Ο Λύντον Χάρρις βρήκε τη δουλειά των ονείρων του όταν διορίστηκε ιερέας του παρεκκλησίου του Αγίου Παύλου στη Γουώλ Στρητ, τον Απρίλιο του 2001. Ωστόσο, λίγους μήνες αργότερα, τραγικά γεγονότα θα άλλαζαν για πάντα την πορεία της ζωής του.
Ο Χάρρις έχασε το σπίτι του, τη γυναίκα του, ακόμη και την υγεία του, υποφέροντας από μετατραυματικό στρες, κατάθλιψη και βλάβη στους πνεύμονες.
Ένιωθε πως είχε κάθε δικαίωμα να δυσανασχετεί με τον κόσμο και έτσι έκανε. Αυτό που τον έσωσε ήταν κάτι απροσδόκητο: η δύναμη της συγχώρεσης.
Από ήρωας, θύμα
Μόλις τρία τετράγωνα μακριά από το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου, η εκκλησία του Λύντον στάθηκε μάρτυρας της τραγωδίας της 11ης Σεπτεμβρίου. Η καταστροφή διαδραματίστηκε μπροστά στα μάτια του. Είδε τους πύργους να πέφτουν και στη συνέχεια, είδε από κοντά τους ανθρώπους που είχαν χάσει τα σπίτια τους και τους αγαπημένους τους και δεν είχαν πού να στραφούν.
Μπροστά στη συντριπτική ανάγκη των ανθρώπων, ο Λόντον συντόνισε μια ομάδα εθελοντών για να στήσουν έναν αυτοσχέδιο σταθμό τροφίμων, σερβίροντας χάμπουργκερ και χοτ ντογκ. Αργότερα, συνέβαλε στην προώθηση αυτών των ανθρωπιστικών προσπαθειών στο Σημείο Μηδέν, ανοίγοντας την εκκλησία του, το παρεκκλήσι του Αγίου Παύλου, για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των πρώτων ανταποκριτών και των εργαζομένων στο Σημείο Μηδέν, προσφέροντας φαγητό, μασάζ, χειροπρακτική φροντίδα και συμβουλευτική. Η εκκλησία προσέφερε επίσης ένα μέρος για να κοιμηθούν οι άνθρωποι, παρέχοντας ακόμη και αρκουδάκια σε παιδιά – ή ενήλικες – που τα είχαν μεγάλη ανάγκη.
«Η μητέρα μου πάντα με δίδασκε ότι αν κάποιος έχει πρόβλημα, τον βοηθάς. Και μετά, αν μπορείς, τον ταΐζεις», λέει ο Λόντον.
Ωστόσο, η ηγεσία της εκκλησίας του είχε άλλα σχέδια. Μετατόπισαν την εστίασή τους από την ανθρωπιστική βοήθεια στη συντήρηση των κτηρίων. Ο Λόντον αντιστάθηκε χωρίς αποτέλεσμα, και προς έκπληξή του, η διοίκηση της εκκλησίας δεν αναγνώρισε ούτε εκτίμησε τις προσπάθειές του να βοηθήσει τους ανθρώπους.
Μήνες αργότερα, βρέθηκε ανάμεσα σε ένα κατάμεστο ακροατήριο, που είχε πάει στην Ιστορική Εταιρεία της Νέας Υόρκης για να δει το τρέιλερ ενός ντοκυμαντέρ που είχε φτιάξει η εκκλησία για τη διακονία του παρεκκλησίου του Αγίου Παύλου στο Σημείο Μηδέν, για να διαπιστώσει ότι, ως εμπνευστής και κεντρικό πρόσωπο, έχοντας εργαστεί πάνω από 240 ημέρες επιβλέποντας την επιχείρηση, δεν εμφανιζόταν ούτε σε ένα καρέ.
Ήταν σαν να είχε διαγραφεί, «σαν να μην τους ενδιέφερε τίποτα από όσα έκανα», είπε.
