρά του, το Κρεμλίνο αντιτείνει πως ο αποκλεισμός του ρωσικού ενεργειακού εφοδιασμού τελικά ζημιώνει τα ίδια τα συμφέροντα της ΕΕ, οδηγώντας σε δυσμενέστερες συνθήκες ως προς την προμήθεια ενέργειας.
Το ζήτημα της ενεργειακής επάρκειας και ασφάλειας παραμένει στην κορυφή της ευρωπαϊκής ατζέντας, καθώς οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των κρατών-μελών για την κατεύθυνση της ενεργειακής πολιτικής εισέρχονται σε μια ιδιαιτέρως κρίσιμη φάση.
