Ομοσπονδιακό εφετείο των ΗΠΑ ανέστειλε προσωρινά απόφαση κατώτερου δικαστηρίου που ακύρωνε τους δασμούς που είχε επιβάλει ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ σε πολλές χώρες, αντιστρέφοντας την απόφαση που είχε εκδοθεί μόλις μία ημέρα νωρίτερα.
Συγκεκριμένα, το Εφετείο των ΗΠΑ για την Ομοσπονδιακή Περιφέρεια ενέκρινε το αίτημα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για άμεση διοικητική αναστολή της απόφασης του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου Διεθνούς Εμπορίου της Τετάρτης, «καθώς το δικαστήριο εξετάζει τα σχετικά δικόγραφα».
Το Εφετείο ζήτησε από τους ενάγοντες και τους εναγομένους να ενημερώσουν άμεσα το δικαστήριο για οποιαδήποτε ενέργεια του Δικαστηρίου Διεθνούς Εμπορίου σχετικά με τις εκκρεμείς αιτήσεις αναστολής που έχει υποβάλει η κυβέρνηση των ΗΠΑ. Νωρίτερα την ίδια ημέρα, η κυβέρνηση Τραμπ είχε αναφέρει σε δικόγραφο προς το Εφετείο ότι, αν δεν υπάρξει άμεση ενέργεια για την αναστολή της πρωτοβάθμιας απόφασης, θα προσφύγει επειγόντως στο Ανώτατο Δικαστήριο, το συντομότερο την Παρασκευή.
Η αρχική απόφαση εκδόθηκε την Τετάρτη από τριμελές δικαστικό σώμα του Δικαστηρίου Διεθνούς Εμπορίου, το οποίο έκρινε ότι ο Τραμπ υπερέβη τις εξουσίες του επιβάλλοντας εκτεταμένους δασμούς βάσει νομοθεσίας περί έκτακτης ανάγκης, δικαιώνοντας τους ενάγοντες στην αγωγή κατά της κυβέρνησης.
Η απόφαση του δικαστηρίου ανέφερε ότι οι «παγκόσμιες και ανταποδοτικές εντολές επιβολής δασμών υπερβαίνουν οποιαδήποτε εξουσιοδότηση έχει παρασχεθεί στον πρόεδρο από τον International Emergency Economic Powers Act (IEEPA)», δηλαδή τον Νόμο περί Διεθνών Οικονομικών Εξουσιών Έκτακτης Ανάγκης του 1977. Το Δικαστήριο Διεθνούς Εμπορίου είναι ομοσπονδιακό δικαστήριο που ασχολείται με αστικές υποθέσεις σχετικές με το διεθνές εμπορικό δίκαιο.
Παρόλο που η έγκριση επιβολής δασμών εμπίπτει συνήθως στην αρμοδιότητα του Κογκρέσου, ο Τραμπ υποστηρίζει ότι διαθέτει την εξουσία να ενεργεί για την αντιμετώπιση των εμπορικών ελλειμμάτων, τα οποία θεωρεί εθνική έκτακτη ανάγκη.
Η αγωγή κατατέθηκε από ομάδα μικρών επιχειρήσεων, ανάμεσά τους και ο εισαγωγέας κρασιών V.O.S. Selections, ο ιδιοκτήτης του οποίου έχει δηλώσει ότι οι δασμοί έχουν σοβαρές επιπτώσεις και ότι η επιχείρησή του ενδέχεται να μην επιβιώσει. Στην αγωγή προσχώρησαν και δώδεκα Πολιτείες, με επικεφαλής το Όρεγκον.