Οι οκτώμισι μήνες που προσέφερε με αυταπάρνηση στο Σημείο Μηδέν τού κόστισαν βλάβες στους πνεύμονες και τα ιγμόρεια του – τώρα άρχιζε να αναδύεται η αίσθηση της θυματοποίησης.
Νιώθοντας θυμωμένος και προδομένος, παραιτήθηκε.
«Σύντομα, η ζωή μου άρχισε να καταρρέει», διηγείται. Λίγο αργότερα, έχασε το σπίτι του και ο γάμος του διαλύθηκε. Με άρρωστο σώμα και μυαλό, υπέφερε από κατάθλιψη και διαταραχή μετατραυματικού στρες.
Η δυσαρέσκειά του κράτησε για μια δεκαετία – ζούσε στο προσωπικό του «Σημείο Μηδέν».
«Ο Νέλσον Μαντέλα το είπε καλύτερα: ‘Το να μην συγχωρείς είναι σαν να πίνεις εσύ δηλητήριο και να περιμένεις να πεθάνουν οι εχθροί σου από αυτό’», λέει ο Λόντον.
«Ήπια αυτό το δηλητήριο και μερικές φορές είχε πολύ καλή γεύση. Και κάθε φορά που έπινα μια γουλιά, ένα ακόμα κομμάτι μου πέθαινε», είπε.
«Τα καλά νέα είναι ότι αυτό δεν είναι το τέλος της ιστορίας. Η ζωή μου άλλαξε όταν άνοιξα την καρδιά μου στη συγχώρεση.»
Η απελευθέρωση χαρίζει ευτυχία και υγεία
Ο Λοράν Τουσσαίν, καθηγητής ψυχολογίας στο Luther College και κορυφαίος ερευνητής της συγχώρεσης, μίλησε στην Epoch Times για μια μελέτη που διεξήγαγε με δείγμα 1.423 Αμερικανών, η οποία έδειξε ότι το να συγχωρείς τον εαυτό σου, να συγχωρείς τους άλλους και να αισθάνεσαι συγχωρεμένος από τον Θεό συνδέονται στενά με την καλή ψυχική και σωματική υγεία, την ικανοποίηση από τη ζωή και την ευτυχία.
Αντιθέτως, η αδυναμία συγχώρεσης έχει έντονα αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία, οδηγώντας σε μηρυκασμό και καταθλιπτικά συμπτώματα.
Αυτό στο οποίο εστιάζoυμε τείνει να μεγαλώνει. Η συνεχής θλίψη και αναμάσηση των παλιών τραυμάτων δημιουργεί ακατάπαυστα στρες, πυροδοτώντας συνεχή απελευθέρωση κορτιζόλης, δήλωσε ο Έβερετ Ουόρδιγκτον, ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Virginia Commonwealth University και συγγραφέας περισσότερων από 50 βιβλίων για τη συγχώρεση.
Σύμφωνα με μελέτη του 2019, ο μηρυκασμός σχετίζεται με μικρότερη διάρκεια ύπνου και σημαντικά υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης κατά το ξύπνημα.
Η κορτιζόλη δρα ευεργετικά βραχυπρόθεσμα, αλλά με την πάροδο του χρόνου, «επηρεάζει αρνητικά κάθε σύστημα στο σώμα σας», εξήγησε ο Ουόρδιγκτον στην Epoch Times.
Η επονομαζόμενη ‘ορμόνη του στρες’ ενεργοποιεί τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων, το σύστημα συναγερμού του σώματος που είναι απαραίτητο για την αντίδραση «μάχη ή φυγή». Ωστόσο, αν υπερδραστηριοποιηθεί, μπορεί να βλάψει το καρδιαγγειακό σύστημα, να συρρικνώσει τον ιππόκαμπο (όπου παγιώνονται οι μνήμες) και να διαταράξει τόσο το ανοσοποιητικό όσο και το γαστρεντερικό σύστημα, δήλωσε ο Ουόρδιγκτον.
