Το καλοκαίρι του 2021 η Τουρκία υπέβαλε αίτημα κατοχύρωσης του εμπορικού σήματος «Turkaegean» στο Γραφείο Πνευματικής Ιδιοκτησίας της Ε.Ε. (EUIPO), θέλοντας να προωθήσει την τουρκική ακτογραμμή στα παράλια της Μικράς Ασίας ως «Τουρκικό Αιγαίο». Η κίνηση αυτή εντάσσεται στην ευρύτερη στρατηγική της «Γαλάζιας Πατρίδας» (Mavi Vatan), που διεκδικεί τμήματα του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου. Η ελληνική πολιτική ηγεσία, αν και αντέδρασε με καθυστέρηση, κινήθηκε μέσω νομικών προσφυγών. Τον Ιανουάριο του 2023 η Ελλάδα υπέβαλε αίτηση ακύρωσης του σήματος, και στις 10 Ιανουαρίου 2025 ο EUIPO αποφάσισε την ακύρωσή του. Σε συνέχεια της απόφασης, το υπουργείο Ανάπτυξης υπό τον Άδωνι Γεωργιάδη πανηγύρισε τη «διπλή νίκη» σε Ε.Ε. και ΗΠΑ, ενώ ο ίδιος ο υπουργός χαρακτήρισε την έκβαση ως εθνική επιτυχία που «καταρρίπτει την επιχειρηματολογία της Γαλάζιας Πατρίδας».
Γιατί όμως εξακολουθεί η προώθηση του Turkaegean;
1. Γεωπολιτική στρατηγική της «Γαλάζιας Πατρίδας»
Η Τουρκία επιδιώκει να εμπεδώσει διεθνώς την αντίληψη ότι το Αιγαίο δεν ανήκει αποκλειστικά στην Ελλάδα, αλλά αποτελεί τμήμα της τουρκικής σφαίρας επιρροής. Μέσω της επωνυμίας «Turkaegean», οι τουρκικές αρχές θέλουν να μεταδραματίσουν γεωπολιτικές διεκδικήσεις σε τουριστικό branding – ένα παράδειγμα «soft power» που στοχεύει στην καθημερινή εισροή τουρκικών αφηγήσεων σε διεθνή κοινά.
2. Οικονομικά οφέλη από τον τουρισμό
Η Αιγαιακή ακτή παραμένει βασικός μοχλός εισροής συναλλάγματος για την Τουρκία. Η προβολή του «Turkaegean» στο Αεροδρόμιο Κωνσταντινούπολης, με 41.000 τ.μ. διαφημιστικού χώρου και 4.000 τ.μ. ψηφιακών μονάδων, απευθύνεται σε εκατομμύρια διεθνείς ταξιδιώτες. Με αυτόν τον τρόπο μεγιστοποιείται η ορατότητα των τουρκικών τουριστικών προσφορών, ενισχύοντας έμμεσα την εθνική οικονομία σε περίοδο κρίσης.
3. Επικοινωνιακή κοπτοραπτική και διεθνείς αγορές
Ακόμη κι αν το όνομα «Turkaegean» δεν είναι κατοχυρωμένο στο EUIPO, η χρήσή του ως «σλόγκαν» δεν έχει απαγορευτεί πλήρως. Η Τουρκία εκμεταλλεύεται πτυχές των αποφάσεων, διατηρώντας τη δυνατότητα να το χρησιμοποιεί εμπορικά, τουλάχιστον εκτός Ε.Ε., ή να το επανακατοχυρώσει στο μέλλον. Παράλληλα, η προβολή σε διεθνείς κόμβους, όπου δεν ισχύει αυτομάτως η απόφαση του EUIPO, καθιστά τον περιορισμό του ονόματος μη αποτελεσματικό.
Η κενότητα του «καθησυχασμού» στην Ελλάδα
Παρά την πανηγυρική ανακοίνωση της ακύρωσης, η ελληνική κοινή γνώμη – και εν μέρει ο ίδιος ο επιχειρηματικός κόσμος του τουρισμού – έλαβε το μήνυμα ως οριστικό τέλος της υπόθεσης. Ο δημόσιος δυναμισμός της αντίδρασης αποδείχθηκε πρόσκαιρος, καθώς: Δεν συνδυάστηκε με περαιτέρω διπλωματικές ενέργειες (π.χ. πιέσεις στην Παγκόσμια Οργάνωση Τουρισμού).Δεν συνοδεύτηκε από μακρόπνοο στρατηγικό σχέδιο επικοινωνίας για την ανάδειξη της «GreekAegean» επωνυμίας. Δεν αξιοποιήθηκε επαρκώς ο χαρακτήρας της ακύρωσης ως νομικού προηγούμενου κατά της επεκτατικής ρητορικής της Τουρκίας.