Απαντώντας στην απόφαση του κατώτερου δικαστηρίου, οι νομικοί εκπρόσωποι της κυβέρνησης υποστήριξαν την Πέμπτη ότι η απόφαση αποτελεί «άνευ προηγουμένου και νομικά αβάσιμη διαταγή που απαγορεύει μόνιμα στις Ηνωμένες Πολιτείες να εφαρμόσουν δασμούς σε δεκάδες χώρες, από το Ηνωμένο Βασίλειο έως τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Κατά την κυβέρνηση, οι συγκεκριμένοι δασμοί αποτελούν «κεντρικό στοιχείο της εξωτερικής πολιτικής και της οικονομικής ατζέντας του προέδρου», ενώ τόνισε ότι η εφαρμογή της δικαστικής απόφασης θα ανέκοπτε «τις προσπάθειες για τη μείωση του εκρηκτικού εμπορικού ελλείμματος και την επανατοποθέτηση της παγκόσμιας οικονομίας σε ίσους όρους ανταγωνισμού».
Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Κάρολαϊν Λέβιτ, δήλωσε την Πέμπτη στους δημοσιογράφους ότι «η Αμερική δεν μπορεί να λειτουργήσει όταν ο πρόεδρος Τραμπ – ή οποιοσδήποτε άλλος πρόεδρος – βλέπει τις ευαίσθητες διπλωματικές ή εμπορικές του διαπραγματεύσεις να εμποδίζονται από ακτιβιστές δικαστές». Επεσήμανε δε ότι το Ανώτατο Δικαστήριο πρέπει «να δώσει τέλος σε αυτή την κατάσταση για χάρη του Συντάγματος και της χώρας».
Οι πρώτοι δασμοί είχαν επιβληθεί στις 2 Απριλίου από τον Τραμπ, καλύπτοντας τη συντριπτική πλειονότητα των χωρών του κόσμου, με σκοπό την αντιστροφή του μακροχρόνιου εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ. Είχαν προηγηθεί επιβαρύνσεις σε εισαγωγές από τον Καναδά, την Κίνα και το Μεξικό, με στόχο – σύμφωνα με τον Τραμπ – την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και της διακίνησης συνθετικών οπιοειδών.
Αρκετοί από τους υψηλότερους και ανταποδοτικούς δασμούς είχαν τεθεί σε αναστολή 90 ημερών, ωστόσο οι δασμοί στην Κίνα αυξήθηκαν στο 145%. Νωρίτερα τον Μάιο, ο Τραμπ είχε ανακοινώσει συμφωνία με το Πεκίνο για αμοιβαία μείωση των δασμών κατά 115%.
Την περασμένη εβδομάδα, προανήγγειλε την επιβολή 50% δασμών στις εισαγωγές από την ΕΕ από τον Ιούνιο, αν και διευκρίνισε ότι η εφαρμογή θα μετατεθεί για τον Ιούλιο, εν αναμονή περαιτέρω συνομιλιών.
Ανεξαρτήτως της τελικής απόφασης του δικαστηρίου, η επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs εκτίμησε ότι η κυβέρνηση Τραμπ ενδέχεται να μπορέσει να επαναφέρει τους δασμούς βάσει άλλων διατάξεων του ίδιου νόμου του 1977. Όπως ανέφεραν οι αναλυτές της τράπεζας την Πέμπτη, η κυβέρνηση θα μπορούσε «να αντικαταστήσει γρήγορα τον ενιαίο δασμό 10% με παρόμοιο ύψους έως και 15%» βάσει διαφορετικού άρθρου.
Ο Μάικλ Ζέζας, επικεφαλής θεματικής έρευνας σταθερού εισοδήματος της Morgan Stanley, δήλωσε στο Bloomberg News ότι ο Τραμπ μπορεί να χρησιμοποιήσει άλλο νομικό πλαίσιο για την υιοθέτηση ενός νέου καθεστώτος δασμών. Όπως είπε, τα επίπεδα των δασμών που ίσχυαν χθες «είναι πιθανό να είναι και τα επίπεδα που θα ισχύσουν αύριο», καθώς η κυβέρνηση διαθέτει πολλαπλές νομικές δυνατότητες για να τα επαναφέρει.
Το Εφετείο όρισε ως ημερομηνία απάντησης για τους εναγομένους την 9η Ιουνίου, ενώ οι ενάγοντες καλούνται να απαντήσουν στα αιτήματα της κυβέρνησης για αναστολή έως τις 5 Ιουνίου.
Με πληροφορίες από το Associated Press