Επιπλέον, η αδυναμία συγχώρεσης συνδέεται με αυξημένες πιθανότητες αυτοκτονίας.
«Όταν είσαι γεμάτος θυμό και μίσος, δεν σε ενδιαφέρει και τόσο η ζωή σου», υποστηρίζει ο Μάικλ Μπάρρυ, ιερέας και πρώην διευθυντής ποιμαντικής φροντίδας στα Κέντρα Θεραπείας Καρκίνου της Αμερικής για 10 χρόνια.
Όταν εγκαταλείπουμε τη μνησικακία και συγχωρούμε, η σωματική μας υγεία επίσης επηρεάζεται.
Ο Τουσσαίν περιέγραψε ένα αποκαλυπτικό πείραμα, στο οποίο οι συμμετέχοντες έφεραν στον νου τους μια φορά που κάποιος τους πλήγωσε.
Όταν αφηγούμαστε μια οδυνηρή εμπειρία, νιώθουμε έναν κόμπο στο στομάχι, το στόμα μας στεγνώνει και αρχίζουμε να ιδρώνουμε λίγο, λέει ο Τουσσαίν. Παρόλο που είναι μια νοητική εμπειρία, κάτι που ανακαλούμε στη μνήμη, ο εγκέφαλός μας δεν αντιλαμβάνεται κατά βάθος τη διαφορά και το σώμα μας ξανανιώνει την αγχωτική εμπειρία.
Οι συμμετέχοντες στο πείραμα που είχαν συγχωρήσει, δεν είχαν έντονες αντιδράσεις. Ο καρδιακός τους ρυθμός, η αρτηριακή τους πίεση και η ένταση των μυών στο μέτωπο ήταν χαμηλότερη και πιο χαλαρή. Η συγχώρεση καταπράυνε το αποτύπωμα της οδυνηρής εμπειρίας, με αποτέλεσμα μια υποτονική ή «ρυθμισμένη» αντίδραση στο στρες.
Το άγχος συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο μείζονος κατάθλιψης, καρδιαγγειακή νόσο και καρκίνο. Μελέτες δείχνουν ότι το στρες μπορεί να μεταβάλει την έκφραση γονιδίων, να ενεργοποιήσει φλεγμονώδεις παράγοντες και να συμβάλει στην ανάπτυξη και τη μετάσταση όγκων.
Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Health Psychology, ο Τουσσαίν διαπίστωσε ότι η συγχώρεση αντισταθμίζει σημαντικά το άγχος κατά τη διάρκεια της ζωής, προλαμβάνει τις ψυχικές ασθένειες και βελτιώνει την υγεία.
Σύμφωνα με τον Τουσσαίν, τα άτομα που συγχωρούν τείνουν να αντιμετωπίζουν πιο αποτελεσματικά τους στρεσογόνους παράγοντες. Συχνά διαθέτουν πιο ευέλικτες μεθόδους και τείνουν να επικεντρώνονται στο κάθε πρόβλημα.
Ο διευθυντής του Προγράμματος Συγχώρεσης του Στάνφορντ, Φρεντ Λάσκιν, εξήγησε στην Epoch Times ότι «ο σημαντικότερος αντίκτυπος της συγχώρεσης είναι η γνώση ότι μπορείς να ανταπεξέλθεις στη ζωή».
Μπροστά στις αντιξοότητες ή την άδικη μεταχείριση, μπορείτε να αφήσετε το παρελθόν, να αλλάξετε τη ρότα σας και να συνεχίσετε τη ζωή σας με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, λέει. Αφήνοντας τα αρνητικά συναισθήματα, όπως τη δυσαρέσκεια και τον φόβο, αποκτάμε θετικά συναισθήματα, όπως καλοσύνη, αγάπη και συμπόνια, τα οποία προάγουν την υγεία.
