Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, και ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, συνοδευόμενοι από τις συζύγους τους, Ούσα Βανς και Τζανέτ Ρούμπιο, θα ηγηθούν της αμερικανικής αποστολής στο Βατικανό στις 18 Μαΐου, για την τελετή ενθρόνισης του νέου Ποντίφικα, πάπα Λέοντα ΙΔ΄, σύμφωνα με ανακοίνωση του Λευκού Οίκου.
Η παρουσία της αμερικανικής αντιπροσωπείας τονίζει τον ξεχωριστό χαρακτήρα της περίστασης, καθώς ο Λέων ΙΔ΄ γίνεται ο πρώτος ποντίφικας αμερικανικής καταγωγής στα 2.000 χρόνια ιστορίας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ταυτόχρονα, ο Τζέι Ντι Βανς καταγράφεται ως ο πρώτος αντιπρόεδρος των ΗΠΑ που είναι καθολικός εκ μεταστροφής, διαδεχόμενος τον Τζο Μπάιντεν που υπήρξε ο πρώτος καθολικός αντιπρόεδρος της αμερικανικής ιστορίας.
Η τελετή αναμένεται να προσελκύσει εκατοντάδες χιλιάδες πιστούς και επίσημους προσκεκλημένους, σηματοδοτώντας επίσημα την ανάληψη των καθηκόντων του 267ου Πάπα. Στη διάρκεια της λειτουργίας, θα απονεμηθούν το Δαχτυλίδι του Ψαρά και το παλλίον, σύμβολα παπικής εξουσίας. Το πρωτόκολλο προβλέπει έναρξη στις 10 το πρωί, ώρα Ρώμης, με πομπή, τον ύμνο «Laudes Regiae» και επίσκεψη στον τάφο του Αποστόλου Πέτρου, τηρώντας παραδόσεις που ενώνουν τις αρχαίες τελετές με το σύγχρονο παγκόσμιο ενδιαφέρον.
Η λειτουργία στην πλατεία του Αγίου Πέτρου αναμένεται να αποτελέσει ορόσημο για τον αμερικανικό καθολικισμό, αλλά και ένα σημείο λεπτής ισορροπίας μεταξύ πίστης, πολιτικής και διεθνών σχέσεων. Αυτό αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία λόγω των προηγούμενων επικρίσεων του νέου Πάπα για τις μεταναστευτικές πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ. Ως Καρδινάλιος Ρόμπερτ Πρέβοστ, ο Λέων ΙΔ΄ είχε διατυπώσει δημόσια αντίθετες απόψεις, μέσω κοινωνικών δικτύων, στα σχόλια του Βανς περί Βίβλου και μετανάστευσης, μάλιστα είχε κοινοποιήσει άρθρα όπως το «Ο Τζέι Ντι Βανς κάνει λάθος: Ο Ιησούς δεν μας ζητά να ιεραρχήσουμε την αγάπη μας προς τους άλλους». Το 2018 είχε καταδικάσει ως «ηθικά απαράδεκτη» την πρακτική διαχωρισμού παιδιών μεταναστών από τους γονείς τους.
Αντίστοιχες αναρτήσεις, αρκετές από τις οποίες έγιναν μέχρι και τον Απρίλιο φέτος, καταδεικνύουν ότι ο Λέων ΙΔ΄ ενδέχεται να συνεχίσει την κοινωνικά προοδευτική γραμμή του προκατόχου του, Πάπα Φραγκίσκου, δημιουργώντας πιθανόν νέες προκλήσεις στη σχέση του Βατικανού με τη διοίκηση Τραμπ. Πάντως, τις τελευταίες εβδομάδες ο Πάπας έχει διαγράψει τους προσωπικούς του λογαριασμούς στα κοινωνικά δίκτυα.
Η ισχυρή αμερικανική παρουσία στην ενθρόνιση υπογραμμίζει τη σημασία της εκλογής του νέου, γεννημένου στο Σικάγο, Πάπα, στις 8 Μαΐου, η οποία ακολούθησε τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου στις 21 Απριλίου, έπειτα από επιπλοκές πνευμονίας.
