Του Louis Makiello
Εκτός από την ψυχαγωγία, θα μπορούσε να υπάρχει κάτι περισσότερο στη μουσική του Μότσαρτ; Επιστήμονες σε όλο τον κόσμο έχουν υποστηρίξει ότι η μουσική του κάνει τους ανθρώπους πιο έξυπνους και βελτιώνει την υγεία. Αρέσει ακόμα και στις αγελάδες και στα φυτά. Τώρα, μια γερμανική εταιρεία λέει ότι πρέπει να παίζεται η μουσική του Μότσαρτ στα λύματα! Ας ρίξουμε μια ματιά σε διάφορες μελέτες και έρευνες σχετικά με το λεγόμενο φαινόμενο Μότσαρτ.
Νοημοσύνη
Ο όρος “φαινόμενο Μότσαρτ” επινοήθηκε το 1995 από επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, οι οποίοι διαπίστωσαν ότι οι φοιτητές σημείωναν καλύτερες επιδόσεις στα τεστ IQ αφού άκουσαν τη μουσική του Μότσαρτ. Οι επιστήμονες δοκίμασαν επίσης μουσική trance, μινιμαλιστική μουσική, ακουστικά βιβλία και οδηγίες χαλάρωσης, καμία από τις οποίες δε λειτούργησε.
Οι Frances Rauscher, Gordon Shaw και Katherine Ky από το Κέντρο Νευροβιολογίας της Μνήμης και της Μάθησης έγραψαν στην εργασία τους, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Neuroscience Letters, ότι «τριάντα έξι προπτυχιακοί φοιτητές άκουσαν 10 [λεπτά] της Σονάτας για δύο πιάνα του Μότσαρτ, K. 448, και σημείωσαν 8 έως 9 μονάδες υψηλότερη βαθμολογία στο υποτέστ IQ της Κλίμακας Νοημοσύνης Stanford-Binet από ό,τι όταν άκουσαν μαγνητοσκοπημένες οδηγίες χαλάρωσης».
Η πενθήμερη μελέτη, στην οποία εξετάστηκαν 79 μαθητές, σημείωσε επίσης «δραματική αύξηση από την 1η στην 2η ημέρα κατά 62% για την ομάδα Μότσαρτ έναντι 14% για την ομάδα χαλάρωσης και 11% για τη μικτή ομάδα [η ομάδα που άκουγε διάφορα άλλα είδη μουσικής]».
Παραγωγή γάλακτος
Όπως αναφέρεται σε άρθρο του 2007 από το ισπανικό μέσο ενημέρωσης El Mundo, οι αγελάδες σε μια φάρμα στο Villanueva del Pardillo της Ισπανίας παράγουν 30 έως 35 λίτρα γάλα την ημέρα, σε σύγκριση με μόνο 28 λίτρα που παράγονται σε άλλες φάρμες. Σύμφωνα με τον ιδιοκτήτη Hans-Pieter Sieber, αυτό οφείλεται στο Κοντσέρτο για φλάουτο και άρπα σε ρε μείζονα του Μότσαρτ, το οποίο ακούνε οι 700 αγελάδες την ώρα του αρμέγματος. Ισχυρίζεται επίσης ότι το γάλα έχει πιο γλυκιά γεύση.
Οι μοναχοί στη Βρετάνη της Γαλλίας λέγεται ότι είναι οι πρώτοι που ανακάλυψαν την προτίμηση των αγελάδων στον Μότσαρτ, σύμφωνα με το ABC news. Τώρα, αγρότες από το Ισραήλ μέχρι την Αγγλία παίζουν κλασική μουσική στις αγελάδες τους.
Υγεία των πρόωρων μωρών
Τον Ιανουάριο του 2010, το περιοδικό Pediatrics δημοσίευσε μια μελέτη ισραηλινών επιστημόνων που έδειξε ότι ο Μότσαρτ βοηθούσε τα πρόωρα μωρά να πάρουν γρηγορότερα βάρος. Οι ερευνητές έπαιξαν 30 λεπτά Μότσαρτ σε 20 πρόωρα βρέφη στο Ιατρικό Κέντρο Sourasky του Τελ Αβίβ σε δύο διαδοχικές ημέρες και συνέκριναν την αύξηση του βάρους τους με μια άλλη ομάδα που δεν άκουγε μουσική.
Οι γιατροί παρατήρησαν ότι τα μωρά που άκουγαν τη μουσική ήταν πιο ήρεμα, μειώνοντας έτσι την ενεργειακή δαπάνη ηρεμίας (REE).
«Η έκθεση σε μουσική Μότσαρτ μειώνει σημαντικά την REE σε υγιή πρόωρα βρέφη. Υποθέτουμε ότι αυτή η επίδραση της μουσικής στην REE μπορεί να εξηγήσει, εν μέρει, τη βελτιωμένη αύξηση του βάρους που προκύπτει από αυτό το “φαινόμενο Μότσαρτ”, κατέληξαν οι ερευνητές στο άρθρο τους.
Επεξεργασία λυμάτων
Το 2010, μια μονάδα επεξεργασίας λυμάτων κοντά στο Βερολίνο της Γερμανίας δοκίμασε δοκιμαστικά τη μουσική του Μότσαρτ στα λύματα. Η μουσική από το “Μαγεμένο φλάουτο” παίχτηκε στα μικρόβια που έτρωγαν τη βιομάζα. Αρχικά, το εργοστάσιο παραλίγο να ακυρώσει το πείραμα μετά από λίγους μήνες. Αλλά μετά από ένα χρόνο, όταν ήρθε η ώρα να καθαρίσει τη λάσπη, το εργοστάσιο διαπίστωσε ότι έπρεπε να μεταφέρει μόνο 6.000 κυβικά μέτρα λυμάτων μακριά, αντί για τα συνηθισμένα 7.000 κυβικά μέτρα.
