Το Ειδικό Δικαστήριο για τη Διαφθορά και το Οργανωμένο Έγκλημα της Αλβανίας ξεκίνησε τη Δευτέρα τη δίκη του πρώην πρωθυπουργού Σαλί Μπερίσα.
Ο 80χρονος Μπερίσα, ο οποίος ηγείται σήμερα του αντιπολιτευόμενου Δημοκρατικού Κόμματος, δικάζεται μαζί με τον γαμπρό του και τρία ακόμη άτομα. Οι εισαγγελείς απήγγειλαν επίσημα κατηγορίες εναντίον του τον Σεπτέμβριο του 2024, μετά από σχεδόν ετήσια έρευνα για καταγγελίες ότι ο πρώην πρωθυπουργός καταχράστηκε τη θέση του, προκειμένου να βοηθήσει τον γαμπρό του, Τζαμπάρμπερ Μαλτίζι, να ιδιωτικοποιήσει δημόσια γη για την ανέγερση 17 συγκροτημάτων κατοικιών στα Τίρανα, την πρωτεύουσα της χώρας. Ο Μπερίσα αρνείται όλες τις κατηγορίες.
Τη Δευτέρα, παρουσιάστηκε ενώπιον της εισαγγελίας, όπως ορίζεται κάθε δύο εβδομάδες, ωστόσο δεν εμφανίστηκε στο δικαστήριο, δηλώνοντας ότι θα τον εκπροσωπήσει η νομική του ομάδα. «Η παρουσία μου ή όχι καθορίζεται από τους δικηγόρους μου και φυσικά σύμφωνα με τη νομοθεσία», δήλωσε στους δημοσιογράφους. «Σε αυτή τη συνεδρίαση οι συνήγοροί μου θα παρουσιάσουν τις θέσεις μας».
Ο Μπερίσα υπηρέτησε ως πρόεδρος από το 1992 έως το 1997 και στη συνέχεια ως πρωθυπουργός από το 2005 μέχρι το 2013, ενώ επανεξελέγη βουλευτής στις εκλογές του 2024. Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του, υπήρξε ο πρώτος μη κομμουνιστής αρχηγός κράτους στην Αλβανία εδώ και 53 χρόνια.
Τον Μάιο του 2021, ο τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, απαγόρευσε την είσοδο στις ΗΠΑ στον Μπερίσα, στη σύζυγό του Λίρι Μπερίσα, στον γιο του Σκελζέν Μπερίσα και στη κόρη του Αρτζίτα Μπερίσα Μαλτίζι λόγω φερόμενης εμπλοκής του σε πράξεις διαφθοράς. «Η απόφαση αυτή επιβεβαιώνει τη δέσμευση των ΗΠΑ να στηρίξουν τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις που είναι καθοριστικές για τους δημοκρατικούς θεσμούς της Αλβανίας. Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να βρίσκονται στο πλευρό του αλβανικού λαού», είχε δηλώσει τότε ο Μπλίνκεν. «Το Υπουργείο θα εξακολουθήσει να αξιοποιεί τέτοιες αρμοδιότητες για να προωθεί τη λογοδοσία για παράγοντες διαφθοράς στην περιοχή και παγκοσμίως».
Παρόμοια απόφαση έλαβε και το Υπουργείο Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο απαγόρευσε την είσοδο στον Μπερίσα τον Ιούλιο του 2022, επικαλούμενο λόγους εγκληματικής δραστηριότητας και διαφθοράς. Οι προσπάθειές του να αναθεωρηθεί η απόφαση απορρίφθηκαν από την Ειδική Επιτροπή Εφέσεων Μετανάστευσης τον Ιούνιο του 2024.
Ενταξιακός δρόμος στην ΕΕ
Τον Μάιο, ο επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος Έντι Ράμα εξασφάλισε μια πρωτοφανή τέταρτη θητεία ως πρωθυπουργός, επικρατώντας του αντιπάλου του, Μπερίσα.
Ο Ράμα, που κυβερνά από το 2013, είχε ως βασική προεκλογική δέσμευση την ένταξη της Αλβανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2030. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν τονίσει ότι η χώρα πρέπει να σημειώσει πρόοδο σε συγκεκριμένους τομείς για να ολοκληρώσει τη διαδικασία ένταξης, συμπεριλαμβανομένης της καταπολέμησης της διαφθοράς.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Αλβανία υπέβαλε επίσημη αίτηση για ένταξη στην ΕΕ το 2009 και απέκτησε καθεστώς υποψήφιας χώρας το 2014. Στις 9 Ιουλίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επικρότησε τη δέσμευση της Αλβανίας προς την ΕΕ, αλλά υπογράμμισε προς τα Τίρανα την επείγουσα ανάγκη επιτάχυνσης των μεταρρυθμίσεων, με έμφαση στην καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, καθώς και στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης και του πλουραλισμού των ΜΜΕ.
Τον Ιούλιο, ο Αυστριακός ευρωβουλευτής Αντρέας Σάιντερ δήλωσε: «Για να επιτύχει τον στόχο της πλήρους ένταξης στην ΕΕ μέχρι το 2030, είναι κρίσιμο να συνεχιστεί το παραγωγικό έργο διευρύνοντας το οικονομικό μοντέλο, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και βελτιώνοντας το κοινωνικό κράτος, καθώς και εφαρμόζοντας μια συνολική και ουσιαστική εκλογική μεταρρύθμιση. Το μέλλον της Αλβανίας βρίσκεται στην ΕΕ».
Με πληροφορίες από Associated Press και Reuters