Για τον Βανς, η επιστροφή στο Βατικανό ακολουθεί μια συγκινητική, έστω και σύντομη, συνάντηση με τον πάπα Φραγκίσκο ανήμερα του Πάσχα, στις 20 Απριλίου, λιγότερο από εικοσιτέσσερις ώρες πριν τον θάνατο του αείμνηστου Ποντίφικα. Η επίσκεψη αυτή πραγματοποιήθηκε παρά τις διαφορές που είχαν ανακύψει δημοσίως λόγω της καταδίκης από τον Φραγκίσκο των πολιτικών μαζικών απελάσεων Τραμπ, τις οποίες χαρακτήριζε «μεγάλη κρίση» για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, σε επιστολή του, τον Φεβρουάριο, προς τους Αμερικανούς επισκόπους.
Ο Τζέι Ντι Βανς επιδιώκει να κατευνάσει τις ιδεολογικές εντάσεις, δηλώνοντας σε πρόσφατες συνεντεύξεις ότι το Βατικανό δεν πρέπει να ερμηνεύεται μόνο μέσα από το πρίσμα της αμερικανικής πολιτικής. Η συμμετοχή του επίσης καθολικού Μάρκο Ρούμπιο προσδίδει μια ακόμη διπλωματική διάσταση, καθώς κατά καιρούς οι αμερικανικές θέσεις, ιδίως σε ζητήματα μετανάστευσης και διεθνούς βοήθειας, έχουν συγκρουστεί με εκείνες του Βατικανού. Η ταυτόχρονη παρουσία των δύο αξιωματούχων σηματοδοτεί πρόθεση για διατήρηση διαύλων επικοινωνίας, ακόμη και εν μέσω διαφορετικών προσεγγίσεων.
Για τους Αμερικανούς καθολικούς, η ενθρόνιση αποτελεί αιτία υπερηφάνειας και εσωτερικής αποτίμησης, ενώ για 1,4 δισ. καθολικούς παγκοσμίως, προσφέρει την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τον νέο Ποντίφικα στη συλλειτουργία της πρώτης επίσημης λειτουργίας του. Ο Λέων ΙΔ΄, με θητεία δεκαετιών ως ιεραπόστολος στο Περού και επικεφαλής του Καθολικού Δικαστηρίου Λειτουργών, αποτελεί ουσιαστικά μια γέφυρα μεταξύ της Αμερικής και της παγκόσμιας Εκκλησίας. Η επιλογή του ονόματός του, που παραπέμπει στον Λέοντα ΙΓ΄ — Πάπα του 19ου αιώνα γνωστού για την κοινωνική του ευαισθησία — δείχνει μια παποσύνη με έμφαση στους αδύναμους και περιθωριοποιημένους.
Την ώρα που Βανς και Ρούμπιο ενώνουν τις δυνάμεις τους με ηγέτες από όλο τον κόσμο στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, η λειτουργία της ενθρόνισης εξελίσσεται σε γιορτή της ιστορικής αυτής Παποσύνης, αλλά και σε δοκιμασία για το πώς μπορούν να συμπορευτούν πίστη και πολιτική στον σημερινό, διχασμένο κόσμο. Η τελετή πραγματοποιείται ενώ το Βατικανό αντιμετωπίζει προκλήσεις, από δημοσιονομικές δυσκολίες μέχρι συζητήσεις για το μέλλον της Εκκλησίας, τη θέση των γυναικών και το ζήτημα της συμπερίληψης.
Για τον Βανς και τον Ρούμπιο, η επίσκεψη συνιστά μια σπάνια ευκαιρία να γίνουν μάρτυρες της απαρχής μιας καινούργιας εποχής για τον Καθολικισμό, υπό την ηγεσία ενός Αμερικανού Πάπα, με επιρροή που ξεπερνά κατά πολύ τα όρια της Ρώμης. Τα βλέμματα του κόσμου είναι στραμμένα στη σκηνή του Βατικανού, εκεί όπου η πολιτική και η παράδοση θα διασταυρωθούν κάτω από τον τρούλο του Αγίου Πέτρου, με φόντο την ιστορία και την προσδοκία.
