Την 27η Μαΐου 2025, το υπουργείο Εργασίας της Βραζιλίας (MPT) ανακοίνωσε την κατάθεση αγωγής κατά της κινεζικής αυτοκινητοβιομηχανίας Build Your Dreams (BYD) και των εταιρειών China JinJiang Construction Brazil και Tonghe Equipamentos Inteligentes do Brasil (Tecmonta), με σοβαρές κατηγορίες περί εμπορίας ανθρώπων και επιβολής συνθηκών εργασίας που αγγίζουν τα όρια της δουλείας. Η υπόθεση εστιάζει στις εργασίες ανέγερσης του πρώτου εργοστασίου ηλεκτρικών οχημάτων της BYD στη βραζιλιάνικη πόλη Καμασαρί, όπου, σύμφωνα με την αγωγή, εργαζόμενοι από την Κίνα φέρονται να διαβιώνουν σε ανθυγιεινό περιβάλλον και να εργάζονται υπό καταναγκαστικές συνθήκες.
Οι καταγγελίες των εισαγγελέων και το χρονικό του περιστατικού
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας, δεκάδες εργάτες που εργάζονται στην κατασκευή του εργοστασίου της BYD στη βορειοανατολική Βραζιλία στεγάζονταν σε μη κατάλληλες και ανθυγιεινές εγκαταστάσεις, ενώ τους είχαν αφαιρεθεί τα διαβατήριά τους, στοιχείο που -όπως επισημαίνεται- συνιστά δείγμα καταναγκασμού και παραβίασης των ατομικών δικαιωμάτων. Η BYD, κορυφαία κινεζική εταιρεία στον τομέα των ηλεκτρικών οχημάτων, προσδοκούσε μέσω της επένδυσής της μια στρατηγική είσοδο στη βραζιλιάνικη αγορά, αξιοποιώντας ως εργολήπτες τις προαναφερθείσες κινεζικές κατασκευαστικές.
Οι δικαστικές αρχές επισημαίνουν ότι, εκτός από τις απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης, στους εργαζομένους δεν δόθηκε η δυνατότητα ελεύθερης κίνησης λόγω της παρακράτησης των ταξιδιωτικών τους εγγράφων. Το MPT χαρακτηρίζει τα γεγονότα ως «συνθήκες σύγχρονης δουλείας», ταυτίζοντας τις πρακτικές αυτές με παραβιάσεις διεθνώς αναγνωρισμένων κανόνων εργασίας και στοιχειώδους σεβασμού της αξιοπρέπειας των εργαζομένων.
Οι αντιδράσεις και η στάση των εμπλεκομένων πλευρών
Το ζήτημα έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στη βραζιλιάνικη κοινή γνώμη, με οργανώσεις προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων να απαιτούν διαφάνεια και αυστηρή λογοδοσία. Μέχρι στιγμής, οι κατηγορούμενες εταιρείες δεν έχουν προχωρήσει σε δημόσια τοποθέτηση σχετικά με τις συγκεκριμένες καταγγελίες. Η υπόθεση αναμένεται να εξεταστεί από τα βραζιλιάνικα δικαστήρια το προσεχές διάστημα, με την κυβέρνηση να διαμηνύει ότι δεν θα ανεχθεί πρακτικές που προσβάλλουν το εργασιακό πλαίσιο της χώρας.
Σύμφωνα με παρατηρητές, το θέμα αγγίζει όχι μόνο το ζήτημα της εργασιακής νομοθεσίας στη Βραζιλία, αλλά και τις σχέσεις της χώρας με την Κίνα, δεδομένης της αυξανόμενης κινεζικής επενδυτικής παρουσίας στη Λατινική Αμερική.
Ανάλυση και συνέπειες για Βραζιλία και Κίνα
Η υπόθεση κινδυνεύει να σκιάσει τη φήμη της BYD, μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες ηλεκτροκίνησης παγκοσμίως, και να προκαλέσει πολιτικές τριβές. Η Βραζιλία, ως μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής, επιδιώκει να τοποθετηθεί ως κόμβος σύγχρονης, βιώσιμης βιομηχανικής παραγωγής, δίνοντας έμφαση στον σεβασμό των εργασιακών δικαιωμάτων. Τυχόν επιβεβαίωση των καταγγελιών θα μπορούσε να αποτελέσει «προειδοποιητικό σήμα» για ξένες εταιρείες που σκοπεύουν να δραστηριοποιηθούν στη χώρα, αλλά και να επηρεάσει τη διαπραγματευτική θέση της Βραζιλίας απέναντι σε κινεζικές επενδύσεις.
Από την άλλη, το Πεκίνο ενδέχεται να πιεστεί ώστε να διασφαλίσει τη νομιμότητα των επιχειρηματικών του πρακτικών διεθνώς, στον απόηχο ανάλογων καταγγελιών σε άλλες περιοχές του κόσμου.
Η καταγγελία των εισαγγελέων εργασίας εισάγει ένα μείζον ζήτημα στην ατζέντα των εργασιακών σχέσεων Βραζιλίας και Κίνας, και αναδεικνύει τον αέναο αγώνα για διασφάλιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας στους χώρους δουλειάς, ακόμη και υπό τις πιεστικές ανάγκες της σύγχρονης ανάπτυξης. Οι προσεχείς δικαστικές εξελίξεις θα κρίνουν όχι μόνο την τύχη της συγκεκριμένης επένδυσης, αλλά και το κύρος των διεθνών επενδυτικών πρακτικών στη χώρα.
Με την συμβολή του Reuters
