ΚΙΝΣΑΣΑ, Κονγκό – Άγνωστες ασθένειες στη βορειοδυτική επαρχία του Κονγκό έχουν προκαλέσει τον θάνατο περισσότερων από 50 ατόμων τις τελευταίες πέντε εβδομάδες, με σχεδόν τους μισούς να πεθαίνουν μέσα σε λίγες ώρες από την εκδήλωση των συμπτωμάτων.
Οι εστίες καταγράφηκαν σε δύο απομακρυσμένα χωριά και πρωτοεμφανίστηκαν στις 21 Ιανουαρίου. Μέχρι στιγμής, έχουν αναφερθεί 419 κρούσματα και 53 θάνατοι. Οι υγειονομικές αρχές δεν έχουν ακόμη εντοπίσει την αιτία ούτε έχουν επιβεβαιώσει αν τα κρούσματα στις δύο κοινότητες, που απέχουν μεταξύ τους πάνω από 200 χιλιόμετρα, συνδέονται. Δεν είναι επίσης σαφές πώς εξαπλώνονται οι ασθένειες ή αν υπάρχει μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Τα πρώτα θύματα ήταν παιδιά που κατανάλωσαν νυχτερίδα και πέθαναν μέσα σε 48 ώρες, σύμφωνα με το Περιφερειακό Γραφείο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για την Αφρική. Στο δεύτερο χωριό, αρκετοί ασθενείς διαγνώστηκαν και με ελονοσία.
Εστίες σε δύο απομακρυσμένα χωριά
Οι ασθένειες εντοπίστηκαν σε δύο χωριά διαφορετικών υγειονομικών ζωνών στην επαρχία Ισημερινού, η οποία βρίσκεται περίπου 640 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα Κινσάσα.
Η πρώτη εστία σημειώθηκε στο χωριό Μπολόκο, όπου τρία παιδιά πέθαναν αφού έφαγαν νυχτερίδα. Περισσότερες από δύο εβδομάδες αργότερα, ξέσπασε δεύτερη και μεγαλύτερη εστία στο χωριό Μπομάτε, όπου έχουν καταγραφεί πάνω από 400 κρούσματα. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, δεν έχει ακόμη αποδειχθεί κάποια σύνδεση μεταξύ των δύο εστιών.
Ο Δρ Σερζ Νγκαλεμπάτο, ιατρικός διευθυντής του Νοσοκομείου Μπικόρο και ένας από τους κυβερνητικούς εμπειρογνώμονες που έχουν αναπτυχθεί για τη διερεύνηση της κρίσης, δήλωσε πως οι δύο περιπτώσεις εμφανίζουν διαφορές.
«Η πρώτη εστία χαρακτηρίζεται από υψηλό αριθμό θανάτων, κάτι που συνεχίζουμε να ερευνούμε γιατί είναι μια ασυνήθιστη κατάσταση. Στη δεύτερη εστία που διαχειριζόμαστε τώρα, παρατηρούμε πολλά κρούσματα ελονοσίας», ανέφερε ο Δρ Νγκαλεμπάτο.

Το Περιφερειακό Γραφείο του ΠΟΥ για την Αφρική τόνισε πως η ταχεία εξέλιξη της ασθένειας προς τον θάνατο στο Μπολόκο είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, όπως και ο υψηλός αριθμός θανάτων στο Μπομάτε.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Το Υπουργείο Υγείας του Κονγκό ανέφερε ότι περίπου το 80% των ασθενών παρουσιάζουν παρόμοια συμπτώματα, όπως πυρετό, ρίγη, μυαλγίες και διάρροια.
Αν και αυτά τα συμπτώματα μπορούν να προκληθούν από πολλές κοινές λοιμώξεις, οι αρχές αρχικά ανησύχησαν μήπως επρόκειτο για αιμορραγικό πυρετό, όπως ο Έμπολα, ο οποίος επίσης συνδέεται με μολυσμένα ζώα. Ωστόσο, τόσο ο Έμπολα όσο και ο παρόμοιος ιός Μάρμπουργκ αποκλείστηκαν έπειτα από εξετάσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Κινσάσα.
Ο ΠΟΥ εξετάζει μια σειρά πιθανών αιτίων, όπως η ελονοσία, οι ιογενείς αιμορραγικοί πυρετοί, η τροφική δηλητηρίαση, η δηλητηρίαση από το νερό, ο τυφοειδής πυρετός και η μηνιγγίτιδα.
Τι μέτρα έχουν ληφθεί;
Η κυβέρνηση του Κονγκό έχει στείλει εμπειρογνώμονες στα χωριά από τις 14 Φεβρουαρίου, κυρίως για να ερευνήσουν τα κρούσματα και να επιβραδύνουν την εξάπλωση.
Ο Δρ Νγκαλεμπάτο ανέφερε ότι οι ασθενείς ανταποκρίνονται σε θεραπείες που στοχεύουν τα διαφορετικά συμπτώματα.
Η απομακρυσμένη τοποθεσία των χωριών δυσχεραίνει την πρόσβαση των υγειονομικών ομάδων, ενώ οι ελλείψεις στο σύστημα υγείας καθιστούν δύσκολη την παρακολούθηση και τη φροντίδα των ασθενών. Παρόμοιες προκλήσεις έχουν παρατηρηθεί και σε προηγούμενες επιδημίες στο Κονγκό. Τον Δεκέμβριο, μια άγνωστη ασθένεια προκάλεσε δεκάδες θανάτους.
Στην τελευταία κρίση, αρκετά θύματα πέθαναν προτού οι ειδικοί προλάβουν να φτάσουν στις πληγείσες περιοχές, σύμφωνα με τον Δρα Νγκαλεμπάτο.
Ο ΠΟΥ προειδοποιεί ότι απαιτείται επείγουσα δράση για να επιταχυνθούν οι εργαστηριακές έρευνες, να βελτιωθεί η διαχείριση των ασθενών και η ικανότητα απομόνωσης, καθώς και να ενισχυθεί η επιτήρηση και η επικοινωνία κινδύνου.
Υπάρχει σύνδεση με τα δάση του Κονγκό;
Υπάρχει ανησυχία ότι οι ασθένειες μεταδίδονται από ζώα σε ανθρώπους σε περιοχές όπου η κατανάλωση άγριων ζώων είναι συχνή. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, ο αριθμός τέτοιων επιδημιών στην Αφρική έχει αυξηθεί κατά περισσότερο από 60% την τελευταία δεκαετία.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβαίνει και στο Κονγκό, το οποίο φιλοξενεί περίπου το 60% των δασών της λεκάνης του Κονγκό – της μεγαλύτερης τροπικής δασικής έκτασης στη Γη.
Των Chinedu Asadu και Jean-Yves Kamale