Ο Λύντον είπε ότι ο Λάρκιν, ως ειδικός στη συγχώρεση και φίλος, του έλεγε συχνά ότι αν αφιέρωνε τόση ενέργεια στην αναζήτηση των ευλογιών της ζωής όση αφιέρωνε στην αναμάσηση των ατυχιών του, ίσως έβρισκε μια άλλου είδους ικανοποίηση. Αυτή η αλλαγή προοπτικής έγινε ο ακρογωνιαίος λίθος του ταξιδιού του Λύντον προς τη συγχώρεση.
Γυρίζοντας σελίδα
Για να μπορέσει να ξαναβρεί την υγεία του, ο Λόντον έπρεπε να σταματήσει να νιώθει θύμα και να ανοίξει την καρδιά του στη συγχώρεση .
Όταν ο Πάπας Φραγκίσκος ανακήρυξε το 2016 έτος ιωβηλαίου – ένα ιδιαίτερο έτος που επικεντρώνεται στη συγχώρεση και το έλεος – ο Λύντον ξεκίνησε για ένα προσκύνημα στο Καμίνο ντε Σαντιάγκο.
Μια παράδοση στο Καμίνο, αναφέρει ο Λύντον, είναι να κουβαλάς μαζί σου μια πέτρα, την οποία πετάς από τους βράχους του Φινίστερε στη θάλασσα όταν ολοκληρώσεις το μεγάλο ταξίδι, για να «απελευθερωθείς από τα βάρη που κουβαλούσες».
Σε κάθε του βήμα στην πορεία, ο Λύντον σκεφτόταν τη ζωή του, τα λάθη του παρελθόντος και την αδυναμία του να συγχωρέσει, αφήνοντάς τα ένα ένα.
Στο τέλος του ταξιδιού, ο Λύντον και η φίλη του Μαρία, που τον συνόδευε στο προσκύνημα, πέταξαν τις πέτρες τους από τα βράχια και έκαναν «δηλώσεις πρόθεσης για το μέλλον» τους, είπε. Τότε ήταν που της έκανε πρόταση γάμου – και εκείνη είπε «Ναι».
«Είμαι ένας νέος άνθρωπος, με μια νέα αποστολή. Έχω γλιτώσει από πολλές προκλήσεις και πολύ πόνο. Νιώθω ευλογημένος», λέει ο Λύντον.
Η ψυχική και σωματική υγεία του είναι σε υψηλότατο επίπεδο, χωρίς ίχνος βλάβης στους πνεύμονές του και χωρίς αισθήματα δυσαρέσκειας, αναφέρει. Είναι παντρεμένος με τη γυναίκα των ονείρων του και εργάζεται ως ομιλητής κινήτρων, διαδίδοντας τα οφέλη της συγχώρεσης.
«Όλοι μας αντιμετωπίζουμε τραγωδίες, αλλά πρέπει να βρούμε δημιουργικούς τρόπους να ανταποκριθούμε, προκειμένου να γίνουμε ευτυχισμένοι, ανθεκτικοί, πολυμήχανοι, ζωογόνοι άνθρωποι. Και η συγχώρεση είναι, χωρίς αμφιβολία, το απόλυτο κλειδί γι’ αυτό», δηλώνει.
Τι είναι και τι δεν είναι η συγχώρεση
«Συγχώρεση δεν είναι να ξεχνάς», επισημαίνει ο Μπάρρυ, ο οποίος είναι επίσης συγγραφέας συγχώρεσης.
Μια επώδυνη ανάμνηση αποτελείται από δύο μέρη: τον πόνο και τη μνήμη. Ακριβώς όπως μια ουλή στο σώμα. «Όταν συγχωρούμε κάποιον, ο πόνος φεύγει, αλλά η ανάμνηση παραμένει.»
