Δικαστής του Ηνωμένου Βασιλείου έκρινε ότι ο αποκλεισμός υποψηφίων από εχθρικές χώρες για ευαίσθητες θέσεις εργασίας δεν συνιστά ρατσισμό, αλλά αναγκαίο μέτρο λόγω του κινδύνου κατασκοπείας. Η απόφαση αυτή υπογραμμίζει ότι δεν είναι διακριτικό να αποκλείονται άτομα από χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Βόρεια Κορέα ή το Ιράν, που θεωρούνται απειλή για το Ηνωμένο Βασίλειο, από τη στελέχωση τομέων άμυνας ή ασφάλειας.
Η απόφαση ελήφθη μετά από καταγγελία Κινέζας επιστήμονα, της Τιάνλιν Σου, η οποία υποστήριξε ότι η βρετανική εταιρεία Τεχνητής Νοημοσύνης Binary AI ενήργησε με ρατσιστικά κριτήρια μη προσλαμβάνοντάς τη, επικαλούμενη λόγους ασφαλείας. Σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου, που δημοσιεύθηκε στις 17 Ιουνίου, η εταιρεία, η οποία είχε τότε μόνο πέντε εργαζόμενους και ιδρύθηκε από τον Τζέιμς Πάτρικ Έβανς, ήταν δικαιολογημένη στις επιλογές της.
Το δικαστήριο επεσήμανε ότι η Binary AI χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για τον εντοπισμό κρυφών «backdoors» σε λογισμικό, ώστε να αποτρέπει επιθέσεις κρατικά υποστηριζόμενων χάκερ από εχθρικές χώρες. Τον Σεπτέμβριο του 2023, η εταιρεία εξασφάλισε σύμβαση με το Εργαστήριο Επιστήμης και Τεχνολογίας Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως και με άλλους φορείς του υπουργείου Άμυνας, συμφωνία που προϋπέθετε αυστηρούς ελέγχους ασφαλείας για το προσωπικό, σε υποστήριξη των αμυντικών προσπαθειών ΗΠΑ και Ηνωμένου Βασιλείου.
Ο Πάτρικ Έβανς προκήρυξε θέση ερευνητή-επικεφαλής ΑΙ για τις ανάγκες αυτής της σύμβασης και τελικά επέλεξε άλλο υποψήφιο, αντί της Σου. Το δικαστήριο σημείωσε ότι ο Έβανς συμβουλεύθηκε τον αρμόδιο Επικεφαλής Εθνικής Ασφάλειας για το κατά πόσον ήταν ασφαλές να προσληφθεί Κινέζος υπήκοος στη συγκεκριμένη ευαίσθητη θέση. Σε σχετικό email επισημαινόταν: «Πλέον δεν μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε Κινέζους υπηκόους για οποιαδήποτε εργασία σχετίζεται με εθνική ασφάλεια. Το έργο σας ενδιαφέρει πολύ την κοινότητά μας και κινείται σε ιδιαίτερα ευαίσθητο πεδίο, οπότε θα σας συμβούλευα να μην προσλάβετε Κινέζο υπήκοο. Συγγνώμη για τη σύντομη απάντηση και την ίσως αυστηρή γραμμή».
Η Σου προσέφυγε κατά της Binary AI για φυλετική διάκριση, υποστηρίζοντας πως η επίκληση του ελέγχου ασφαλείας ήταν απλώς πρόσχημα και απορρίφθηκε λόγω της κινεζικής της υπηκοότητας, διαδικασία που, κατά την ίδια, μαρτυρά στίγμα και στερεότυπα. Το σκεπτικό της ενισχυόταν από email του Πάτρικ Έβανς, στις 28 Οκτωβρίου 2023, όπου αναφερόταν:
«Με λύπη σας ενημερώνω ότι δεν θα προχωρήσουμε με την αίτησή σας, αποκλειστικά λόγω της εθνικότητάς σας. Ως εταιρεία, συνεργαζόμαστε στενά με δυτικές κυβερνήσεις σε ευαίσθητα έργα και επιθυμούμε να διατηρήσουμε αυτή τη σχέση. Δεν διαθέτουμε τα μεγέθη και τους πόρους για να διασφαλίσουμε τον απαραίτητο διαχωρισμό και τα εσωτερικά ελεγκτικά μέτρα που απαιτούνται για την πρόσληψη ατόμου της εθνικότητάς σας στη φάση αυτή».
Το δικαστήριο απέρριψε τους ισχυρισμούς της Σου, με τον δικαστή Εργατικών Διαφορών, Ρίτσαρντ Μπίτι, να επισημαίνει πως υπήρχαν τρεις πρόσθετοι λόγοι για την επιλογή άλλου υποψηφίου:
- Ο επιλεγείς ήταν Βρετανός υπήκοος, με συναφή εμπειρία και προγενέστερο έλεγχο ασφαλείας.
- Οι οικονομικές απαιτήσεις της Σου ήταν αισθητά υψηλότερες από του προτεινόμενου.
- Από επιπλέον έρευνα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Σου προέκυψαν αμφιβολίες για ορισμένες ικανότητές της.
Ο Δικαστής Μπίτι παρατήρησε ότι ο Έβανς δεν συμπεριέλαβε τα επιπλέον αυτά στοιχεία στο email του προκειμένου να μην προσβάλει τα αισθήματα της Σου, επιλέγοντας μια αιτιολογία που δεν σχετιζόταν με την αξιοσύνη ή τη συμπεριφορά της, αλλά με πραγματικές απαιτήσεις των πελατών.
Συνεχίζοντας ο Μπίτι τόνισε: «Ο λόγος που απορρίφθηκε η Σου ήταν ότι η εθνικότητά της εμπόδιζε τη χορήγηση έγκρισης ασφαλείας — αυτό δεν συνιστά διάκριση. Ο ίδιος λόγος θα ίσχυε για οποιονδήποτε υπήκοο χώρας που δεν μπορεί να λάβει σχετική πιστοποίηση. Ο λόγος δεν είναι η εθνικότητα καθεαυτή».
Στην απόφασή του ο Μπίτι τόνισε τη συνεχή απειλή από κρατικά επιχορηγούμενες ομάδες χάκερ από χώρες όπως η Βόρεια Κορέα, η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν, που επιτίθενται διαρκώς κατά της βρετανικής κυβέρνησης και των συμμάχων της της Συμμαχίας των Πέντε Οφθαλμών, επιδιώκοντας να εκμεταλλευτούν ευπάθειες βασικών κρίσιμων υποδομών, όπως τα δίκτυα 5G και τα πληροφοριακά συστήματα του βρετανικού ΕΣΥ.
Κατέληξε δε: «Τα backdoors έχουν καταστροφικές συνέπειες για την ασφάλεια της βρετανικής κυριαρχίας και την οικονομική ευημερία. Επιτρέπουν σε ξένα κράτη να κατασκοπεύουν τα πλέον ευαίσθητα δεδομένα και να υποκλέπτουν οικονομικά και εμπορικά μυστικά. Ο εντοπισμός τέτοιων κρυφών “εισόδων” στο λογισμικό είναι εξαιρετικά δύσκολος».
Η εν λόγω απόφαση συνιστά σημαντικό νομικό προηγούμενο, που προτάσσει την ανάγκη εξισορρόπησης μεταξύ εθνικής ασφάλειας και απαγόρευσης διακρίσεων στις προσλήψεις για ευαίσθητους τομείς.
