Η Βαρσοβία ανακοίνωσε στις 10 Σεπτεμβρίου ότι οι πολωνικές ένοπλες δυνάμεις κατέρριψαν «αντικείμενα τύπου μη επανδρωμένων αεροσκαφών» τα οποία είχαν εισέλθει στον εναέριο χώρο της χώρας στη διάρκεια του ρωσικού βομβαρδισμού εναντίον της Ουκρανίας. Ο πολωνικός στρατός χαρακτήρισε το περιστατικό πράξη επιθετικότητας.
Σύμμαχοι της Πολωνίας στη Δύση εκτίμησαν ότι η παραβίαση του εδάφους του ΝΑΤΟ ήταν σκόπιμη, ενώ η Λευκορωσία, σύμμαχος της Ρωσίας, φάνηκε να υποστηρίζει ότι πρόκειται για ατύχημα.
Δεν είναι η πρώτη φορά που αντικείμενα παραβιάζουν τον εναέριο χώρο της Πολωνίας μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Ωστόσο, οι σύμμαχοι της Βαρσοβίας επισήμαναν ότι η συγκεκριμένη εξέλιξη αποτελεί ένδειξη κλιμάκωσης.
Η άμεση αντίδραση της Πολωνίας
Ο πολωνικός στρατός ανέφερε ότι, μαζί με τους συμμάχους του, είχε παρακολουθήσει μέσω ραντάρ «αρκετά αντικείμενα» και τα κατέρριψε, επιβεβαιώνοντας αργότερα ότι είχε λάβει βοήθεια από την ολλανδική πολεμική αεροπορία και τα μαχητικά F-35 της για την ασφάλεια του πολωνικού εναέριου χώρου.
Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ, ο στρατός σημείωσε ότι, εξαιτίας της ρωσικής επίθεσης εναντίον της Ουκρανίας, καταγράφηκε μια πρωτοφανής παραβίαση του πολωνικού εναέριου χώρου από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, κάτι που συνιστούσε πράξη επιθετικότητας και δημιουργούσε πραγματική απειλή για την ασφάλεια των πολιτών.
Γύρω στις 7:40 π.μ. τοπική ώρα, οι πολωνικές αρχές ανακοίνωσαν ότι η επιχείρηση είχε ολοκληρωθεί και ότι βρισκόταν σε εξέλιξη έρευνα για πιθανά σημεία πρόσκρουσης, προειδοποιώντας τους πολίτες να μην πλησιάζουν άγνωστα αντικείμενα ή συντρίμμια.
Η στάση της ΕΕ και των συμμάχων του ΝΑΤΟ
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε σε ανάρτηση ότι το περιστατικό συνιστούσε «απερίσκεπτη και πρωτοφανή παραβίαση της Πολωνίας και της Ευρώπης».
Η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Κάγια Κάλας υπογράμμισε ότι το περιστατικό αποτελεί απόδειξη πως ο πόλεμος της Ρωσίας «κλιμακώνεται και δεν τελειώνει». Πρόσθεσε ότι η παραβίαση του πολωνικού εναέριου χώρου ήταν η σοβαρότερη που έχει καταγραφεί από τη Ρωσία από την έναρξη του πολέμου, και ότι οι ενδείξεις συνηγορούν πως ήταν εσκεμμένη και όχι τυχαία.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ σχολίασε στην πλατφόρμα Truth Social, επίσης στις 10 Σεπτεμβρίου, διερωτώμενος για ποιο λόγο η Ρωσία παραβιάζει τον πολωνικό εναέριο χώρο με μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Παράλληλα με την καταδίκη της Ρωσίας, εκφράστηκαν μηνύματα αλληλεγγύης προς την Πολωνία. Η φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι η Ευρώπη «στέκεται πλήρως στο πλευρό της Πολωνίας», κάτι που επανέλαβε και η Κάλας.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός σερ Κιρ Στάρμερ δήλωσε ότι είχε επικοινωνήσει με τον Πολωνό ομόλογό του, Ντόναλντ Τουσκ, για να ξεκαθαρίσει τη στήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου προς την Πολωνία και να επιβεβαιώσει την υποστήριξη προς την Ουκρανία.
Ο Αμερικανός πρέσβης στο ΝΑΤΟ, Μάθιου Γουίτακερ, υπογράμμισε τη δέσμευση των ΗΠΑ προς τους συμμάχους, αναφέροντας σε ανάρτησή του ότι η Ουάσιγκτον θα υπερασπιστεί «κάθε σπιθαμή εδάφους του ΝΑΤΟ» απέναντι σε τέτοιες παραβιάσεις.