Ο Detlef Dalichow, ειδικός στη διαχείριση λυμάτων, δήλωσε στην εφημερίδα Märkische Allgemeine: «Έχουμε σημαντικά λιγότερη λυματολάσπη για να μεταφέρουμε». Η εταιρεία εκτιμάται ότι εξοικονόμησε 10.000 ευρώ από το κόστος μεταφοράς.
Ανάπτυξη φυτών
Από τη δεκαετία του 1970 τα φυτά έχουν γίνει ικανά να ακούν κάθε είδους μουσική. Κάποια μουσική τους άρεσε, ενώ κάποια άλλη τα έκανε να πεθάνουν. Η μουσική του Μότσαρτ, ωστόσο, ήταν η αγαπημένη τους.
Ένα από τα πρώτα πειράματα με φυτά και μουσική πραγματοποιήθηκε το 1973, όταν η προπτυχιακή φοιτήτρια Dorothy Retallack του Κολεγίου Colorado Woman’s College έβαλε στα φυτά να ακούνε δύο διαφορετικά ήδη μουσικής από το ραδιόφωνο. Στον ένα θάλαμο, τα φυτά άκουγαν ροκ μουσική για τρεις ώρες την ημέρα. Στον άλλο θάλαμο ελαφρά μουσική για τρεις ώρες την ημέρα.
Τα φυτά που άκουγαν την ελαφρά μουσική αναπτύχθηκαν υγιώς και οι μίσχοι τους άρχισαν να γέρνουν προς το ραδιόφωνο. Τα φυτά που άκουγαν ροκ μουσική, ωστόσο, είχαν μικρά φύλλα και έγερναν μακριά από το ραδιόφωνο. Μεγάλωσαν ψηλά και δύσμορφα, και τα περισσότερα από αυτά πέθαναν σε 16 ημέρες.
Η Retallack συνέχισε να πειραματίζεται με διάφορα είδη μουσικής. Τα φυτά έτειναν μακριά από τους Led Zeppelin και τον Jimi Hendrix, αλλά έδειχναν να εκτιμούν τη μουσική του Μπαχ και την τζαζ. Διαπίστωσε ότι η αγαπημένη τους ήταν η κλασική μουσική της Βόρειας Ινδίας που παιζόταν με σιτάρ. Έδειχναν πλήρη αδιαφορία για την κάντρι μουσική.
Αμπελώνες
Το 2001, αναζητώντας έναν οικολογικό τρόπο για να κρατήσει τα παράσιτα μακριά από τα αμπέλια του, ο μουσικόφιλος Carlo Cignozzi εγκατέστησε ηχεία σε όλο τον αμπελώνα των 24 στρεμμάτων της Τοσκάνης, Il Paradiso di Frassina. Άρχισε να παίζει στα φυτά μια επιλογή κλασικής μουσικής, συμπεριλαμβανομένου του Μότσαρτ, 24 ώρες την ημέρα και παρατήρησε ότι τα αμπέλια έμοιαζαν να ωριμάζουν γρηγορότερα. Ο Cignozzi είπε ότι τα αμπέλια που βρίσκονταν πιο κοντά στα ηχεία ωρίμαζαν πιο γρήγορα και επέμενε να παίζει κλασική μουσική και όχι ποπ ή ροκ.
Το 2006, μια ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας διερεύνησε περαιτέρω το φαινόμενο αυτό.
Σύμφωνα με τον καθηγητή γεωργίας Stefano Mancuso, τα αμπέλια που τους έπαιζαν κλασσική μουσική ωρίμασαν ταχύτερα από εκείνα που δεν άκουγαν τη μουσική. Η μουσική είχε επίσης θετικές επιδράσεις στην ανάπτυξη των αμπελιών και στη συνολική επιφάνεια των φύλλων.
Αρουραίοι σε λαβύρινθους
Η Frances Rauscher, μία από τις επιστήμονες που συμμετείχαν στην αρχική μελέτη για το «φαινόμενο Μότσαρτ» το 1995, συνέχισε να μελετά την επίδραση σε αρουραίους το 1998. Μια ομάδα αρουραίων εκτέθηκε σε μουσική του Μότσαρτ ενώ ήταν στη μήτρα και για άλλες 60 ημέρες μετά τη γέννηση. Διαπιστώθηκε ότι οι αρουραίοι αυτοί ήταν καλύτεροι στην πλοήγηση σε λαβύρινθους από τις άλλες ομάδες αρουραίων που δεν άκουγαν μουσική ή είχαν άκουγαν λευκούς ήχους ή τη μινιμαλιστή μουσική του συνθέτη Philip Glass.
Η μελέτη, που έγινε στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν μαζί με τους Desix Robinson και Jason Jens και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Neurological Research, ανέφερε: «Μέχρι την 3η ημέρα, οι αρουραίοι που εκτέθηκαν στη μουσική του Μότσαρτ ολοκλήρωσαν τον λαβύρινθο πιο γρήγορα και με λιγότερα λάθη από τους αρουραίους που είχαν ενταχθεί στις άλλες ομάδες. Η διαφορά αυξήθηκε σε μέγεθος μέχρι την 5η ημέρα. Αυτό υποδηλώνει ότι η επαναλαμβανόμενη έκθεση σε σύνθετη μουσική προκαλεί βελτιωμένη χωροχρονική μάθηση στους αρουραίους, που μοιάζει με τα αποτελέσματα που βρέθηκαν στους ανθρώπους».