Η συγχώρεση δεν είναι μόνο λόγια, προσθέτει και διηγείται την ιστορία μιας γυναίκας που είχε αποξενωθεί από τον πατέρα της εξαιτίας μιας τραυματικής εμπειρίας. Ξεσπούσε με θυμό και προφανώς εξακολουθούσε να πονάει. Όταν τη ρώτησε ο Μπάρρυ αν είχε σκεφτεί ποτέ να συγχωρέσει τον πατέρα της, εκείνη απάντησε: «Τον έχω συγχωρέσει εδώ και πολύ καιρό». Αλλά, ο Μπάρρυ τής υπέδειξε ότι στην πραγματικότητα δεν το είχε κάνει.
Η συγχώρεση είναι «κάτι που γίνεται βαθιά στην καρδιά μας», λέει.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον Ουόρδιγκτον, είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι «η συγχώρεση είναι μέσα μας» – μια καθαρά εσωτερική δυναμική – κάτι που κάνουμε για τον εαυτό μας και όχι για τους άλλους.
Η συγχώρεση δεν προϋποθέτει τη συμφιλίωση. Μπορείτε να συγχωρήσετε κάποιον χωρίς να χρειαστεί να τον ξαναδείτε ή να αλληλεπιδράσετε μαζί του, αναφέρει.
Η αρχή της χαράς
Ο Ουόρδιγκτον συνιστά να ακολουθείτε ένα πλαίσιο όταν θέλετε να συγχωρήσετε – το δικό του πλαίσιο συγχώρεσης ονομάζεται REACH forgiveness, και έχει δώσει θετικά αποτελέσματα σε περισσότερες από 50 ελεγχόμενες επιστημονικές μελέτες, όπως λέει.
Το περιγράφει ως εξής: «’Ανακαλέστε’ τον πόνο. ‘Συμπάσχετε’ με το άτομο που σας πλήγωσε. Δώστε ένα ‘ανιδιοτελές’, αναίτιο δώρο συγχώρεσης. ‘Δεσμευτείτε’ σε αυτή τη συγχώρεση που βιώνετε συναισθηματικά και ‘επιμείνετε’ σε αυτήν ακόμα κι όταν αμφιβάλλετε».
Η μέθοδος είναι κατάλληλη τόσο για τα σημαντικά γεγονότα όσο και δευτερεύοντα περιστατικά. Αν κάποιος, για παράδειγμα, σάς μπλοκάρει στην κίνηση, ξεκινάτε ανακαλώντας τον πόνο, αναγνωρίζοντας τον θυμό σας και αποφασίζοντας ότι δεν αξίζει να μείνετε θυμωμένος. Στη συνέχεια, προσπαθήστε να μπείτε στη θέση του άλλου και να σκεφτείτε ότι μπορεί να βιαζόταν ή να ήταν αφηρημένος – όπως ίσως έχει τύχει και σε εσάς. Ύστερα, αφήστε το περιστατικό – ξεχάστε το. Αν αυτό σας είναι δύσκολο, προσπαθήστε να θυμηθείτε τις φορές που έχουν συγχωρέσει εσάς για παρόμοια λάθη. Δεσμευτείτε στην απόφασή σας να το αφήσετε πίσω σας και εμμείνετε στη συγχώρεση, υπενθυμίζοντας στον εαυτό σας ότι επιλέξατε να μην αφήσετε αυτό το ασήμαντο περιστατικό να σας χαλάσει τη μέρα.
Ο Λάσκιν συμβουλεύει να ξεκινήσετε με κάτι μικρό και με τους οικείους σας. Επικεντρωθείτε στους ανθρώπους που είναι σημαντικοί για εσάς και κάντε πρόβες. Καθίστε για δύο λεπτά και εξασκηθείτε στο τι θα μπορούσατε να πείτε σε κάποιον. «Δουλέψτε το μέσα σας, πειραματιστείτε, παίξτε με αυτό», προτείνει.