Το Ανώτατο Στρατηγείο Συμμαχικών Δυνάμεων Ευρώπης (Supreme Headquarters Allied Powers Europe – SHAPE) ανακοίνωσε ότι βρισκόταν σε στενή επαφή με τις πολωνικές αρχές και ευχαρίστησε εταίρους, όπως την Ολλανδία, για την άμεση κινητοποίησή τους. Το SHAPE τόνισε ότι ήταν η πρώτη φορά που αεροσκάφη του ΝΑΤΟ εμπλέκονταν σε τέτοιου είδους περιστατικό στον συμμαχικό εναέριο χώρο και ότι η ταχύτητα αντίδρασης έδειξε την «ικανότητα και αποφασιστικότητα» της Συμμαχίας.
Το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ δεν απάντησε σε αίτημα σχολιασμού μέχρι τη δημοσίευση του άρθρου.
Η ρωσική πλευρά
Το ρωσικό πρακτορείο TASS μετέδωσε στις 10 Σεπτεμβρίου ότι η πολωνική Πολεμική Αεροπορία είχε επιβεβαιώσει την κατάρριψη αρκετών μη επανδρωμένων αεροσκαφών που παραβίασαν τον εναέριο χώρο της, χωρίς ωστόσο να αναγνωρίζει τους ισχυρισμούς της Βαρσοβίας σχετικά με την προέλευση τους.
Ο Ρώσος επιτετραμμένος στην Πολωνία, Αντρέι Όρντας, δήλωσε στο πρακτορείο RIA ότι η Πολωνία δεν είχε προσκομίσει αποδείξεις για τον ρωσικό χαρακτήρα των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, αφήνοντας να εννοηθεί ότι προήλθαν από την Ουκρανία. «Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη έρχονταν από την πλευρά της Ουκρανίας», υποστήριξε.
Το υπουργείο Εξωτερικών και το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας δεν απάντησαν σε αίτημα σχολιασμού μέχρι τη δημοσίευση του άρθρου.
Η θέση της Λευκορωσίας
Η Λευκορωσία, σύμμαχος της Μόσχας, φάνηκε να υιοθετεί τη θέση ότι το περιστατικό ήταν ατύχημα. Ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Πάβελ Μουραβέικο υποστήριξε ότι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη ξέφυγαν της πορείας τους εξαιτίας ηλεκτρονικών παρεμβολών στη διάρκεια της νυχτερινής ανταλλαγής πυρών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Προηγούμενα περιστατικά
Η Πολωνία έχει καταγράψει και στο παρελθόν παραβιάσεις από ρωσικά αντικείμενα. Τον Αύγουστο, ο υπουργός Άμυνας Βλάντισλαβ Κοσίνιακ-Κάμις είχε δηλώσει ότι ένα ρωσικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος συνετρίβη και εξερράγη σε χωράφι καλαμποκιού στην ανατολική χώρα. Τον Μάρτιο, η πολεμική αεροπορία της Πολωνίας είχε απογειώσει μαχητικά έπειτα από την προσωρινή διέλευση ρωσικού πυραύλου από τον εναέριο χώρο της.
Το 2022, λίγους μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας, ουκρανικός πύραυλος είχε πλήξει πολωνικό χωριό, σκοτώνοντας δύο άτομα. Αρχικά είχε υπάρξει υποψία ότι επρόκειτο για ρωσικό πλήγμα, καθώς το υπουργείο Εξωτερικών της Πολωνίας είχε δηλώσει πως ο πύραυλος ήταν ρωσικής κατασκευής.
Λίγο αργότερα, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είχε δηλώσει ότι οι πρώτες πληροφορίες δεν επιβεβαίωναν ότι η Ρωσία είχε εξαπολύσει τον πύραυλο, με τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις να συμφωνούν, σημειώνοντας ότι πιθανότατα είχε εκτοξευθεί από ουκρανική αεράμυνα.
Οι εξελίξεις στην Ουκρανία τη νύχτα
Η ουκρανική Πολεμική Αεροπορία ανακοίνωσε ότι η Ρωσία εκτόξευσε 415 μη επανδρωμένα αεροσκάφη (επιθετικά και παραπλάνησης), 42 πυραύλους κρουζ και έναν βαλλιστικό πύραυλο. Οι ουκρανικές άμυνες αναχαίτισαν ή παρεμπόδισαν 386 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και 27 πυραύλους κρουζ.
Σύμφωνα με το πρακτορείο TASS, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανέφερε ότι κατέρριψε 122 ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε διάφορες ρωσικές περιοχές και στη Μαύρη Θάλασσα, περιλαμβανομένης της Κριμαίας.
Με τη συμβολή των Adam Morrow και Aldgra Fredly και πληροφορίες από Associated Press και Reuters