Το πιο σημαντικό είναι η πρόθεση. «Η συγχώρεση είναι η τελευταία στάση στο τρένο της θεραπείας», δηλώνει ο Λάσκιν, επισημαίνοντας ότι οι διάφορες μέθοδοι είναι απλώς συμπληρωματικές και φέρνοντας σαν παράδειγμα τον Βίκτωρα Φρανκλ, επιζώντα του Ολοκαυτώματος, ο οποίος είπε: «Όσοι έχουν ένα ‘γιατί’ για να ζήσουν μπορούν να αντέξουν σχεδόν οποιοδήποτε ‘πώς’.»
«Κάντε υπομονή», είπε ο Τουσσαίν. Μπορείτε να ενσωματώσετε χαλαρωτικές εμπειρίες που προάγουν την ενσυνειδητότητα. Συνιστά την προσευχή, τον διαλογισμό, τις βαθιές αναπνοές, τις ειρηνικές εικόνες και το να περνάτε χρόνο στη φύση. Αυτές οι πρακτικές σάς βοηθούν να χαλαρώσετε, να αφήσετε τον θυμό σας και να εξετάσετε άλλες εναλλακτικές λύσεις για τα προβλήματά σας, είπε.
Ο Λύντον επισημαίνει την αξία της ευγνωμοσύνης, την οποία περιγράφει ως «αντίδοτο στη μη συγχώρεση».
Σύμφωνα με τον Μπάρρυ, η αυτοσυγχώρεση ακολουθεί παρόμοια προσέγγιση. Πρώτον, πρέπει να πάρει κανείς συνειδητά την απόφαση να συγχωρήσει. Στη συνέχεια, να αποδεχτεί το σφάλμα που διέπραξε. Κατόπιν, να δείξει μετάνοια και να προσπαθήσει να διορθώσει τις προηγούμενες πράξεις ή συμπεριφορές. Στο τελευταίο βήμα – το οποίο αποκαλεί απόκτηση σοφίας – ρωτήστε τον εαυτό σας: «Τι μπορώ να μάθω από το λάθος μου;»
(The Epoch Times)
Για τον Λύντον, η συγχώρεση είναι όπως το παιχνίδι της αιώρησης στην παιδική χαρά: «Για να προχωρήσουμε, πρέπει να αφήσουμε αυτό το οποίο κρατάμε για να πιάσουμε το επόμενο».
Του Makai Allbert
Σημείωση του συγγραφέα: Σήμερα, αντιμετωπίζουμε πρωτοφανείς προκλήσεις στην κοινωνία, την ιατρική και το εργασιακό πεδίο. Το παραπάνω άρθρο αποτελεί σύνθεση εμπειριών συναδέλφων μας και άλλων επαγγελματιών του ιατρικού κλάδου. Οι προκλήσεις και οι ανταμοιβές που παρουσιάζονται σε αυτήν είναι πραγματικές. Προστιθέμενα στις αυξανόμενες υποχρεώσεις, τις εξελίξεις της κοινωνίας και τις απαιτήσεις από τον εαυτό τους, τα ηθικά διλήμματα και τα ζητήματα αυθεντικότητας επιβαρύνουν και δοκιμάζουν περαιτέρω τον σύγχρονο άνθρωπο. Πιστεύουμε ότι η αλήθεια θα σας απελευθερώσει πραγματικά!
Επόμενο:
Μέρος 4ο: Δυσαρέσκεια: Ένας κακός φιλοξενούμενος για την ανθρώπινη καρδιά
Προηγούμενα:
Μέρος 1ο: Ευγνωμοσύνη: Ένα εναλλακτικό φάρμακο για τον θυμό και την κατάθλιψη
Μέρος 2ο: Το τίμημα των ψεμάτων
Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτό το άρθρο αποτελούν απόψεις των συγγραφέων και δεν αντανακλούν απαραίτητα τις απόψεις της Epoch Times.
